Fotoreportage
De oorsprong van de Gerlachuskerk in Houthem Sint Gerlach gaat terug naar het eerste jaar waarmee de dertiende eeuw begon. Ze werd gebouwd als onderdeel van een klooster, gesticht om pelgrims naar het graf van Gerlachus goed te kunnen onthalen. Norbertijnen en hun vrouwelijke tegenhanger namen deze taak op zich. Uit de zestiende eeuw komen berichten over de verwoesting van het klooster meermalen in de annalen terecht. Maar altijd is er weer sprake van herstel. Zo onverwoestbaar was de devotie tot de heilige van het Geuldal.
De bouw van de huidige kerk gaat terug tot 1720. Een 30 tal jaren later bracht hofschilder JA. Schöpf fresco's in de kerk aan die tot de bezienswaardigheden van de barokke kerk horen. De Franse Revolutie leek een definitief einde te betekenen voor het kloostercomplex. klooster en de kerk werden geannexeerd en verkocht aan een particulier. De voormalige kloostergebouwen werden verpacht en het proostgebouw werd tot adellijk woonhuis omgebouwd. De kerk werd aan de gemeente Houthem geschonken en zou 1808 de nieuwe parochiekerk worden. In 1897 worden de sterk beschadigde frescotaferelen in de noordwand vervangen door schilderijen op doek, vervaardigd door Herman Bröcker uit den Haag. In de voorbije jaren hebben de fresco's opnieuw een groots(cheeps)e onder gaan. Het kasteel Sint Gerlach werd eerst bewoond door de familie Corneli en later door adellijke familie De Selys de Fanson. In 1979 vermaakt de laatste bewoner van het kasteel, Robert De Selys de Fanson, het kasteel en bijgebouwen aan het kerkbestuur van Houthem.

In: Studiedag WTA Nederland-Vlaanderen (Wetenschappelijk-technische groep voor aanbevelingen inzake bouwrenovatie en monumentenzorg) op 26 april 2013 te Maastricht. 9 pag.

Met afbeelding. Ruim twaalf jaar duurde de restauratie van de St. Gerlachuskerk in het Zuid-Limburgse Houthem uit 1720, maar nu is hij weer in volle glorie te zien. Het is een van de weinige barokkerken in Nederland en de fresco's van de Duitse schilder Johann Adam Schöpff (1720-1772) vertellen het levensverhaal van Gerlach, die in de twaalfde eeuw op deze plek woonde.
Het heiligdom is sinds de 13de eeuw een pelgrimsoord en nog altijd komen mensen een schepje gewijd zand onder het praalgraf van Sint Gerlachus halen. J. Corneli Alee 1. Dag 10-17u.

COMMENTAAR van Wim Boersma (op 10/8/2009 verzonden aan de redactie van NRC) Verwarrende berichtgeving. In uw Cultureel Supplement van vrijdag 7 augustus 2009 wordt onder de rubriek Beeldende Kunst Selectie gewezen op de barokke fresco's in de St. Gerlachuskerk te Houthem. Natuurlijk is het verheugend voor de mensen die iets met deze fraai gerestaureerde kerk van doen hebben, dat er aandacht aan wordt geschonken. Betreurenswaardig is het echter dat de afbeelding bij het berichtje geen achttiende eeuws fresco laat zien van Johann Adam Schöpff, maar een van de drie in 1897 door H. Brocker vervaardigde olieverfschilderijen. Deze werden op verzoek van het toenmalige kerkbestuur gemaakt ter vervanging van drie fresco's die ernstig waren beschadigd. Het verhaal is te vinden in A.G. Schulte en A.A.M. Warffemius: Landgoed Sint-Gerlach, p. 260. De informatie is in ander opzicht ook niet geheel juist. Men wordt voor de bezichtiging (en het halen van een schepje zand) verwezen naar het adres J. Corneli Alee (!) 1. De parochiekerk van de Heilige Gerlachus ligt echter niet aan de oprijlaan (allee) van Château St. Gerlach, maar heeft een eigen toegang vanaf de Onderstestraat in Houthem. Aan de allee ligt alleen een parkeerterrein, van waar men te voet naar de kerk kan gaan. groetend,
W.Boersma Houthem-St.Gerlach

Met foto: Het gewelf en de muren van de Sint Gerlachuskerk in Houthem zijn na de restauratie in hun oude glorie hersteld. In het kleine plaatsje Houthem-St. Gerlach staat een grootse kerk: de Sint Gerlachuskerk. Een kerk met een bijzonder verhaal. Op de plek waar later de kerk gebouwd werd trok de ridder Gerlach zich in de twaalfde eeuw terug in een holle, oude eik om als kluizenaar boete te doen. De plek werd een bedevaartsoord voor veel pelgrims die de, inmiddels heilige, Sint Gerlachus kwamen vereren.......................