Mijn Studiezaal (inloggen)
Artikelen ( Heemkundevereniging Houthem-St.Gerlach )
Artikelen Collectie artikelen
Hof bepaalt: eigenaar van de hoofdingang is ook eigenaar van de groeve in Geulhem
Datering:
2020
Titel:
Hof bepaalt: eigenaar van de hoofdingang is ook eigenaar van de groeve in Geulhem
Auteur:
Benti Banach
Titel tijdschrift:
De Limburger
Afleveringsnummer:
De Limburger, 15/7/2020
Samenvatting:
Het gerechtshof in Den Bosch heeft bepaald dat de ondergrondse Romeinenzaal in Geulhem bij Caverne Geulhem hoort. Stichting Rotswoning mocht de ondergrondse mergelruimte daarom niet verhuren. Het vonnis kan grote consequenties hebben voor andere mergelgroeves.
Het gerechtshof in Den Bosch heeft definitief bepaald hoe de eigendomsverhoudingen onder de grond in Geulhem liggen: de Romeinenzaal en aangrenzende nooduitgang behoren tot Caverne Geulhem. Het hof hanteert het principe van horizontale natrekking: de hoofdingang voor de Romeinenzaal ligt bij de caverne, de eigenaar van de horecagrot is dus ook de eigenaar van deze zaal.
De eigenaar van Caverne Geulhem werd er in 2016 op geattendeerd dat de twee ondergrondse mergelruimtes die hij in gebruik had en huurde, mogelijk zijn eigendom zijn en niet van de gemeente. Sinds 2013 heeft hij maandelijks 647 euro huur betaald aan Stichting Rotswoning, die de ruimtes in erfpacht had van de gemeente.
Caverne Geulhem, formeel het bedrijf Rogama, zegde daarop het huurcontract op. Bij de rechtbank eiste de eigenaar dat de mergelkamers tot zijn eigendom werden verklaard en dat de ten onrechte betaalde huur werd terugbetaald.
Perceel
Het hof in Den Bosch stelt, net als de kantonrechter in 2018, dat hier niet het principe van verticale natrekking (de eigenaar van het perceel is ook eigenaar van alles wat eronder ligt) geldt maar van horizontale natrekking: waar ligt de hoofdingang van de betreffende ruimtes? Die ligt bij de Studentengroeve en Koepelgroeve aan de Wolfsdriesweg en die zijn eigendom van Caverne Geulhem. „De Romeinenzaal en nooduitgang vormen met die groeves één geheel”, aldus het hof.
Het gerechtshof in Den Bosch heeft definitief bepaald hoe de eigendomsverhoudingen onder de grond in Geulhem liggen: de Romeinenzaal en aangrenzende nooduitgang behoren tot Caverne Geulhem. Het hof hanteert het principe van horizontale natrekking: de hoofdingang voor de Romeinenzaal ligt bij de caverne, de eigenaar van de horecagrot is dus ook de eigenaar van deze zaal.
De eigenaar van Caverne Geulhem werd er in 2016 op geattendeerd dat de twee ondergrondse mergelruimtes die hij in gebruik had en huurde, mogelijk zijn eigendom zijn en niet van de gemeente. Sinds 2013 heeft hij maandelijks 647 euro huur betaald aan Stichting Rotswoning, die de ruimtes in erfpacht had van de gemeente.
Caverne Geulhem, formeel het bedrijf Rogama, zegde daarop het huurcontract op. Bij de rechtbank eiste de eigenaar dat de mergelkamers tot zijn eigendom werden verklaard en dat de ten onrechte betaalde huur werd terugbetaald.
Perceel
Het hof in Den Bosch stelt, net als de kantonrechter in 2018, dat hier niet het principe van verticale natrekking (de eigenaar van het perceel is ook eigenaar van alles wat eronder ligt) geldt maar van horizontale natrekking: waar ligt de hoofdingang van de betreffende ruimtes? Die ligt bij de Studentengroeve en Koepelgroeve aan de Wolfsdriesweg en die zijn eigendom van Caverne Geulhem. „De Romeinenzaal en nooduitgang vormen met die groeves één geheel”, aldus het hof.
Samenvatting2:
Illegaal
Stichting Rotswoning is het daar niet mee eens, omdat de vorige eigenaar de twee ruimtes illegaal bij zijn caverne had betrokken door een muur te slopen. De stichting had via de Geulhemmergroeve ook lange tijd toegang tot de twee ruimtes via een lange verbindingsgang. Maar volgens het hof in Den Bosch is dat duidelijk niet de hoofdingang, ofschoon deze verbindingsgang lange tijd de toegang tot het gangenstelsel is geweest.
Nu is vastgesteld dat Rogama met terugwerkende kracht eigenaar is geweest van de Romeinenzaal, is ook duidelijk dat de huurovereenkomst met de stichting nietig is. Het bedrijf kon niet iets huren dat zijn eigendom is. Stichting Rotswoning kon het niet verhuren en heeft dus ten onrechte ruim 23.000 euro aan huur ontvangen.
Voormalig groeveopzichter van de gemeente en spil van de stichting Frans Bergsteijn verwacht dat het vonnis de nodige eigendomsverhoudingen in het Mergelland overhoop zal gooien. „Er zijn meer van dit soort situaties. Wat de rechters nu zeggen: als je de ingang koopt en de scheidingsmuren verplaatst of aanbrengt, word je eigenaar van de groeve, ook al heeft een ander deze gangen reeds jaren gebruikt. Dus als ik de grond koop waar de ingang van de Pietersberg ligt, word ik ook eigenaar van de ondergrondse groeve.”
„Het is bij mijn weten de eerste keer dat de rechter zich heeft uitgesproken over horizontale natrekking met betrekking tot ondergrondse gangen”, zegt jurist Benedict van Dam van het Kadaster. „Het is mogelijk dat eigenaren nu zeggen ‘ik heb ook zo’n ingang’ en zich op hun eigendom beroepen. De rechter heeft nu aangegeven wanneer je een beroep kunt doen op horizontale natrekking.”
Stichting Rotswoning is het daar niet mee eens, omdat de vorige eigenaar de twee ruimtes illegaal bij zijn caverne had betrokken door een muur te slopen. De stichting had via de Geulhemmergroeve ook lange tijd toegang tot de twee ruimtes via een lange verbindingsgang. Maar volgens het hof in Den Bosch is dat duidelijk niet de hoofdingang, ofschoon deze verbindingsgang lange tijd de toegang tot het gangenstelsel is geweest.
Nu is vastgesteld dat Rogama met terugwerkende kracht eigenaar is geweest van de Romeinenzaal, is ook duidelijk dat de huurovereenkomst met de stichting nietig is. Het bedrijf kon niet iets huren dat zijn eigendom is. Stichting Rotswoning kon het niet verhuren en heeft dus ten onrechte ruim 23.000 euro aan huur ontvangen.
Voormalig groeveopzichter van de gemeente en spil van de stichting Frans Bergsteijn verwacht dat het vonnis de nodige eigendomsverhoudingen in het Mergelland overhoop zal gooien. „Er zijn meer van dit soort situaties. Wat de rechters nu zeggen: als je de ingang koopt en de scheidingsmuren verplaatst of aanbrengt, word je eigenaar van de groeve, ook al heeft een ander deze gangen reeds jaren gebruikt. Dus als ik de grond koop waar de ingang van de Pietersberg ligt, word ik ook eigenaar van de ondergrondse groeve.”
„Het is bij mijn weten de eerste keer dat de rechter zich heeft uitgesproken over horizontale natrekking met betrekking tot ondergrondse gangen”, zegt jurist Benedict van Dam van het Kadaster. „Het is mogelijk dat eigenaren nu zeggen ‘ik heb ook zo’n ingang’ en zich op hun eigendom beroepen. De rechter heeft nu aangegeven wanneer je een beroep kunt doen op horizontale natrekking.”
Samenvatting3:
Lokale omstandigheden
Hij verwacht wel dat een rechter bij nieuwe geschillen naar de lokale omstandigheden zal blijven kijken. Die kunnen verschillen van de situatie in Geulhem. Van Dam: „Daarbij spelen vragen als hoe de feitelijke inrichting is en wie de feitelijke toegang heeft. En het is nog maar de vraag of de eigenaar van een ingang ook belang heeft bij het eigendom van een groeve?”
De gemeente Valkenburg zegt het vonnis te bestuderen. Of er vergelijkbare situaties in de gemeente zijn waar de eigendomsverhoudingen door het vonnis kunnen veranderen, kan de gemeente nog niet zeggen.
In Cadier en Keer, gemeente Eijsden-Margraten, is de uitspraak van het gerechtshof met grote interesse afgewacht. Hier speelt een vergelijkbaar geschil over het eigendom van de ondergrondse Bakkersbosch Groeve. De ingang daarvan ligt onder de wijnkelder van Sauter Wijnen. De groeve zelf ligt onder het terrein van het Missiehuis en is ook vanuit die kant toegankelijk.
Hij verwacht wel dat een rechter bij nieuwe geschillen naar de lokale omstandigheden zal blijven kijken. Die kunnen verschillen van de situatie in Geulhem. Van Dam: „Daarbij spelen vragen als hoe de feitelijke inrichting is en wie de feitelijke toegang heeft. En het is nog maar de vraag of de eigenaar van een ingang ook belang heeft bij het eigendom van een groeve?”
De gemeente Valkenburg zegt het vonnis te bestuderen. Of er vergelijkbare situaties in de gemeente zijn waar de eigendomsverhoudingen door het vonnis kunnen veranderen, kan de gemeente nog niet zeggen.
In Cadier en Keer, gemeente Eijsden-Margraten, is de uitspraak van het gerechtshof met grote interesse afgewacht. Hier speelt een vergelijkbaar geschil over het eigendom van de ondergrondse Bakkersbosch Groeve. De ingang daarvan ligt onder de wijnkelder van Sauter Wijnen. De groeve zelf ligt onder het terrein van het Missiehuis en is ook vanuit die kant toegankelijk.
Trefwoorden:
Geografische namen:
Organisatie: Heemkundevereniging Houthem-St.Gerlach
laatste wijziging 29-01-2024
