Archieven.nl

Achtergrond krijgsgevangenendossiers

Tijdens de Tweede Wereldoorlog hield het Duitse leger voor administratieve doeleinden een persoonlijk dossier, een zogeheten Personalskarte, bij van Nederlandse militairen in krijgsgevangenschap. Een deel van deze administratie is na de Tweede Wereldoorlog in Nederland terechtgekomen. Het is onduidelijk wanneer en hoe dat is gebeurd. 

 

De dossiers worden door het semi-statisch archief van het Ministerie van Defensie beheerd. Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) heeft de dossiers gedigitaliseerd en bied deze alleen digitaal aan in deze database. 

 

Omdat maar een deel van de administratie in Nederland is terechtgekomen is er maar van een klein deel van de krijgsgevangenen een dossier aanwezig. Het merendeel van de kaarten betreft militairen die gedurende de meidagen van 1940 krijgsgevangen zijn gemaakt of militairen die in het voorjaar van 1943 in krijgsgevangenschap geraakten. De groep officieren uit 1942 ontbreekt in het bestand nagenoeg geheel. Het kan dus zijn dat er geen dossier aanwezig is van de persoon die u zoekt. Zie voor meer informatie ook: www.krijgsgevangen.nl

 

Welke documenten zijn te vinden in de database?

Personalkarte I – Op de voorzijde van de kaart zijn personalia m.b.t. rang, eenheid en familiebetrekkingen te vinden, net als een foto met krijgsgevangennummer en vingerafdruk. De achterkant van de kaart bevat informatie over de vergrijpen en de bijbehorende straffen, enkele medische gegevens en een opsomming van de kampen en Arbeitskommandos waarin de krijgsgevangene achtereenvolgens verblijft.

 

Personalkarte II – Bevat financiële gegevens, zoals het afgenomen Nederlandse geld en het verdiende loon van werkzaamheden in een Arbeitskommando. Voor de beroepsmilitairen staat op deze kaart hun maandelijkse soldij waarop ze als krijgsgevangene recht hebben. De meeste gegevens van krijgsgevangenen uit de meidagen van 1940 zijn, in tegenstelling tot wat gebruikelijk is, vermeld op een Personalkarte II.

 

Kleine kaartjes met een verwijzing naar de Ab- und Zugangslisten, met de mutatie van een enkele krijgsgevangene. Deze lijsten werden periodiek door de kampleiding opgesteld en werden in Berlijn en Genève gebruikt om de aantallen krijgsgevangenen in de diverse kampen bij te houden. 

 

Rode kaartjes met informatie betreffende behandelingen in een Lazaret (veldhospitaal). In de meeste gevallen betreft het hier militairen uit de meidagen, die gewond waren toen ze krijgsgevangen werden genomen. 

 

Door bijna alle krijgsgevangenen werd bij terugkeer uit krijgsgevangenschap een vragenlijst ingevuld. Veel van hen kwamen aan in ontvangstcentrum Weert, anderen in Austerlitz en weer anderen meldden zich bij de burgemeester in hun woonplaats. Op deze lijsten wordt naast persoonlijke gegevens ook gevraagd naar werkzaamheden, behandeling, ontsnappingen, sterfgevallen, gedragingen etc.