Mijn Studiezaal (inloggen) 1 artikelen
sorteren op:
Artikelen Collectie artikelen
'De muren van het klooster zaten vol met zweet van nijvere zusters Houthem' : Nijvere ambachtslieden
Datering:
2022
Titel:
'De muren van het klooster zaten vol met zweet van nijvere zusters Houthem' : Nijvere ambachtslieden
Auteur:
René Willems
Foto's door:
Rob Oostwegel
Titel tijdschrift:
De Limburger
Afleveringsnummer:
De Limburger, 29/4/2022
Samenvatting:
Foto: Doeke Krikke hangt een schilderij met oude beroepen van Pieter Bruegel de Oude op. In de vitrine staan onder meer een brouwketel en een wijnpers.
In het klooster van de zusters norbertinessen in Houthem werd in de middeleeuwen hard gewerkt. Dat bewijzen vondsten die bij archeologische opgravingen zijn gedaan.
HOUTHEM - In de middeleeuwse kloosters was het parool 'ora et labora'. Bid en werk, dus. Dat gold zeker ook voor het convent van de zusters norbertinessen in Houthem, zegt archeoloog Doeke Krikke. Uit vondsten blijkt dat zij zelf kleding en leren schoenen maakten, en hij heeft ook bewijzen gevonden dat zij in Houthem hun eigen potten en kruiken bakten.
Waarschijnlijk werden in het klooster tussen 1202 en 1786, toende zusters definitief uit het stift in Houthem vertrokken, nog wel meer ambachten beoefend: bier brouwen, wijn maken, ijzersmeden. ,,Maar daar heb ik nog geen concrete bewijzen voor gevonden", zegt Krikke, ,,dus daar kan ik als historicus ook verderniets over zeggen."
Het klooster werd aan het begin van de dertiende eeuw gesticht om pelgrims die in Houthem het graf van de heilige Gerlachus bezochten op te vangen en te verzorgen. Aanvankelijk woonden er paters en zusters, vertelt Krikke, maar al snel trokken die paters verder naar andere kloosters en werd Houthem een echt zustersconvent.
Marskramer
Voor Krikke is het geen verrassing dat die nonnen de handen uit de mouwen staken en ook niet terugdeinsden voor zwaardere klusjes. ,,Ze moesten vaatwerk hebben om eten en drank in te bewaren", legt hij uit. ,,En ze konden moeilijk wachten tot weer eens een marskramer langskwam met aardewerk, dus zat er niets anders op dan zelf potten te gaan bakken."
In het klooster van de zusters norbertinessen in Houthem werd in de middeleeuwen hard gewerkt. Dat bewijzen vondsten die bij archeologische opgravingen zijn gedaan.
HOUTHEM - In de middeleeuwse kloosters was het parool 'ora et labora'. Bid en werk, dus. Dat gold zeker ook voor het convent van de zusters norbertinessen in Houthem, zegt archeoloog Doeke Krikke. Uit vondsten blijkt dat zij zelf kleding en leren schoenen maakten, en hij heeft ook bewijzen gevonden dat zij in Houthem hun eigen potten en kruiken bakten.
Waarschijnlijk werden in het klooster tussen 1202 en 1786, toende zusters definitief uit het stift in Houthem vertrokken, nog wel meer ambachten beoefend: bier brouwen, wijn maken, ijzersmeden. ,,Maar daar heb ik nog geen concrete bewijzen voor gevonden", zegt Krikke, ,,dus daar kan ik als historicus ook verderniets over zeggen."
Het klooster werd aan het begin van de dertiende eeuw gesticht om pelgrims die in Houthem het graf van de heilige Gerlachus bezochten op te vangen en te verzorgen. Aanvankelijk woonden er paters en zusters, vertelt Krikke, maar al snel trokken die paters verder naar andere kloosters en werd Houthem een echt zustersconvent.
Marskramer
Voor Krikke is het geen verrassing dat die nonnen de handen uit de mouwen staken en ook niet terugdeinsden voor zwaardere klusjes. ,,Ze moesten vaatwerk hebben om eten en drank in te bewaren", legt hij uit. ,,En ze konden moeilijk wachten tot weer eens een marskramer langskwam met aardewerk, dus zat er niets anders op dan zelf potten te gaan bakken."
Samenvatting2:
Maar voor Krikke is dat pas een feit als hij daar bewijzen voor vindt. Op de expositie 'Leven en werken in kloosters', die momenteel te zien is in het museum van Houthem, zijn de nodige misbaksels te zien die in een oude beerput zijn gevonden. Kruiken met deuken, bijvoorbeeld. ,,Die gooi je meteen weg", zegt Krikke, ,,dus die oven stond hier in de buurt."
Dat de zusters ook hun eigen kleren maakten, leidt Krikke af uit het gebit van een schedel die in een oud graf is gevonden. Een van de tanden is aan de bovenkant ingeslepen. ,,Daar bond die zuster de draad aan vast als ze wol ging spinnen", zegt hij, ,,want haar beide handen had ze nodig om de tol rond te draaien en de draad in te smeren met vet."
Zijn stelling dat de zusters leren schoenen maakten, wordt volgens Krikke onderbouwd door de vondst van negatieve leerresten: ,,Als je een onderdeel voor een schoen uitsnijdt, gooi je het randje dat overblijft weg. En die randjes hebben we hier gevonden." Twee modellen waren blijkbaar populair bij de zusters: trips met spitse punten en zachte 'stillegangs' voor in de kloostergangen.
Zweet
Krikke sluit niet uit dat de zusters voor het hele zware werk, zoals het smeden van ijzerwerk, iemand inhuurden. In het adellijke stift woorden adellijke dames die zich wel zo'n hulpje konden permitteren. Maar dat ze ook zelf van aanpakken wisten, staat voor hem buiten kijf: ,,De muren van het klooster zaten vol met het zweet van nijvere zusters."
De expositie in het Heiligdom Houthem is tot 12 juni te zien. Zaterdag 7 mei geeft Doeke Krikke er een lezing over de tentoonstelling, aanvang 15.00 uur
Samenvatting3:
Haar beide handen had ze nodig om de tol rond te draaien en de draad in te smeren met vet.
Doeke Krikke
Ze konden moeilijk wachten tot weer eens een marskramer langskwam met aardewerk.
Archeoloog Doeke Krikke
Doeke Krikke
Ze konden moeilijk wachten tot weer eens een marskramer langskwam met aardewerk.
Archeoloog Doeke Krikke
Geografische namen:
Organisatie: Heemkundevereniging Houthem-St.Gerlach
laatste wijziging 29-01-2024
