Een baby kun je ook niet laten springen [Leeuwentemmer Ab de Vries : De temmer van Klants Dierentuin Valkenburg]

Valkenburg is een leeuw rijker.
Sinds maart dit jaar staat het Monument for a Broken Lion in het Kuurpark. De bronzen sculptuur is een creatie van de Belgische kunstenaar Stief Desmet. Als voorbereiding sprak hij uitgebreid met Valkenburger Ab de Vries over diens leven als wilde dierendresseur op de kop van de Cauberg. Een boeiend verhaal dat Kijk op Valkenburg u niet wil onthouden. In 2009 roept de gemeente Valkenburg aan de Geul en de Stichting Kunst in Valkenburg een stedelijke kunstopdracht in het leven. Iedere drie jaar willen zij een jonge, veelbelovende kunstenaar een kunstwerk voor de openbare ruimte in Valkenburg laten maken. De eerste opdracht gaat in 2010 naar de Belgische kunstenaar Stief Desmet. In zijn werk combineert de Gentenaar een onstuimige rebelsheid met een zelfrelativerende humor. Zijn filosofie over de disharmonie tussen mens en natuur is terug te zien in al zijn werk. Desmet spreekt uitvoerig met Valkenburger Ab de Vries voor hij aan de slag gaat. Zijn verhalen over het dressuurwerk in Klants Dierentuin op de Cauberg hebben me geweldig geïnspireerd, vertelt Desmet na de onthulling van zijn beeld op 23 maart jl. Het Monument for a Broken Lion staat nu in het Kuurpark bij de trap naar de Plenkertstraat. Ab de Vries is bij de onthulling aanwezig. Zijn smeuïge verhalen daar smaken naar meer. Seizoenswerk Al heel jong was ik gefascineerd door dieren. Iedere dag moest ik voor mijn moeder bij een boer bij ons in Houthem een liter melk halen. Ik bleef dan vaak wat rondhangen om te kijken wat er allemaal gebeurde. Hoe die koeien precies wisten naar welk hok ze moesten lopen, ik vond het ongelooflijk boeiend, vertelt De Vries in zijn zonnige tuin. Zoals veel kinderen uit grote gezinnen hij had vijf broers en drie zussen werkte hij in het oogstseizoen bij boeren in de buurt. Na de lagere school ben ik daar blijven werken.

Samenvatting2:

Tot mijn vader vond dat het tijd werd voor een echt beroep. In de smederij van Schetters kon ik aan de slag. Op een dag kwam Erich Klant een kooi bestellen. Mijn oudere broer Roel werkte toen al in zijn dierentuin. Klant bood me een baantje aan. Ik ben daar uiteindelijk eenentwintig jaar gebleven. Heb ik weet niet hoeveel leeuwen, tijgers, poema's, panters en beren gedresseerd. Altijd samen met Roel, vertelt De Vries.

Hongerige leeuwen

De allereerste keer in een kooi met twee leeuwinnen zal De Vries nooit vergeten. Erich Klant was de grote man van de tamme dressuur. Vertrouwen met het dier bouw je op door het te belonen, niet te bestraffen, vond hij. Bijvoorbeeld met stukjes vlees uit een tas die we rond ons middel droegen. Alle dieren die je zo dresseert moeten daarom honger hebben. Klant deed voor hoe je het vlees op een stok prikte en aan de leeuwin gaf. Ik stond doodsbenauwd achter hem. Na een half jaar training door Roel en een ijzeren discipline mocht ik alleen in de kooi. Uiteindelijk durfde ik ook mijn hoofd in de opengesperde muil van een leeuw te stoppen, legt hij uit. De Vries wordt de dompteur die in het toeristen-seizoen drie maal daags een dressuurdemonstratie geeft. Daarnaast traint hij de dieren die Klant, samen met een dompteur uit eigen kweek, verhuurt aan alle grote circussen in Europa: Strassburger, Frans Althoff, Mikkenie. Pas als een leeuw anderhalf jaar oud was begonnen we met de training.

Samenvatting3:

Een baby kun je toch ook niet laten springen? Topattractie Erich Klant (1912-1990) begint in 1947 op de Cauberg met vijf leeuwen een dierentuin en dressuurschool. Drijft tegelijkertijd een levendige handel in allerlei soorten dieren. Koopt zijn olifanten in Thailand. Hij stamt uit een bekende circusfamilie. Later plakt hij, om commerciële redenen, de naam van zijn pleegvader, Hagenbeck, aan zijn achternaam. Klants Dierentuin groeit uit tot een van Valkenburgs topattracties. Met folders en reclameborden aan de grens lokt Klant in zijn top-jaren honderdduizend bezoekers naar de dierentuin. Hij heeft dan zo'n vijftig man personeel. Nog bekender in de circuswereld is zijn dressuurschool. De Klant-dompteurs behoren tot de absolute wereldtop. Werken in circussen over de hele wereld. Ook de filmwereld weet hem te vinden. Voor de beroemde MGM-film Quo Vadis moesten onze leeuwen helemaal naar de Cinecitta studios in Rome. De beren in de film En eeuwig zingen de bossen hoefden niet zo ver van huis. Die scenes schoten ze in de groeve van Curfs bij Geulhem, vertelt De Vries. De Maastrichtse cafébaas Sjo van Deurse had bij het Vreemdelingenlegioen in Marokko gezeten. Als hij in 1948 zijn café aan de Kommel heropent, huurt hij bij Klant een kameel. Die loopt onder grote hilariteit het café binnen. Sindsdien heet het De Oase. Ontsnapt Onze leeuwen zaten ook in allerlei reclamefilmpjes: Esso's Stop een tijger in je tank of de brullende leeuw van Samson Shag. In een Belgisch filmpje moest onze leeuw een schat bewaken. Een studio vol decors en lampen. Plotseling denkt hij dat een namaakraam in een decor echt is en springt er dwars doorheen. Paniek in de studio. Regisseur en cameralui, iedereen hing aan de lampen, vertelt De Vries lachend. Ook op de Cauberg ging het wel eens mis.

Samenvatting4:

Op een zondagmorgen was een tijger ontsnapt. Onze kleine Jan en Pinky, de dochter van Klant, speelden in de tuin. Ik heb die twee toen eerst veilig in een lege kooi gestopt voor we op jacht gingen naar die tijger. Als in augustus 1961 iemand s nachts in Maastricht de beer Max uit de Berenkuil laat ontsnappen zijn Roel en Ab de Vries meer dan 4 uur bezig om Max op te sporen en te vangen. Klant stuurt Maastricht een gepeperde rekening van tweehonderdvijftig gulden. Een jaar voor Klant definitief de deuren sluit solliciteert Ab de Vries bij de gemeente en wordt tot zijn pensionering verantwoordelijk voor de levende have in de twee Valkenburgse stadsparken. Waar eens leeuwen brulden bubbelen nu de thermale baden. Niets verwijst er meer naar Klants dierentuin. Zullen we Stief Desmets Broken Lion dan maar adopteren als herinnering aan een boeiend brokje Valkenburgse historie.

Trefwoorden:

Geografische namen:

Organisatie: Heemkundevereniging Houthem-St.Gerlach

laatste wijziging 29-01-2024