Na vele jaren van grote stilte met betrekking tot het ontwikkelen van Houthem in toeristische, culturele en sociale zin, staat de Houthem-exposure nu hoog op de agenda.
Het hele dorp werd in het najaar 2013 bij elkaar geroepen in de Holle Eik om van de groep, die zich ‘Wij Houthem’ noemt, te horen welke plannen en plannetjes er worden uitgebroed om het dorp weer op de 21e eeuwse kaart te zetten.
De wervende naam van het geheel is: de kansenkaart.
Daartoe zijn er diverse werkgroepen aan het werk geweest die zich op die bewuste avond allemaal presenteerden.
Er was, zo bleek, al veel vergaderd en het barstte van de vele plannen die, uiteraard, nog zeer veel uitwerking behoefden.
De sociale kaart moest worden gespeeld evenals de toeristische, sportieve en culturele. Ook dient de kansenkaart aandacht te hebben voor natuur en gast-vrijheid in Houthem.

Daarnaast spelen al een paar zaken die min of meer in uitvoering zijn.
De hoeve Broers wordt compleet opgeknapt en vertimmerd en betrokken bij, en verbonden met Château St. Gerlach. Er komen vergaderruimtes maar ook wordt gedacht aan brood bakken en verwinkelen.
Op die manier wordt er weer een parel toegevoegd aan de toch al fraaie ketting die rondom de kerk van St. Gerlachus is geplooid.

Ook het stationsgebouw krijgt een nieuwe, toeristische, bestemming. Na jaren van leegstand en verval lijkt het laatste volledig houten stationsgebouw van Nederland gered. Na inspanningen door diverse partijen kan het houten stationsgebouw dienst gaan doen als vakantiewoning. De oplettende wandelaar die een kijkje komt nemen “achter de Stasie“ heeft al kunnen constateren dat de plannen niet alleen het gebouw betreffen maar ook de erachter liggende akker die wordt omgetoverd tot een multifunctionele tuin.

In dit lustrumjaar van onze vereniging is het ook aardig eens stil te staan bij het verschijnsel Heemkundeverenigingen.

Als je op Google het woord Heemkunde intikt krijg je honderden sites te zien. Daaruit blijkt dat het fenomeen heemkunde brede belangstelling heeft verworven de afgelopen jaren.
Heemkunde, naar het woord heem, is kennis van en onderzoek naar de eigen leefomgeving. Het gaat onder meer om de geschiedenis, de geografie en het dialect van een woonplaats of omgeving.
Om hun bevindingen te delen publiceren heemkundeverenigingen of heemkringen een tijdschrift of een jaarboek, beheren ze een lokaal erfgoed en organiseren ze activiteiten zoals lezingen, theater of tentoonstellingen.

Websites
Tegenwoordig vestigen de verenigingen zich op internet, onder de vorm van een dorpswebsite. Dit zijn websites die in het teken staan van een bepaald dorp of deelgemeente. Op welke manier een dorp vertegenwoordigd is of welke onderliggende doelen of functies de dorpswebsite heeft, is volledig afhankelijk van de webmaster of redactie ervan.
Het ontstaan van dorpswebsites hangt samen met het feit dat internet de traditionele media op het gebied van informatie- en nieuwsverspreiding vervangen of aangevuld heeft. Dorpswebsites nemen veelal de functies over die dorpskranten jarenlang vervuld hebben.
Dorpswebsites vervullen een andere functie dan officiële gemeentelijke websites. De websites geven een dorp een eigen identiteit, iets waar gemeenten door vele gemeentelijke herindelingen vaak niet meer in voorzien. Gemeentelijke websites met officiële overheidsinformatie en dorpswebsites die vaak opiniërend zijn vullen elkaar doorgaans aan.
De activiteiten van heemkundeverenigingen en oudheidkamers worden soms versterkt door een regionaal centrum voor geschiedenis. Zo verbindt bijvoorbeeld in Noord-Brabant de stichting Brabants Heem de heemkundige kringen en historische verenigingen.

Het lustrum (Latijn: luere = binden) was van oorsprong een zoenoffer dat eens per vijf jaar door de Romeinen werd gehouden. Dergelijk zoenoffer werd gehouden na het afnemen van een census door een censor die elke vijf jaar werd aangesteld.
Het was een speciale vorm van lustratio waarbij alle mannelijke Romeinse burgers, als waren ze een leger, door de censores verzameld werden op het Marsveld buiten het pomerium. Nadat men driemaal in een magische kring rond de groep burgers gelopen had met suovetaurilia (d.i. een offerdierengroep bestaande uit een varken (sus), een schaap (ovis) en een stier (taurus)), werden deze dieren geofferd aan Mars (oorspronkelijk werden ze begraven). Dit zuiverde het volk en bond opnieuw (ze waren immers opnieuw ingedeeld in de comitia centuriata). Hierop leidde de censor het volk terug naar de stad. (bron: Wikipedia).

Welnu: ook de Heemkundevereniging staat op het punt een lustrumviering te houden, ze bestaat 20 jaar.
Daarbij worden geen, zoals bij de Romeinen, varkens, schapen of stieren geofferd maar een lustrumboek uitgegeven. We moeten wel bij de tijd blijven nietwaar. Maar geofferd wordt er wel.

Wat is het geval ?
In de boezem van het bestuur ontstond het idee een fotoboek uit te geven.
Oude ansichtkaarten, gemaakt vanaf de tijd dat de fotografie een rol ging spelen in het vastleggen van de mooie plekken, huizen, boerderijen in het dorp zijn de basis voor het boek. In de archieven van de vereniging (beheerd door Fons Heijnens) zijn schitterende exemplaren voorhanden, soms voorzien van handgeschreven teksten van toeristen die ze verstuurden tijdens hun vakantie in Houthem.
Ze geven een overrompelend mooi beeld van ons dorp uit vroeger jaren. Daarmee ook van de veranderingen die de tijd tot stand bracht in de aanloop naar deze - moderne - tijd.
Om de veranderingen nog meer manifest te maken zijn dezelfde plekken, vastgelegd op de oude ansichtkaarten, opnieuw gefotografeerd naar de stand van nu.

Elke bewoner van Houthem die de straat op gaat danwel al degenen die zich door het dorp verplaatsen worden - opnieuw - geconfronteerd met verkeersobstakels die hun weerga niet kennen.

Nadat eerder tussen het Franciscusoord en de Geulhemmermolen over een afstand van nog geen halve kilometer 7 (!!) obstakels werden opgericht als monumenten van verkeerstechnische onmacht, ze daar elke 50 meter moeten worden "genomen" om daarna op de Geulhemmerberg opnieuw te worden getrakteerd op vervaarlijke paaltjes midden op de weg, is nu ook de doorgaande route tussen Strabeek en Vroenhof bezaaid met gevaarlijke objecten.
Even denk je dat de straat is veranderd in een kanaal waar de schepen elke 50 meter een aanlegplek nodig hebben waar diesel kan worden getankt en etensvoorraad kan worden ingeslagen. Nee, het blijkt de zoveelste vrucht van troosteloze denkarbeid te zijn. Verkeersobstakels zijn er in de visie van de doorgeleerde verkeersambtenaren om automobilisten een plek te verschaffen voor contemplatie en bezinning. Deze ambtenaren houden er alleen principes op na om zich de moeite van het denken te kunnen besparen.
De bedoeling lijkt te zijn een veiliger verkeersafwikkeling te bereiken. Vast staat echter dat het omgekeerde het geval is.

In een gemeentelijke werkgroep die in september 2010 beviel van een rapport bleek dat er bij de bewoners grote weerstand was te verwachten tegen al dat gevaarlijke geslalom voor hun deur, hetgeen geschiedde. Een en ander blijkt uit de kritiek die de Dorpsraad in het verleden in deze kwesties al eerder kreeg:

Dorpsraad Houthem onder vuur
In: Limburgs Dagblad, 30/5/2003
Diverse inwoners vinden dat het bestuur van de dorpsraad zich te gemakkelijk neerlegt bij de plannen van de gemeente voor verbetering van de verkeersstructuur in Houthem. De plannen bevatten aanpassingen die alleen maar leiden tot nieuwe problemen.