Gelegen bij Chateau Sint Gerlach, waarvan de gasten ook vaak een bezoek brengen.
Soms voor een gebed of om een kaarsje op te steken, maar ook gewoon uit nieuwsgierigheid. Het is een kerk waar veel wordt getrouwd en gedoopt. Het Heiligdom, met de kerkschatten en de schedel van Sint Gerlach trekt weer andere geïnteresseerden.

Het maakt de pastoor niet uit met welke intentie mensen de kerk binnenwandelen. Iedere bezoeker ziet hij als een gelegenheid een verhaal te vertellen. Bij een toerist die hij rondleidt en het verhaal van de heilige Gerlachus vertelt, wordt wellicht een vlammetje aangewakkerd, en van die kans maakt hij als evangelist graag gebruik. „Soms komen mensen als toerist binnen en gaan ze als pelgrim naar buiten”, zegt Burger.

Hij is zelf pelgrim en heeft meermaals de tocht naar Santiago de Compostela afgelegd. Ook dit jaar was het de bedoeling dat hij de camino weer zou afleggen, maar door corona ging dit niet door. „Ik kreeg een ingeving: waarom doe ik de camino niet thuis? Dus heb ik mijn hometrainer bij de ingang van de kerk gezet, zodat mensen niet om me heen kunnen. Regelmatig geven mensen een intentie af. En daar bid ik dan voor. Iedere zaterdag fietst er iemand mee die ik interview voor een filmpje op YouTube, van de burgemeester tot een communicantje. Ik denk dat er zo meer diepgaande gesprekken zijn ontstaan dan op de echte camino.”

De vraag of de kerk van Houthem over honderd jaar nog bestaat, kan hij met een volmondig ja beantwoorden. Of er dan nog eucharistievieringen zijn is een ander verhaal. De katholieke kerk gaat terug naar kleine, vitale gemeenschappen, voorspelt Burger. „Het gebouw wordt minder belangrijk. De kerk gaat tenslotte om levende stenen. Ook het caminoproject is verbonden aan een missieproject en heeft al 9000 euro opgebracht. Toch valt het me wel op dat mensen eerder genegen zijn te schenken aan het herstel van het kerkgebouw dan aan de missie. Het gebouw blijft heilig.”

Klokken

In Holset is het niet anders, weet Theo van Gaalen, tot voor kort pastoor van Vijlen, Lemiers en Holset. Naar de zondagse mis komen amper nog mensen uit het eigen kerkdorp, maar o wee als de klokken niet luiden. Dan is het dorp te klein. Holset draait letterlijk om het lieflijke uit natuursteen opgetrokken kerkje, dat omgeven is door cafeetjes en een prachtig landschap. Alleen al om die reden is het kerkje geliefd bij bruidsparen. De andere troef van de Sint Lambertuskerk is Genoveva. Aan de overkant van de kerk staat een koddige versie van de heilige, op het erf van herberg Oud-Holset, gemaakt door kunstenaar Leon Sporck. Zo verbonden waren de kerk en het café van oudsher. Duizenden, veelal Duitse pelgrims kwamen ooit met bussen en liepen vanuit Lemiers de heuvel op naar Holset om Genoveva te aanbidden. Vijf cafés konden ervan leven, want na de mis at men spek en ei aan de overkant.

Anno 2021 is Genoveva wat in de vergetelheid geraakt, merkt Van Gaalen. Veel spontane bezoekers kennen haar verhaal niet. „Er zijn nog steeds mensen die een band met haar hebben en daar kracht uit putten. Maar een echte pelgrimslocatie is het niet meer. Al moeten we de flesjes met het Heilig Genoveva water regelmatig bijvullen.” Van Gaalen is zich zelf ook pas later gaan verdiepen in de historie van de heilige Genoveva - in Nederland vrij onbekend. Niet haar devotie, maar haar standvastigheid en kracht spreken hem aan. „Hoe zij de vijand om Parijs heeft geleid en gezorgd heeft dat de stad niet onder de voet is gelopen. Ik heb echt een band met haar gekregen.”

Dat verhaal grijpt hij ook aan als een toerist het kerkje binnenstapt en hem vraagt wie Genoveva was. „Zodra ze binnenkomen, kan ik iets vertellen. Dan kan ik ‘zaaien’. Ik hoop dan dat ze door die nieuwsgierigheid iets anders op het spoor komen. De mythe blijft toch tot de verbeelding spreken. De jeugd heeft dat helaas niet, zij hebben hun eigen heiligen op YouTube. Wellicht dat mijn opvolger een rap kan maken over Genoveva.”