Mijn Studiezaal (inloggen)
Artikelen ( Heemkundevereniging Houthem-St.Gerlach )
Artikelen Collectie artikelen
De steeds schonere Geul vormt een risico voor zeldzame zinkflora
Datering:
2021
Titel:
De steeds schonere Geul vormt een risico voor zeldzame zinkflora
Auteur:
René Willems
Foto's door:
Peter Schols
Titel tijdschrift:
www.limburger.nl
Afleveringsnummer:
www.limburger.nl, 7/1/2021
Samenvatting:
Foto: Jef Boosten bij de Geul: ‘Een heel bijzonder stukje natuur’.
Het gaat goed met de Geul. Zo goed zelfs dat plantjes als het zinkviooltje het lastig krijgen. Die groeien namelijk op vervuilde grond. In zijn boek Zinkflora beschrijft natuurliefhebber Jef Boosten uit Valkenburg wat allemaal groeit en bloeit langs de bovenloop van de Geul. In de hoop dat zijn lezers gaan beseffen hoe zuinig we op dat bijzondere stukje natuur moeten zijn.
Het klinkt tegenstrijdig. Maar feit blijft dat de achteloosheid waarmee de zinkmijnen rond Kelmis omgingen met hun omgeving ervoor heeft gezorgd dat in het Geuldal bij Epen bijzondere plantjes als het zinkviooltje, de zinkblaassilene en de zinkveldmuur voorkomen. „Zonder die vervuiling van het water waren die daar allang verdrongen door andere planten”, zegt Jef Boosten.
Zuinig
Waarmee zijn boek Zinkflora overigens geen pleidooi is om maar troep in de Geul te blijven gooien, benadrukt hij. Het is eerder een oproep om zuinig te zijn op de bijzondere vegetatie langs de bovenloop van het riviertje, die op haar beurt weer bijzondere beestjes aantrekt. „Ik beschrijf hoe speciaal dat gebied is, en hoe belangrijk het dus is dat we daar verstandig mee omgaan.”
Boosten is van oorsprong smid, maar is later personeelsfunctionaris geworden. In zijn vrije tijd is hij meestal buiten te vinden, in de natuur. In zijn eigen tuin in Broekhem, die er wat verwilderd bij ligt, maar juist daardoor een paradijsje is voor libellen („Mijn specialiteit”), vlinders, marters en hermelijnen; in de Kasteeltuin bij Schaloen, waar hij gids is; of, liever nog, ergens langs de Geul.
Het gaat goed met de Geul. Zo goed zelfs dat plantjes als het zinkviooltje het lastig krijgen. Die groeien namelijk op vervuilde grond. In zijn boek Zinkflora beschrijft natuurliefhebber Jef Boosten uit Valkenburg wat allemaal groeit en bloeit langs de bovenloop van de Geul. In de hoop dat zijn lezers gaan beseffen hoe zuinig we op dat bijzondere stukje natuur moeten zijn.
Het klinkt tegenstrijdig. Maar feit blijft dat de achteloosheid waarmee de zinkmijnen rond Kelmis omgingen met hun omgeving ervoor heeft gezorgd dat in het Geuldal bij Epen bijzondere plantjes als het zinkviooltje, de zinkblaassilene en de zinkveldmuur voorkomen. „Zonder die vervuiling van het water waren die daar allang verdrongen door andere planten”, zegt Jef Boosten.
Zuinig
Waarmee zijn boek Zinkflora overigens geen pleidooi is om maar troep in de Geul te blijven gooien, benadrukt hij. Het is eerder een oproep om zuinig te zijn op de bijzondere vegetatie langs de bovenloop van het riviertje, die op haar beurt weer bijzondere beestjes aantrekt. „Ik beschrijf hoe speciaal dat gebied is, en hoe belangrijk het dus is dat we daar verstandig mee omgaan.”
Boosten is van oorsprong smid, maar is later personeelsfunctionaris geworden. In zijn vrije tijd is hij meestal buiten te vinden, in de natuur. In zijn eigen tuin in Broekhem, die er wat verwilderd bij ligt, maar juist daardoor een paradijsje is voor libellen („Mijn specialiteit”), vlinders, marters en hermelijnen; in de Kasteeltuin bij Schaloen, waar hij gids is; of, liever nog, ergens langs de Geul.
Samenvatting2:
Kennis
De kennis die hij de afgelopen vijftig jaar heeft vergaard, heeft hij nu verwerkt in een boekje over de zinkflora langs de Geul. „Ik heb thuis zeker twaalf meter aan boeken over de natuur staan”, zegt hij. „Daarin wordt ook wel wat gezegd over de zinkflora. Maar gek genoeg was er nog geen boekje dat helemaal is gewijd aan die specifieke vegetatie. Dat ben ik dus zelf maar gaan schrijven.”
In de jaren zestig en zeventig werden ook stroomafwaarts plantjes aangetroffen die gedijen op vervuilde grond. Dat kwam doordat de Geul resten van zware metalen als zink en lood meevoerde en die bij overstromingen op de velden langs het riviertje achterliet. Door de bouw van nieuwe waterzuiveringsinstallaties is de kwaliteit van de Geul sindsdien echter sterk verbeterd.
Lees ook: De zalm keert blijvend terug in Limburgse wateren
Het gevolg is dat typische zinkplanten alleen nog voorkomen rond Kelmis/La Calamine, Aken en - op Nederlands grondgebied - Epen. „De ertslagen liggen hier vlak onder het oppervlak, waardoor die begroeiing daar van nature voorkomt”, legt Boosten uit. „Daar maakten de Romeinen overigens al gebruik van: zij wisten dat ze op die plekken moesten graven naar zink en koper.”
Paradijsje
Een reden te meer om zuinig te zijn op die plekjes, vindt Boosten. Daarom vertelt hij zo graag over die zinkflora. „Ik merk dat veel mensen nauwelijks in de gaten hebben dat wij in onze achtertuin zo’n paradijsje hebben. Dat loop je het risico dat ze er ook slordig mee omgaan. Als je laat zien wat daar zo bijzonder is, worden mensen vanzelf enthousiast.”
Het boek Zinkflora van Jef Boosten kost 19,95 euro en is te bestellen via jef.m.boosten@home.nl
De kennis die hij de afgelopen vijftig jaar heeft vergaard, heeft hij nu verwerkt in een boekje over de zinkflora langs de Geul. „Ik heb thuis zeker twaalf meter aan boeken over de natuur staan”, zegt hij. „Daarin wordt ook wel wat gezegd over de zinkflora. Maar gek genoeg was er nog geen boekje dat helemaal is gewijd aan die specifieke vegetatie. Dat ben ik dus zelf maar gaan schrijven.”
In de jaren zestig en zeventig werden ook stroomafwaarts plantjes aangetroffen die gedijen op vervuilde grond. Dat kwam doordat de Geul resten van zware metalen als zink en lood meevoerde en die bij overstromingen op de velden langs het riviertje achterliet. Door de bouw van nieuwe waterzuiveringsinstallaties is de kwaliteit van de Geul sindsdien echter sterk verbeterd.
Lees ook: De zalm keert blijvend terug in Limburgse wateren
Het gevolg is dat typische zinkplanten alleen nog voorkomen rond Kelmis/La Calamine, Aken en - op Nederlands grondgebied - Epen. „De ertslagen liggen hier vlak onder het oppervlak, waardoor die begroeiing daar van nature voorkomt”, legt Boosten uit. „Daar maakten de Romeinen overigens al gebruik van: zij wisten dat ze op die plekken moesten graven naar zink en koper.”
Paradijsje
Een reden te meer om zuinig te zijn op die plekjes, vindt Boosten. Daarom vertelt hij zo graag over die zinkflora. „Ik merk dat veel mensen nauwelijks in de gaten hebben dat wij in onze achtertuin zo’n paradijsje hebben. Dat loop je het risico dat ze er ook slordig mee omgaan. Als je laat zien wat daar zo bijzonder is, worden mensen vanzelf enthousiast.”
Het boek Zinkflora van Jef Boosten kost 19,95 euro en is te bestellen via jef.m.boosten@home.nl
Trefwoorden:
Organisatie: Heemkundevereniging Houthem-St.Gerlach
laatste wijziging 29-01-2024
