Artikelen ( Heemkundevereniging Houthem-St.Gerlach )

beacon
38  artikelen
sorteren op:
 
 
 
 
Artikel
Schade aan tuinen van ondernemers wél vergoed : Na watersnood 2021
Datering:
2023
Titel:
Schade aan tuinen van ondernemers wél vergoed : Na watersnood 2021
Auteur:
Rens van de Plas
Titel tijdschrift:
De Limburger
Afleveringsnummer:
De Limburger, 1/9/2023
Samenvatting:
In tegenstelling tot vele honderden Limburgers die als gevolg van de watersnood van 2021 met onverzekerbare schade aan hun tuinen kampen, heeft een aantal ondernemers voor soortgelijke schade wél een flinke tegemoetkoming van de overheid gekregen.

MAASTRICHT - Dit blijkt uit onderzoek van De Limburger. Een woordvoerder van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland bevestigt aan De Limburger dat schade aan 'bedrijfsterreinen' voor ondernemers binnen de Wet tegemoetkoming schade bij rampen (Wts) valt. Die wet regelt de afhandeling van waterschade die niet logischerwijs 'verzekerbaar, vermijdbaar of verhaalbaar' was voor zowel ondernemers als voor particulieren.
Maar waar ondernemers voor deze bedrijfsterreinen zoals tuinen, parkeerplaatsen en andere plekken buitenshuis wél een bedrag tegemoet konden zien, in sommige gevallen oplopend tot tienduizenden euro's, geldt dat voor burgers niet. Bij hen was schade aan de tuin uitgesloten van de regeling.
Samenvatting2:
Het ministerie van Justitie en Veiligheid, dat verantwoordelijk is voor de inhoud van de Wts, erkent dat de regeling voor ondernemers ruimer is dan voor particulieren. De Wts heeft voor particulieren tot doel om een tegemoetkoming in de schade te verstrekken voor het herstel van de woonfunctie. Voor ondernemers is het doel om tegemoetkoming in de schade te verstrekken zodat het bedrijf weer kan functioneren. Onder vaste activa vallen bedrijfsterreinen en in voorkomend geval kan dit ook een tuin zijn.
"Camille Oostwegel van de Oostwegel Collection is een van de ondernemers die een flinke vergoeding van het Rijk heeft gekregen. De Wts hebben wij gebruikt om schade aan onze rozentuin en onze parkeerplaatsen van Chateau Sint Gerlach te herstellen", bevestigt hij.
Naar eigen zeggen heeft Oostwegel 'ongeveer 50.000 euro' gekregen om tuin en parkeerplaatsen op te knappen.

Het ministerie van Justitie en Veiligheid erkent dat de regeling voor ondernemers ruimer is dan voor particulieren.
Geografische namen:
 
 
 
 
 
Artikel
Afvaardiging gemeente Valkenburg bezoekt Adelante in Houthem
Datering:
2022
Titel:
Afvaardiging gemeente Valkenburg bezoekt Adelante in Houthem
Auteur:
Adelante Zorggroep
Titel tijdschrift:
facebook.com
Afleveringsnummer:
facebook.com / etc., 24/6/2022
Samenvatting:
Bijna een jaar geleden stonden Valkenburg en Houthem deels onder water. Zo ook het integrale kindcentrum van Adelante. Donderdagmiddag 23 juni brachten leden van de gemeenteraad en burgercommissies van Valkenburg een bezoek aan Adelante in Houthem dat in juli 2021 zwaar beschadigd was geraakt. Zij kregen de gelegenheid om ter plekke kennis te nemen van het herstel na de waterschade vorig jaar.
Nu het herstel op zijn einde loopt en medewerkers en kinderen in het nieuwe schooljaar in Houthem weer hun intrek nemen, leek het Adelante een goed moment de (nieuwe) gemeenteraad uit te nodigen. De opgelopen waterschade, de hersteloperatie in het afgelopen jaar en de stand van zaken rond de afwikkeling van de schade vormden onderwerpen van gesprek, gevolgd door een rondleiding over het Adelanteterrein.
Adelante en de gemeente Valkenburg zijn het afgelopen jaar veel met elkaar opgetrokken. Allereerst vanuit een gemeenschappelijk streven onderwijs en zorg/revalidatie direct na de watersnood via interimvoorzieningen te kunnen continueren. En vervolgens om de locatie zo snel mogelijk weer te herstellen en zo snel mogelijk weer in gebruik te nemen. De gemeente heeft voor de school op het terrein ook een eigen verantwoordelijkheid. "De samenwerking tussen gemeente en Adelante is heel belangrijk geweest om te komen waar we nu zijn", geeft Adelante bestuurder Henri Plagge aan. Alle reden dus om de gemeenteraad van Valkenburg de resultaten eens van dichtbij te laten zien.
Ondertussen blijft Adelante in overleg met de verzekeraars en overheid over dekking van de schade.
Geografische namen:
 
 
 
 
 
Artikel
Alle wegen leiden naar St. Gerlach (36) : valse kreukels in grensoverschrijdende waterpolitiek?
Datering:
2021
Titel:
Alle wegen leiden naar St. Gerlach (36) : valse kreukels in grensoverschrijdende waterpolitiek?
Auteur:
Lou Bastiaens
Titel tijdschrift:
Parochieblad voor Broekhem en Houthem
Afleveringsnummer:
Parochieblad voor Broekhem en Houthem, 29 (2021) nr. 10 (23 oktober), p. 5/6
Samenvatting:
We bevinden ons in het jaar 1239. Duivelse natuurkrachten openbaren zich op "locum Sancti Gerlaci," met als gevolg een desastreuze overstroming van de Geul. Enorme modderstromen bereiken de sacrale muren van de bouwvallige kloosterkapel. Vastgelegd onder de volgende vermelding: "Soo deezes Huys des gebedts, aldus geworden was een Huys van desolatie ende plaetse des Heyligdom en daer en tusschen de Heylige Reliquiën lagen in 't slyck der wateren."
Dit vreselijke natuurfenomeen leverde voor de roomse bewoners een verpletterende angst op. Niet zozeer de overstroming zelf, maar wel de confrontatie met een ongewenst Bijbels wereldbeeld Hier manifesteerden zich immers de gevolgen van de zondeval!

" ......Maar eenmaal deelt gij in het algemeene lot,
Niets is bestendig, niets is duurzaam hier op aarde,
De tijd sleept alles mee en sterkte en magt ten spot
Vernielt Hij alles wat Hij eenmaal zelf eens baarde....."

De intens boeiende waterstaatsgeschiedenis van de Geul, het daarmee verbonden lot van bewoners en veestapel, waarvan haar weergave hier slechts in capita selecta wordt beschreven, blijkt een verhaal van grootse idealen en menselijke ambities. Een stroomgebied waar al zo lang onafgebroken mensen verbleven en gewerkt hebben. Met name de laatste eeuw is dit gebied aan een sterke dynamiek onderhevig geweest en dat zal de komende decennia niet anders zijn. De eisen, die aan hel gebruik van het Geuldal worden gesteld veranderen voortdurend en dus verandert ook de inrichting van haar stroomgebied. Binnen deze dynamiek en de wijzigingen die het landschap ondergaat wordt het behoud van eigenheid en herkenbaarheid door veel mensen op prijs gesteld. Cultuurhistorische waarden spelen een grote rol bij deze eigenheid, onze identiteit.
Samenvatting2:
Onze tandenknarsende bergbeek is de snelst stromende beek van Nederland en doorkruist Nederlands beruchtste erosiegebied. Boeren hebben er te maken met een verplichte erosieboekhouding. Een overzichtelijke maquette van dit stroomgebied is te bewonderen in het Geuldalmuseum te NeuMoresnet. Hét stroomgebied, dat als één van de mooiste en gezondste landschappen van Nederland wordt beschouwd, met heilzame effecten op de gezondheid.
Ons huidig Geuldal is op de meeste plekken nog natuurlijk en oorspronkelijk, maar wordt op sommige locaties toch flink door mensenhand zowel positief als negatief beïnvloed. Achter de wisseling in het politieke en landschappelijke decor vanaf 1239 gaan niet zeiden sociale en economische tegenstellingen schuil. Dat blijkt wel uit de waterpolitiek binnen het stroomgebied van de Geul, waarvan m.n. de rekeningboeken en processen van/ tegen de diverse molenaars (33!) langs de Geul onder de steeds wisselende heersende mogendheden ons een "aardig" inkijkje verlenen.

Ook in 1469 wordt er gewag gemaakt van "merckelijcke schade' door geuloverstromingen bij de Oude Molen in de St. Pietersstraat van Valkenburg. De molenaar kan niet meer malen. Betalen van zijn pacht blijkt daardoor onmogelijk. Helaas krijgt de Geul het nadien vaker op zijn heupen. Hieronder lijdt ook de door karren druk bereden Pietersstraat, die steeds modderiger en minder toegankelijk wordt. Bewoners klagen over een slecht onderhouden sluizencomplex, waardoor hun woningen constant onder water staan. Na 1492 worden de rekeningboeken gedetailleerder als gevolg van voortdurende overstromingen in het winterbed. Zo wordt o.a. in 1707 vermeld, dat de sluizen van de Oude Molen zijn weggespoeld en dat de molen gedurende een langere tijd buiten bedrijf zal zijn. In 1769 treedt de Geul na een zwaar onweer wederom buiten zijn oevers, waardoor melding wordt gemaakt van ernstige schade in de kern van het dorp.
Samenvatting3:
De overheid wijst met een beschuldigde vinger naar de molenaar, die nalatig is geweest bij het niet nakomen van de regels.
De winter van 1783-84 was streng en lang. In december viel de vorst in, totdat op 21 februari plotseling en krachtig de dooi inzette. Deze ging gepaard met een scherpe temperatuurstijging en veel regenval. De waterstanden liepen daardoor snel zeer hoog op en veroorzaakten de nodige schade. In 1799 een soortgelijk drama. In 1805 lopen alle huizen en weilanden onder water en men heeft ternauwernood nog wat vee kunnen redden. Heel Valkenburg staat nu onder water. Als schuldige wordt wederom naar de molenaar gewezen, die zich niet heeft gehouden aan de nieuwe strengere reglementen van 1793. Ook de landeigenaren krijgen een veeg uit de pan; ze hebben beschoeiingen aangebracht om hun oevers te beschermen, maar ook om hun grondgebied te vergroten ten koste van de rivier. Bovendien wordt de waterafvoer belemmerd door het niet opruimen van opeenhopingen van bomen en stenen in de bedding.
Vanaf 1795, tijdens de Franse Tijd, laat de prefect een onderzoek instellen in het hele stroomgebied van de Geul om het waterpeil voor alle molens en fabrieken vast te stellen. Grote rampen volgden in 1809 en 1820. De archieven geven ook aan, dat de bedding van de Geul en de oevers tussen 1839 - 1850 niet meer werden schoongemaakt. De Fransen zijn dan al vertrokken en de Hollanders hebben hun plaats ingenomen. Tussen 1830 en 1844 komen echter wel de tot dan toe hoogst gemeten waterstanden voor; in 1830 staat de Molenstraat 80 cm onder water, zo hoog dat het water in de Nicolaas-Barbarakerk tot tegen het altaar staat en de dienst op Aswoensdag niet kan plaatsvinden, met in 1844 een herhaling tot 50 cm. Deze misselijke geschiedenis recapituleert zich op korte termijn in 1845 en 1850.
Samenvatting4:
Karl Marx' beroemde stelling dat de geschiedenis zich altijd 2x voordoet, eerst als tragedie, dan als farce kan ook letterlijk genomen worden voor de gemeente Houthem m.b.t. de bouw van een papiermolen op het huidige Leeuwterrein. De farce was hier erger dan de tragedie. In 1876 werd de productie van een eerder afgebrande papiermolen in Mechelen weer hervat. Houthem, Geulhem en Berg protesteerden, omdat het lozen van verontreinigd water hun gezondheid zou aantasten. De Geuldal- en plateaubewoners haalden hun drinkwater immers uit de Geul en de 2 waterputten van Berg stonden vaak droog, terwijl het "Geneeskundig Staatstoezigt" aangaf, dat door de lozing van afvalwater vaak buikloop en tyfus in desbetreffende gemeenten voorkwam. De vergunning in Mechelen wordt daarom weer ingetrokken, maar de firma's Bauchmüller en Nagelschmidt vragen nu een vergunning aan om hun papiermolen te bouwen in de gemeente Houthem. Deze gemeente wijst de vergunning uiteraard af, maar de Kroon verleent de vergunning alsnog. Een lang leven zal de Houthemse papiermolen echter niet gegeven zijn, deze gaat al vrij snel failliet!

Na de hoge waterstanden van 1993, 95, 96 en 98 leek een emotioneel gedragen benadering te zijn verdrongen door een realistische nuchterheid inzake het waterbeleid. In 2000 bracht het kabinet haar standpunt uit in 'Anders omgaan met water" en het 'Aquada-project" van het euregionaal samenwerkingsverband is al sinds 2009 bezig om o.a. te komen tot reductie van wateroverlast.
Samenvatting5:
Onze "natte as" en haar stroomgebied kunnen we in zekere zin beschouwen als natuurlijk symbool van de grensoverschrijdende dimensie van de euregio. Onze lokale identiteit is een directe afgeleide van onze omgang met de Geul. Ook de toekomst van de geuldorpen zal daar ongetwijfeld door worden bepaald. Een neerslag van 109,3 mm zoals gemeten op 29 juni j.l i[2021] s uitzonderlijk veel. De vraag blijft echter hoe we de valse kreukels binnen onze grensoverschrijdende waterpolitiek kunnen gladstrijken. Een euregionale collectieve inzet blijkt in de praktijk vooralsnog niet zo simpel! Toch zou het onze eer te na moeten zijn om met al onze kennis, organisatievermogen en grensoverschrijdende contacten daarin niet de juiste organisatorische praktische stappen te kunnen zetten. Een proces dat moet leiden tot een veilig landschap met behoud van haar kenmerkende identiteit dat, ook in de toekomst, door bewoners en bezoekers gewaardeerd wordt! Dáár gaan we immers voor! .
Geografische namen:
 
 
 
 
 
Artikel
Hoogwater. Het spel der Maas. Overstromingen in Groot-Limmel
Datering:
2021
Titel:
Hoogwater. Het spel der Maas. Overstromingen in Groot-Limmel
Auteur:
Rob P.W.J.M. van der Heijden en Mariëtte Paris-Vankan
Titel tijdschrift:
Jaarboek Historische en Heemkundige Studies in en rond het Geuldal
Afleveringsnummer:
Jaarboek Historische en Heemkundige Studies in en rond het Geuldal, 2021, p. 156/196
Samenvatting:
De Dell Courant typeert het komen en gaan van de overstromingen in het Maasdal als het spel der Maas. Voor de inwoners van de Maasdorpen heeft dit eeuwenlang consequenties gehad. Zij hebben voortdurend rekening gehouden met de nukken van de rivier en hebben daarmee leren leven. Vaak hebben zij hun huizen hoger dan het straatniveau gebouwd, zoals in de Katholieke Illustratie van 1876 is verwoord. Immers de straten in hun dorp worden tot gootsteen gepromoveerd, waardoor het snelstromende water weer naar de Maas stroomt. Door ophoging van het wegdek nadien is dat evenwel niet meer zichtbaar. Toch dringt Mooder Maas met name in Heugem en Groot-Limmel vóór 1940 herhaaldelijk door in de huizen van de dorpsbewoners.
Mathias Kemp plaats hier overigens een kanttekening bij: Wie de winterbedding bewonen, zullen er de profijten van lagere huren en aanslibbing door genieten, maar daar ook de lasten van dragen, bestaande in ondergeloopen beneden verdiepingen, stallen, schuren en ingekuilde vruchten, om van andere ongemakken en gevaren nog te zwijgen.
Geografische namen: