ZZG-1746 2. Op de Steenen ofwel Breede brug is de marktplaats van de stad. Daar worden ondertussen verkooppunten opgebouwd. Boerinnen met geiten en andere handelaren zoeken een plekje en zingen het markt-opbouwlied: "Hee! Kijk uit! Help mee. De markt gaat zo beginnen. Steek je handen uit je mouw. Je moet de kost toch winnen!"

ZZG-1745 1. Op 20 november 1472 gaat de baljuw van Zierikzee, Michiel van Heenvliet en Kattendijke, met zijn gast Nicolaas Simonszoon, die provisor en deken is van Walcheren, naar het stadhuis van Zierikzee. Beide heren zijn commissaris van de landsheer, de Bourgondische hertog, Karel de Stoute. Zij krijgen van hem de moeilijke taak om met het Zierikzeese stadsbestuur overeenstemming te bereiken over de invoering van nieuwe belastingen op eerste levensbehoeften zoals graan, zout en bier.

ZZG-1744 Zierikzee. Havenplein. Historisch openluchtspel 'Het oproer van Zierikzee', geschreven n.a.v. de gemeentelijke herindeling van Schouwen-Duiveland in 1998, waarbij ook Zierikzee zijn status als zelfstandige gemeente verliest. Script en liedteksten: Cees Möhlmann. Muziek en liedteksten: Mar van der Veer. Rolverdeling: zie scans.

ZZG-1771 27. Vol blijdschap wordt het slotlied gezongen: ´We zijn er nog. Zierikzee, Zierikzee is er nog! We leven nog, we weven nog. We spinnen nog, we minnen nog.´

ZZG-1770 26. Zijne hoogheid Karel de Stoute ziet af van vernietiging van de stad door plundering en opzettelijke brandstichting als straf voor het oproer. Wel verliest de stad zijn stedelijke privileges en worden de poortdeuren uit hun hengsels gelicht en vernietigd, zodat Zierikzee voortaan een open stad is. Het volk is opgelucht omdat hun stad wordt gespaard. Zij gooien de witte lakens af en dansen van vreugde.

ZZG-1769 25. Die geeft de trommelaars een seintje tot roffelen, ontrolt een perkament en leest namens de hertog met luide stem de wandaden van de Zierikzeese burgerij voor: ´Twee hoge commissarissen van zijne hoogheid werden van het leven beroofd en uit het raam van het raadhuis geworpen.´ Maar gezien het feit dat het Zierikzeese stadsbestuur gerechtelijke stappen ondernam door de daders en hun medeplichtigen te onthoofden en vanwege het grote berouw van de burgerij besluit de hertog de stad te sparen.

ZZG-1768 24. Terwijl de burgers op hun knieën gaan liggen, mondt de smeekbede uit in een doorgaande herhaling: ´Gratia! Gratia!´. Dat duurt tot de hertog een kalmerend gebaar maakt en knikt naar zijn ordonnans.

ZZG-1767 23. Vanaf het Kraanplein nadert een optocht bestaande uit burgers van allerlei rangen en standen, gehuld in witte lakens. Zij dragen brandende fakkels en zingen een smeeklied: ´Gratia! gratia! O Karel, Karel de Stoutmoedige. Wil Zierikzee uw genade schenken.´

ZZG-1766 22. Terwijl zijn vele titels worden opgesomd in een muzikaal intrada, bestijgt de hertog met zijn gevolg een podium bij de Zuidhavenpoort. De Franse soldaten stellen zich daarboven op in de weergang van de poort.

ZZG-1765 21. Oude Haven. De avond van 3 januari 1473. Een schip met daarop Karel de Stoute, zijn ordonnansen en twee schildknapen vaart de haven binnen, terwijl een groep Franse soldaten zich met brandende fakkels ter begroeting opstelt aan de zuidkade van de Oude Haven.

ZZG-1764 20. In de hele stad heerst een sfeer van treurnis en spijt. Ook de blinde bedelares Klara en haar dochter Mette stralen dat uit.

ZZG-1763 19. Enkele weken later. Vrouwen zingen een klaaglied. Na de moord op zijn twee commissarissen stuurt Karel ven Bourgondië een garnizoen Franse soldaten naar Zierikzee, dat tientallen mannen oppakt en vastzet in stadsgevangenis het Gravensteen. Reeds 24 van hen zijn onthoofd. Visvrouw Neeltje: 'Ze gaan er allemaal aan, ook mijn Wisse!' Antonia Boudijns: 'Ze hadden de commissarissen niet moeten vermoorden.' Koopvrouw Martha: 'Te laat! Te laat! We zitten diep in de miserie!'

ZZG-1762 18. Het woedende volk duwt Simonszoon en Van Heenvliet ruggelings op de raadstafel. Oel Boomezoon springt daar boven op en terwijl iedereen schreeuwt flitst in een krankzinnig crescendo zijn mes vier keer op en neer. De commissarissen overleven dit niet. De uitzinnige menigte smijt hun lijken vanuit het raam op de eerste verdieping op straat.

ZZG-1761 17. Zover komt het niet, want de vergadering wordt verstoord door een woedende menigte die de raadszaal binnenstormt, bewapend met zeisen, dorsvlegels, stokken en messen. Zij molesteren de bestuurders terwijl ze dreigend scanderen: 'Weedekree! Ja bij Sint Lieven, ´oerezonen! Vuule drek. Karel´s eigen vuulkijkdieven. Grijp ze bij hun vette nek!'

ZZG-1760 16. Zij vluchten snel weg wanneer schout Hendrik Janszone en zijn schepenen binnen komen en plaats nemen aan de raadstafel. De bestuurders begroeten burgemeester Hoobocszoon en de beide commissarissen uit Middelburg, die namens Karel van Bourgondië het stadsbestuur moeten gelasten belastingverhoging door te voeren.

ZZG-1759 15. Vooravond 20 november 1472. In de raadkamer van het stadhuis verklaart de bode Johannes ondertussen met een romantisch lied zijn liefde aan Aleida, die eveneens in het stadhuis werkzaam is. 'Aleida lief, gij liefste mijn, wil morgen mijn gezelschap zijn. Uw stem vol wonderscoon geclanc, hoor ik zo gern als vooglenzanc.'

ZZG-1758 14. Na een toespraak waarbij pater Pier Kaacke benadrukt dat ze reeds drie jaren worden uitgebuit door de regering van de stad, komen de burgers in opstand. 'Wij pikken het niet langer dat ons geliefde Zierikzee wordt uitgezogen door een stelletje honden! We gaan naar de Middelstrate! We gaan voorkomen dat we straks verhongeren, dat we ons eigen bier niet meer kunnen betalen!'

ZZG-1757 13. De opwinding tussen voor- en tegenstanders van het vonnis wordt onderbroken door straatkind Pieter die opgewonden de komst van ´twee rieke ´eere mee paerden deu de poorte´ meldt. Het zijn de baljuw van Zierikzee Michiel van Heenvliet en Kattendijke en deken Clais Simonszoon van Walcheren. De deken voelt zich niet op zijn gemak. 'Zierikzee heeft in Middelburg een reputatie van oproer en geweld. Om hier dan heen gestuurd te worden om nieuwe belastingen in te voeren is geen sinecure.'

ZZG-1756 12. Terwijl de beul de stokslagen toedient, vliegen Jacob's zuster Lijntje en waardin Maria Jacobs, die hij beledigd zou hebben, elkaar in de haren. Lijntje:´Jij bracht mijn broer op het slechte pad, kreng. Ze moesten je ogen uitsteken en aan de meeuwen voeren. Dit heeft Jacob aan jou te danken!´

ZZG-1755 11. De volgende dag wordt op de Breede brug een schandpaal opgericht. Vooraf gegaan door de schout brengen twee soldaten met hellebaarden de Zierikzeese breeuwer Jacob Hendrixszone op. Hij is veroordeeld tot een dozijn stokslagen en ´te pronk staan in het schandblok´ gedurende een half etmaal. Dit,´vanwege het uitslaan van liederlijke en godslasterlijke taal, daarbij kwetsende Maria Jacobs, huisvrouw van poorter Cornelis Meliszone Slabberswerf te Zierikzee´, aldus het met zegels bekrachtigde vonnis dat de schout voorleest.

ZZG-1754 10. Terwijl achtergebleven volk de marktplaats afruimt, wordt het in de kroeg steeds drukker en levendiger. Hoeren en drinkers zingen en dansen: ´Houd uw kanneke proper Janneke, houd uw kanneke vaste.´

ZZG-1753 9. Gregoriaans gezang weerklinkt. Een processie van geestelijken, die een reliekenschrijn en kruisen met zich meedragen, trekt over de Steenen brug. Zij zingen: ´Gaudete, gaudete, Christus est natus ex Maria Virgine, gaudete!' Het volk knielt en neemt hoed of pet af.

ZZG-1752 8. Op een boerenkar, getrokken door twee paarden en vooraf gegaan door een groep muzikanten, doen de Komedianten hun intrede op het marktplein. Op de kar spelen zij ´De klucht van de kierekieker´. Teuntje: ´Ai, Gij burgers ziet mij hier staan. Ik kan het huwelijk nier meer aan. Ik zeg het jullie diep bewogen; door mijn vent wordt ik bedrogen. In de bedstee raakt hij mij niet aan, maar achter elk wuufke gaat hij aan.´

ZZG-1751 7. Een standwerker komt de markt op met een mars waarin allerhande flesjes zitten: ´Goede burgers van Zierikzee. Als afgestudeerd medisch dokter van de universiteit van Leuven kan ik ,Levinius Cornelicii, met mijn uitzonderlijke bekwaamheden uw kwalen en ongemakken verhelpen. Aderlaten, kiezen trekken, waterkijken en vergaande medische operatiën. Waterzucht, verstoppingen en hoofdpijnen verhelp ik tegen een geringe vergoeding.´ Hij wordt ontmaskerd door straatkind Maartje: ´Mo´je noe es kieken. ´t Is Lieven van de Pieresteker uut Dreister!´

ZZG-1750 6. Verontwaardiging over deze belastingverhoging: "Wat? Een marktgeld van twee-en-een-halve stuver per schelling? Daar gaat mijn winst! Zijn de Heren van Zierikzee nou helemaal gek geworden? Da´s de zoveelste verhoging dit jaar." Ook in de kroeg ontstaat ophef omdat Oel Boomezoon tijdens het dobbelen een mes trekt. Dokter Hendrik Ydenzone sust de ruzie.´Steek dat mes weg Oel, voordat de schout er van hoort. De lengte ervan gaat zwaar over de schreef.´