Kwetsbaarheid en zorgzaamheid: het zijn twee thema's die steeds terugkomen in haar werk. We praten over het genot van schrijven, het uitlichten van dingen die je bezighouden, de kracht van verwondering, de altijddurende dialoog met jezelf over thema's die je van belang acht en met anderen (de lezers) wil delen.

In haar verhalenbundel De matrasdrager schrijft ze over mensen die op een keerpunt in hun leven staan, voor de buitenwereld de schijn ophouden, dan toch zichzelf tegenkomen.

Kamer en suite
Ook in Kamer en suite ontleedt ze minutieus het leven van haar hoofdpersoon. Het is een roman vol van verwikkelingen,
onuitgesproken loyaliteiten, liefde, morele dilemma's en afscheid. ,,Iemand zei dat het boek vooral over vergeving gaat", zegt ze. ,,Dat vind ik mooi, dat een boek raakt en dat je daar met de lezer over kunt praten."
Ik vertel haar dat ik vooral geboeid ben door de strijd die haar personages leveren, de worsteling met het leven, misverstanden, onverstand. Niets is vanzelfsprekend. De oorlog in Oekraïne komt ter sprake en hoe belangrijk het is dat mensen met elkaar in gesprek blijven.

Nieuwe roman
Of ze al bezig is aan een nieuwe roman? Ik zie aan haar glunderend gezicht dat ik die vraag eigenlijk niet had hoeven
stellen. Maria: ,,Ja, inspiratie genoeg, het idee voor een nieuw verhaal is er. Maar eerst moet ik onderzoek doen, zodat ik weet of het levensvatbaar is."
Bij het afscheid staan we voor een gedicht van Wiel Kusters, Ooit was de aarde plat, dat groot op de gevel bij het terras is aangebracht. ,,Een van zijn mooiste", zegt Maria. Ze proeft de tekst in stilte, leest de laatste zin hardop: 'De mens heeft zich in kunst omhoog gestort 'Ze knikt. ,,Wat moet ik daar nog aan toevoegen?"

Zij is dan 70 jaar oud en heeft net haar 50-jarig huwelijksfeest gevierd. De bezittingen worden openbaar geveild en Thomas gaat nog enkele jaren in Maastricht wonen, waar hij in 1925 overlijdt. Dit artikel bevat veel genealogische gegevens en beschrijft ook een gezinsdrama in Houthem van Jan Boreas, een van de schoonzonen.

In het artikel over de Houthemse automobielen in de periode 1920-1940 wordt stil gestaan bij enkele anekdotische gegevens over personenwagens en taxi’s en autobussen in die tijd. (Testa, De Selys, Hardy, Thiron, Mevis, Gorissen).
Tenslotte is er een artikel opgenomen over een missiebusje met een afbeelding van Petrus Donders.

Ben je geen lid, maar wil je een exemplaar bestellen, mail dan jouw adresgegevens naar heemkunde@houthem.info. De kosten bedragen 5 euro per exemplaar, of word lid voor 15 euro per jaar en ontvang de laatste 3 nummers.

Tevens willen wij allen die via de Rabobank Clubsupportactie op ons hebben gestemd, hartelijk bedanken. Deze actie heeft het mooie bedrag van 426,34 euro opgebracht, waardoor we de tekeningenladekast hebben kunnen aanschaffen.

De Heerlense schooljongen Jef Oostwegel hield in 1933 en 1934 een dagboek bij. Zijn zoon en bekende ex-hotelier Camille Oostwegel brengt het nu uit als boek.
“Het is het enige dagboek van een scholier uit die tijd dat bewaard is gebleven in heel Nederland”, zegt Camille met het originele boekje in zijn hand. “En het geeft daarmee een bijzonder inkijkje in die tijd in Heerlen, direct voor de oorlog."

Grootste schoft
Toch is het uitbrengen van een dagboek niet vanzelfsprekend. “Wie zich de brutaliteit veroorlooft de inhoud hiervan door te lezen, is de grootste schoft die ik ooit in mijn leven ontmoet heb en zal ontmoeten,” zo staat als waarschuwing te lezen op het voorblad van het originele dagboek.
Van mokkeltjes tot Hitler
Camille moet erom lachen. Hij is die schoft. En daar kunnen lezers blij om zijn. Want vader Jef blijkt op 16-jarige leeftijd een bijzonder goed gevoel voor taal en stijl te hebben. Behalve passages over jeugdliefdes en “mooie mokkeltjes” geeft het ook een persoonlijke kijk op de wereldgeschiedenis. Bijvoorbeeld als Hitler de macht grijp in Duitsland en Jef zich hardop afvraagt wat dit zal betekenen.

Erfenis
Camille kreeg het boek zo’n zes jaar geleden in handen. Zijn vader stierf 45 jaar geleden al, maar zijn moeder bewaarde diens dagboek al die tijd. Toen zij zes jaar geleden overleed kwam ook het dagboek tevoorschijn. Camille kreeg het voor het familiearchief, maar las het pas daadwerkelijk zo’n twee jaar geleden toen hij zich steeds meer bezig ging houden met de geschiedenis van Heerlen en toen aan het dagboek moest denken.

Boekpresentatie
“Ik liet het daarna lezen aan historicus Antoine Jacobs. Die stelde geen enkel ander dagboek te kennen van scholieren uit die tijd. Hij opperde om het daarom te publiceren”, stelt Camille. Nu is het zover. Op 1 oktober is de officiële boekpresentatie van Een Heerlense Ziel; Het Dagboek van scholier Jef Oostwegel. De gedrukte versie is voorzien van inleiding, epiloog en een boel foto’s uit dezelfde tijd uit het privéarchief van Oostwegel.

Door zijn werk voor de commissie Ziel van Heerlen raakte Oostwegel geïnteresseerd in Heerlen, de stad waar zijn familie haarwortels heeft. Zo had lef in Heerlen op volwassen leeftijd een tandartsenpraktijk. Zelf woonde Camille de eerste elf dagen van zijn leven in Heerlen, om daarna naar Houthem te verkassen. ,,Ik begon me steeds meer af te vragen hoe mijn vader het Heerlen in die tijd beleefd had en het antwoord lag in dat dagboek."
Het boek toont het beeld van een puber die vertelt over leraren en vakken op het Bernardinuscollege, de omgang met boezemvriend Jan Freijser en zijn eerste verliefdheden. Jefs vlam woonde om de hoek in villa Coriovallum en heette Jeanne Widdershoven. In het dagboek beschrijft hij hoe stom Jef zichzelf vindt omdat hij maar niet op haar af durft te stappen.
In Mayel vond lef een vrouw die aan Jeanne doet denken. ,,In het dagboek zat een foto van Jeanne, zonder naam. Mijn broer zag de foto en zei: 'Dat is mama.' Dat bleek ze niet te zijn, maar ze lijkt er enorm op. Mijn vader had een goede en duidelijke smaak als het op vrouwen aankwam."

Fascisten
Behalve over de typische beslommeringen van een puber schreef lef ook over grote zaken in de wereld. In de periode die het dagboek bestrijkt, kwam Hitler in Duitsland aan de macht. ,,Hij schreef dat we in een tijd van Hitler, communisme en fascisten leefden. 'Wat zal dit voor later betekenen?', vroeg hij zich toen al af.
Het dagboek eindigt abrupt, op 6 juni 1934. ,,Toen was het schrift vol. We weten wel zeker dat er geen vervolg in zijn nalatenschap zit. Kort daarna haalde mijn vader zijn diploma en ging hij in Utrecht studeren, waarmee ook een nieuwe fase in zijn leven volgde." Twee jaar geleden begon Oostwegel aan de klus om het handschrift van zijn vader te transcriberen. Al snel bleek dat hij goud in handen had. ,,Ik ging met het dagboek naar uitgever Leon van Dorp en na wat speurwerk bleek dat we iets bijzonders hebben.

Er zijn in Nederland geen dagboeken uit de jaren dertig van zo'n jong iemand bekend. En natuurlijk heeft dit niet de urgentie van het dagboek van Anne Frank, maar volgens historicus Antoine Jacobs hebben we met een uniek document te maken."
Voor Oostwegel betekende het werk aan Een Heerlense ziel dat hij zijn vader op een andere manier leerde kennen. ,,Je komt erachter wie je vader als puber was. Ik zag veel zaken bevestigd.
Hij was toen al recht voor zijn raap en vond vriendschappen heel belangrijk. Ik vond het mooi om te lezen hoe hij met slechte punten op school omging. Ik snap nu beter waarom mijn vader zo relaxt bleef toen ik zelf op het gymnasium bleef zitten."
Er staan drie presentaties van Een Heerlense ziel' op het programma: zondag 15 oktober om 16.00 uur in Klooster Wittem, zaterdag 21 oktober om 17.00 uur in boekhandel Dominicanen in Maastricht en zaterdag 28 oktober om 16.00 uur in boekhandel Van der Velden Van Dam in Heerlen. Op 19 oktober om 19.30 uur gaat Camille Oostwegel sr. in Schunck Glaspaleis in gesprek met jongeren van het Bernardinuscollege over het opgroeien in het Heerlen van de jaren dertig in vergelijking met opgroeien in de huidige tijd.