De tuin ies diet jaor ’n väöl gebruukde verbliefplek. Dat kump natuurlik door ’t good waer. De zón, die ziech royaal lièt zeen, trèk oes nao boete, um te wèrke, ziete, liegke, luiere of te ete. Plante, sjtruuk, buim en blome zörge veur ’n heerlik geveul van intimiteit en kleur. ‘ne Tuin hoof neet groat te zin um dat te bewèrksjtèllige. Zelfs de kleinste plei of mini- balkon kènne ingeriech were es ’n oase van greun en bleuj. Tuin beteikent umsjlote sjtök grónd. ’t Woord kump van ‘t Miedelnederlands tun, wat vlechwerk beteikent. ‘n Tunehèk ies ’n ouwerwètse umheining gemaak van gevlochte tek. Sómmige luuj zègke, of zagte vreuger, gaard. Gaard sjtamp van gaerde (tuin) en gaert (ingesjlote ruumde). In ’t Duutsj heisj dat Garten, in ‘t Frans jardin en in ’t Ingelsj garden. De algemeine term dae v’r allewiel geve aan ‘t sjtökske eige grónd achter ’t hoes ies tuin. In de sjtad sjtèlt dat dèks allein ’n terras of ‘ne (binne)plei veur. ’n Speciaal soort tuin ies de koalef, aafkorting van koalhoof. Hie were veurnamelik greuntes gezièjd en gekweek. Sómmige luuj zègke dao moostem (moestuin) tege. Vreuger houw bekans eder hoes ‘ne koalef en tegewoordig ies ’t wir hièlemaol in um op ein of ander meneer zelf greunte en keukekroed te verboewe. Dao besjtoon zelfs op maot gemaakde houte bek woa-in dat meugelik weurt gemaak. In tegesjtèlling mèt ‘ne nutstuin besjteit de seertuin, dae aangelag ies veur de seer, mèt allein sjtruuk, blome en e paar buim in de zjuuste kleure en verhoudinge. Nóg ‘ne andere naam, dae hie en dao gebruuk weurt ies hoof of haof. ‘n Blomehäöfke ies ’n apaart blomeheukske binne ‘ne groatere tuin. Rónd of bie de parochiekèrk loog vreuger de kèrkef (kèrkhoof). Op dees, meistal umsjlote plek, begroof me de parochiane die gesjtorve waore. Later woorte die kerkhäöf te klein en ies me groater begraafplaatse goon aanlègke boete de plaats. ’t Woord hoof beteikent èvvel ouch boerderie. Es örges mièrdere biejein liegke dan neume v’r dat häöf. ’ne

Van 35 naar 25. Dat is de sprong die het terras Bistrot de Liège in Valkenburg in een jaar tijd heeft gemaakt in de terrassen top-100 van het horecavakblad Misset Horeca.

In de top-100 vinden we nog een tweede terras in het Heuvelland terug. Het terras van Vue de Montagnes in Geulhem neemt plek 60 in op de landelijke ranglijst. “De omgeving, de atmosfeer. Het hertogdom Bourgondië is herrezen en zetelt het hof”, is het juichende commentaar van de jury van het vakblad over Bistrot de Liège. “We voelen ons overweldigend welkom hier. Benieuwd waar de opmars in de lijst eindigt!” Over Vue des Montagnes zegt het blad: “Het oogt netjes en verzorgd.” In Zuid-Limburg heeft Buitengoed Slavante in Maastricht het beste terras. ‘Een parel op de Sint-Pieter’. Dat vindt het horecavakblad Misset-Horeca nog steeds. Desondanks zal Slavante met de 24e plaats in de landelijke top-100 van terrassen niet helemaal tevreden zijn. Vorig jaar bevond dit terras op Sint Pieter zich immers nog in de top-3 van Nederland. “Wellicht dat de 24e plek voor een kleine teleurstelling zorgt bij Buitengoed Slavante”, stelt de jury en vervolgt: “Slavante is zeker niet slechter geworden. De concurrentie is gewoon verder toegenomen. Maar daarnaast was het tijdens ons bezoek ook erg druk, waardoor de keuken even dicht was. Dat is jammer. De eerder genoemde drukte zorgde voor een iets langere wachttijd. Het verschil aan de top van terrasland is miniem, maar de 24e plaats is wel de plek waar Buitengoed Slavante thuishoort.” Het beste terras van Nederland vinden we overigens in Honselerdijk, de Wollebrand. Het beste Limburgse terras staat volgens Misset in Arcen. Het terras van Alt Arce stond vorig jaar nog op plek 68 en dit jaar landelijk gezien op plek 8.

De coördinator van het Heiligdom Sint Gerlach in Houthem, Jacquo Silvertant, ontving afgelopen week plotseling totaal onverwacht een bijzondere schenking.
De schenking is afkomstig van de heer Van der Werff uit Rotterdam. Deze kocht onlangs bij een bezoek aan Houthem het zojuist verschenen boekje “Rondom het Heiligdom St. Gerlach Houthem”. In dat boekje staan twee koperen etsplaatjes afgebeeld, die zich in de collectie van de schatkamer bevinden en die daar ook worden tentoongesteld. De etsplaatjes stammen uit de 18e eeuw en dienden voor het afdrukken van pelgrimsplaatjes voorstellende St. Gerlach en zijn kerk. Deze plaatjes werden destijds als aandenken aan bedevaartgangers verkocht. Van der Werff herkende de etsplaatjes onmiddellijk, omdat hij in zijn eigen verzameling ook zo’n plaatje heeft. De twee plaatjes die een aantal jaren geleden per toeval bij een antiquair konden worden aangekocht werden door deskundigen gedateerd in de periode 1700-1750. De nieuwe aanwinst draagt het jaartal 1737. De plaat is verder in uitstekende staat, waardoor de prent die ervan gedrukt werd haarscherp is.

De nieuwe aanwinst is vanaf vandaag te bekijken in de schatkamer van het Heiligdom Sint Gerlach, Onderstestraat in Houthem. Openingstijden dagelijks tussen 10 en 17 uur.

Foto: Frederique Stevens (midden), haar man Philip van Uden (links, financieel directeur Juliana Institute) en Hans van Wolde.

Hij verzorgt enkele keren per week zogenaamde masterclasses. Met Frederique van Uden-Stevens als directeur keert de familie Stevens weer terug op het oude nest van het ooit fameuze hotel-restaurant Juliana. Hans van Wolde, eigenaar van het twee-sterren restaurant Beluga, wordt creatief directeur. In het hotel opent maart 2014 een opleidingsinstituut voor koks en gastheren. Tot 1 oktober was in het in heel Nederland bekende Valkenburgse pand van Juliana onder andere een hotel en restaurant gevestigd, geëxploiteerd door de familie Naus .Naus besloot huurcontract niet te verlengen. In een ander deel van het pand is een dialysecentrum van het AZM gevestigd. In 1914 opende Alphons Stevens pension prinses Juliana. Vanaf de jaren 30 was het zoon Alphons die het pension transformeerde tot hotel. Michelin kende Juliana in 1958 als eerste in Nederland een ster toe, die 48 jaar onafgebroken werd behouden, waarvan 33 jaar zelfs met twee sterren. De laatste 30 jaar stond zoon Paul Stevens aan het roer. Totdat het bedrijf in 2006 van de hand werd gedaan. Nieuwkomers wisten echter nooit het succes van de familie Stevens te evenaren. De drijfveer van Frederique Stevens om Juliana om te bouwen tot opleidingsinstituut is dat ze ziet dat het vakmanschap in de horeca verloren dreigt te gaan. “Vakmensen worden schaarser. Een goede medewerker is zeker in een dalende markt van levensbelang voor een bedrijf. Koks die de basis beheersen en smaak, liefde en passie geven aan gerechten.” Zelf heeft de 35-jarige Frederique twee passies: horeca en opleiden: “Nu het eigen pand weer leeg kwam te staan, een uitgelezen pand om dit hier te gaan combineren. Ik wilde niet direct een hotel of restaurant starten. Daar hebben we er in Valkenburg voldoende van.”