Uw zoekacties: Artikelen

Artikelen ( Heemkundevereniging Houthem-St.Gerlach )

Filter: plaatsnamenx
beacon
35  artikelen
sorteren op:
 
 
 
 
Artikel
Woordenlijst uit het Valkenburgsch plat : met etymologische en andere aanteekeningen
Datering:
1928
Titel:
Woordenlijst uit het Valkenburgsch plat : met etymologische en andere aanteekeningen
Auteur:
Th. Dorren
Samenvatting:
Woordenlijst uit het Valkenburgsch plat : met etymologische en andere aanteekeningen / door Th. Dorren. - [2e dr.]. - Valkenburg : Crolla, [1928]. - 208 p. ; 20 cm
Lit.opg.
1e dr., 1917-1918. Verschenen in: Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Limbourg.
Later eveneens wekelijks gepubliceerd in het Land van Valkenburg.

Samenvatting2:
Bevat o.m. plaats-, veld- en straatnamen (o.m. Bedde, Huppelsche hei, Kattebaek, Keuninkswinkel, Kriemerschweeg, Loeszak, Plenkert, Polfermeule, Schtoepert) met hun verklaringen en andere wetenswaardigheden.
Geografische namen:
 
 
 
 
 
Artikel
[Valkenburg heet voortaan Valkenberg]
Datering:
1901
Titel:
[Valkenburg heet voortaan Valkenberg]
Titel tijdschrift:
Haagsche courant
Afleveringsnummer:
Haagsche courant, 21/5/1901
Samenvatting:
De ministieele beslissing, dat Valkenburg (in Limburg) voortaan Valkenberg zal heeten, licht het ,,Hbl" aldus toe:

Herhaaldelijk heeft de schrijfwijze Valkenburg tot verwarring met het dorp van dien naam nabij Leiden aanleiding gegeven. Brieven en zelfs officieele stukken werden, tot groot ongerief vaak, over en weer verkeerd bezorgd. Thans heeft de Regeering, op een desbetreffend besluit van den raad, aan deze verwarring een einde gemaakt en zal het Limburgsche stadje in het vervolg officieel heeten ,,Valkenberg".
Dit kon des te gereeder geschieden, omdat Valkenberg, zooals uit de Latijnsche omschriften der oude zegels van de Heeren blijkt, reeds in den aanvang der 13e eeuw, Falcomons genoemd werd, tewijl de oudste zegels tot 1254 met een berg, op welks top een valk zit, versierd zijn. Tot in het begin der 14e eeuw heeft het den Latijnschen naam Faucomons blijven voeren. In een Latijnsch charter uit 1202, berustende in liet archief der abdij Houthem St. Gerlach, wordt Gozurnus als heer van Valkenberg genoemd.
Eigenaardig is het, dat de oorspronkelijke naam Valkenberg in den nog bestaanden Fransch-Waalschen naam der gemeente Fauquemont is bewaard gebleven en dat de plaats in de volkstaal ook steeds Valkenberg bleef heeten.
Trefwoorden:
Geografische namen:
 
 
 
 
 
Artikel
[Schrijfwijze]
Datering:
1901
Titel:
[Schrijfwijze]
Titel tijdschrift:
De Nieuwe Koerier
Afleveringsnummer:
De Nieuwe Koerier, 18/5/1901
Samenvatting:
Valkenberg. Herhaaldelijk heeft de schrijfwijze van den naam der stad Valkenberg, voorheen ten onrechte Valkenburg genoemd, tot verwarring met het dorp van dienzelfden naam, nabij Leiden aanleiding gegeven. Brieven en zelfs officieele stukken werden tot groot ongerief vaak vice-versa verkeerd bezorgd. Thans heeft de Hooge Rgeering op een desbetreffend besluit van den Raad, aan deze naamsverwarring een einde gemaakt en zal hel stadje van het z.g. Neerlands-Zwitserland in het vervolg officieel heeten: “Valkenberg.” Dit kon des te gereeder gesschieden, omdat Valkenberg, zooals uit de Latijnsche omschriften der oude zegels van de heeren blijkt, reeds is den aanvang der XIII. eeuw, Falcomens genoemd werwijl de oudste zegels op contra zegels tot 1254, zelfs met een berg, op welke top een Valk zit, versierd zijn. Tot in het begin der XIV eeuw heeft het laatstgenoemde latijnschen naam, nl. Foucomons, blijven voeren, terwijl in een latijnsch charter uit 1202 (?), berustende in het archief der abdij Houthem- St. Gerlach, Gosevinus. als heer van Valkenberg genoemd wordt. Eigenaardig echter is het, dat de oorspronkelijke naam van Valkenberg in den ouden nog bestaanden franschwaalschen naam der gemeente: n.l. Fauquemont is bewaard gebleven in dat deze plaats in de volkstaal steeds Valkenberg bleef heeten. Deze naamsverandering houdt tevens verband met eene aanvrage tot verbetering van het stadswapen, dat historisch onjuist blijkt te zijn.
Samenvatting2:
Ook verschenen in De Maasbode, 26/5/1901
Trefwoorden:
Geografische namen:
 
 
 
 
 
Artikel
Hagiofobie- of „Sinten"-vrees in zake van Nederlandsche plaatsnamen
Datering:
1898
Titel:
Hagiofobie- of „Sinten"-vrees in zake van Nederlandsche plaatsnamen
Titel tijdschrift:
Venloosch weekblad
Afleveringsnummer:
Venloosch weekblad, 2/7/1898
Samenvatting:
Er heerscht nog steeds een domme, dwaze vrees, ook helaas in de offlcieele wereld, om het woord „Sint", dat ten tijde der „godsdiensttroebelen" of ten gevolge daarvan, verloren is geraakt, te restitueeren aan de namen van tal van steden en dorpen, die door dat verlies zoo niet anoniem, dan toch, naar den naam, ware raadsels en vraagstukken zijn geworden.
Men stelle zich echter gerust en bedenke het wel: door „sint" te schrijven voor die namen, brandt men nog geen kaarsje voor den „sint" of de „sinte" o, neen, men verklaart eenvoudig dat deze of gene plaats in oude tijden genoemd is naar een persoon, wien men toen dien titel algemeen toekende, die er algemeen onder bekend was en onderscheiden, alleen reeds door dat woordje, van duizende naamgenooten, en wel zóo onderscheiden dat men met behulp van een paar bizonderheden, bijv. wanneer het patroonfeest in zulk een plaats wordt gevierd, al heel gauw kan te weten komen nadere gegeven omtrent den persoon, naar wien de plaats is genoemd, ja dikwijls omtrent de plaats zelve erbij: de acta sanctorum zijn ten allen tyde als voorname bronnen voor de geschiedkundige wetenschappen, door alle ernstige historici geacht. Dus men bewijst, door bijv. Sint Geertruidenberg te schrijven, de geschiedenis een dienst. Het levendig houden van de herinnering aan den ouden naam Sint Geertruidenberg bijv. heeft bij de belangrijke opgraving, eenige jaren geleden daar onder het koor der Ned. Herv. kerk gedaan, bepaald diensten bewezen. Wy hebben nu echter al Stevensweert, Geertruidenberg, Odiliënberg enz. enz. enz., zelfs hoorde ik al van Gerlac spreken in plaats van Sint Gerlac (eene buurtschap by Houthem) dat de herinnering aan het aloud klooster aan dien heilige toegewijd, hetwelk daar heeft gestaan, nog bewaart.
Samenvatting2:
Wat voor een Steven, Geertrui, Odilia enz. zijn dan toch wel bedoeld — er zijn er immers duizenden — vraagt men zich later af; 't wordt een crux interpretum, een marteling voor die hem verklaren wil, zoo'n afgeknotte verminkte plaatsnaam! Men moet dan ook maar Pieter of Piet gaan schrijven in plaats van Sint Pieter, en Sint Geertrui (bij Gronsveld) wordt weldra heel eenvoudig Trui. Welzeker, dan kan men aan het raden gaan, juist als ten opzichte van Piet-Gyzenbrug, wie wel die fameuse Piet Gyzen mag geweest zijn, wiens naam de brug nog in eere houdt. Welke verwarring heeft het weglaten van Sint bij Odiliënberg niet reeds veroorzaakt ? Men is zich al eene vrouw dier plaats, die Odilia heette gaan voorstellen enz. Het doel van dit artikel: Ik wenschte dat door hem of hen wien het moge aangaan werd gedecreteerd: het is verboden plaatsnamen te verminken, ook door het weglaten van Sint, en de zorg dat dit niet geschiede wordt aan het Nederlandsch publiek dringend aanbevolen.

Maastricht. Een bewoner van de St. Pieterstraat.
Samenvatting3:
Artikel later overgenomen door de Maasgouw, Orgaan voor Limburgsche Geschiedenis, Taal- en Letterkunde, 21 (1899) 79-80.
Geografische namen: