Uw zoekacties: Bert Naedenoen; de grote, kleine man van "de Globetrotters"

Artikelen ( Heemkundevereniging Houthem-St.Gerlach )

beacon
 
 
Artikel
Bert Naedenoen; de grote, kleine man van "de Globetrotters"
Datering:
2021
Titel:
Bert Naedenoen; de grote, kleine man van "de Globetrotters"
Auteur:
Jan Schurgers
Titel tijdschrift:
Kijk op Valkenburg
Afleveringsnummer:
Kijk op Valkenburg, 12 (2021) nr. 6 (winter), p. 39/41
Samenvatting:
In november 1958 wordt in Heerlen door de drie broers Jacques, Martin en Jan Stollman het muzikale trio "de Globetrotters" opgericht. In de beginperiode treedt het drietal slechts een paar keer per jaar op, maar door het succes van hun optredens wordt hun agenda steeds voller, waardoor Jacques er vanwege zijn werktijden als mijnwerker in 1961 mee moet stoppen. Dan wordt de in Broekhem opgegroeide Bert Naedenoen gevraagd de open plek in te vullen. En dat doet hij met verve en overtuiging, meer dan veertien jaar lang.

Jeugd in Broekhem

Bert Naedenoen is op 22 luli 1932 geboren in Schin op Geul. Zijn vader is afkomstig uit Gemmenich, vlak over de grens bij Vaals. Hij heeft de Belgische nationaliteit met als gevolg dat zijn elf kinderen ook Belg zijn. En daar krijgt Bert later nog mee te maken. Het gezin vestigt zich in Schin op Geul en verhuist enkele jaren later naar de Koningswinkelstraat nummer 16 in Broekhem. Daar groeit Bert op, bezoekt de lagere school aan de Bosstraat en daarna de MULO in de Plenkertstraat. Hij neemt actief deel aan het jongerenleven in Broekhem. Zo wordt hij lid van de jeugdbeweging Jong Nederland, de tafeltennisvereniging "Ready" en hij meldt zich aan bij de fotoclub " 't Rölke". Beide laatste verenigingen hebben hun domicilie in het Patronaat op de zolder van de kleuterschool in de Koningswinkelstraat, vrijwel tegenover zijn woonhuis. Vooral van zijn lidmaatschap van 't Rölke" zal hij later het nodige voordeel hebben, vanwege zijn werk als ontwerper van afbeeldingen en het bewerken van foto's in kleur als werknemer bij het Limburgs Dagblad in Heerlen. Dan blijkt ook zijn muzikale talent. Hij leert zichzelf gitaarspelen en wil een opleiding tot muziekleraar gaan volgen. Maar om naar het conservatorium te kunnen gaan, moet hij de Nederlandse nationaliteit hebben. Als Belg kan hij niet worden aangenomen.
Samenvatting2:
Hij probeert nog om Nederlander te worden, maar dat blijkt een lange en dure procedure te worden en bovendien zou hij ook nog in Nederland zijn dienstplicht moeten vervullen. Dat gaat dus niet door en zo blijft Bert, net als alle kinderen uit het gezin Naedenoen, Belg. Wel bezoekt hij de muziekschool in Heerlen, waar hij een opleiding volgt in klassieke zang. Het vormt zijn stem, waar hij later nog veel voordeel van zal hebben. Dat het vruchten afwerpt blijkt wel uit het feit dat hij in 1955 de 2e prijs wint in de wedstrijd om de Jo Erensprils. In die tijd treedt hij al regelmatig als troubadour solo op tijdens soirées en carnavalszittingen en soms ook samen met pianist René Vroemen, eveneens een Broekhemenaar.

Verhuizingen

In de zomer van 1958 maakt Bert, samen met enkele vrienden, een busreis naar Heidelberg. Onder de overige passagiers bevindt zich Annemie Taken uit Warnsveld bil Zutphen. En dan ontstaat er iets tussen die twee. Het contact blijft. Er worden brieven geschreven en over en weer bezoekjes gebracht. In 1961 trouwen ze, vestigen zich in Kerkrade, maar al een jaar later zijn ze weer terug in de Koningswinkelstraat in Broekhem. Ze kopen het ouderlijk huis, waar ook de ouders nog wonen. De andere kinderen zijn dan al uitgevlogen. Zo woont zus Lies, getrouwd met André Gielkens in de woning ernaast op nummer 14 en zus Annie, getrouwd met Louis Gelders op nummer 18. Bert werkt dan al meer dan tien jaar bij het Limburgs dagblad in de Nobelstraat in Heerlen, waar hij zich van corrector ontwikkelt tot een deskundig typograaf, teksten doorneemt, ontwerpen bedenkt voor boeken, posters en tijdschriften en foto's bewerkt voor publicatie in de krant. Hij gaat als een van de eersten aan de slag met kleurschakeringen en brengt gekleurde inkt aan om foto's te verfraaien.
Samenvatting3:
Thuis richt hij een donkere kamer in om zich te kunnen ontwikkelen. Later zal hij zich twee jaar lang bekwamen in het nieuwe drukken in offset bij drukkerij Schrijen/Lipperts in Voerendaal, om daarna weer terug te keren naar het Limburgs Dagblad. In 1966 verlaten ze de woning in Broekhem weer en kopen een huis aan de Hompertsweg 15 in Schaesberg. Daar groeien de vier kinderen op, een zoon en drie dochters.

"De Globetrotters"

Bert is dan al vijf jaar lid van "de Globetrotters". En ze worden steeds bekender en succesvoller. Het trio zorgt voor een vrolijke noot in cabaretsfeer. Bekende liedjes uit die tijd worden voorzien van een humorvolle Limburgse tekst, vaak afkomstig uit de pen van Jan Stoliman. Bert schrijft ook melodieën en brengt ideeën aan en die liedjes doen het goed op gezellige feesten en carnavalszittingen. De groep wordt veel gevraagd in Limburg en Noord-Brabant, zelfs tot in Friesland toe. Hoogtepunten zijn de optredens in de Gert en Hermien-shows, die uitgezonden worden op de Nederlandse televisie. Bert is de kleinste van de drie, staat in het midden en kijkt regelmatig met een verbaasde en guitige blik over zijn brilletje omhoog naar zijn beide collegazangers. Onweerstaanbaar en uitnodigend tot een lach. En ondertussen bespeelt hij zijn gitaar, moeiteloos zo lijkt het.

Successen

Een ander hoogtepunt is er in 1974. Op uitnodiging van de carnavalsvereniging "de Kangeroes" uit Melbourne in Australië maken ze een tournee van drie weken door de regio rondom de stad. "De Kangeroes" bestaat volledig uit geëmigreerde Limburgers, die de carnavalstraditie hebben voortgezet in Australië. Er zijn zittingen, optochten en wedstrijden voor dansmariekes. De nostalgie viert hoogtij en menig traantje wordt weggepinkt als ze de liedjes horen in hun vroegere dialect. De tournee is een groot succes. In 1984 wordt nogmaals Australië bezocht.
Samenvatting4:
Nu als het duo "Dr Angerhoave", samen met Karl Bron. In 1974 verschijnt er een langspeelplaat van de "Golbetrotters, "Graphsodie" geheten en met een tekst van Anton Huyskens op de achterkant van de hoes. Ze bevat een zestiental liedjes, eigen liedjes, maar ook Franse en Engelse liederen met een dialecttekst, zoals "Les trais cloches", "Let me caIl your sweetheart" en "öpke döpke". Niet lang daarna verschijnt de single "Tatutata" gent op het geluid van een brandweerwagen, met op de B-kant de "Boemelpolka". Weer volgen er opnames in de TV-studio in Aalsmeer voor een Gert en Hermienshow. Het Heerlens dialect wordt wat vernederlandst om de actieradius te vergroten. Er volgt zelfs een optreden voor koningin Juliana en prins Bernhard. In 1970 krijgen ze de Gouden Narrenkap uitgereikt, een van de hoogste onderscheidingen in de Limburgse carnavalswereld. Bijzonder is ook hun medewerking aan de TV-show van de AVRO in 1973 in de Rodahal in Kerkrade, bij gelegenheid van het 50-jarig bestaan van deze Omroep.

Invloed

Bertsmuzikaliteit heeft nietalleeninvloed gehad op het repertoire van "de Globetrotters", maar hij heeft die ook doorgegeven aan zijn kinderen. Zo zijn ze op zeker moment, samen met hun vader, alle vijf lid van de fanfare St. Barbara in de Kakert, waar Bert de trompet bespeelt. In 1971 richt kapelaan Thissen en enkele zangers in Schaesberg het jongerenkoor met begeleidingsband je "The Sound of Youth" op. Tien jaar lang is Bert er de drijvende kracht als dirigent, tekstschrijver en componist van een eigen repertoire. Ook die band maakt naam en trekt volle zalen. Bijzonder is een optreden in het Belgische pelgrimsoord Banneux. Het is het eerste jongerenkoor dat dit daar voor elkaar krijgt.
Samenvatting5:
D'r Angerhoave

In 1975 komt er plotseling een einde aan Berts lidmaatschap van "de Globetrotters". Jacques Stoilman krijgt andere diensten in de mijn en heeft daardoor weer meer tijd ter beschikking. Hij wil graag terugkeren op zijn vroegere plekje en dat betekent dat Bert het veld moet ruimen. Het is een teleurstelling, maar hij gaat niet stil zitten. Hij treedt weer enige tijd als solist op met levensliedjes en vormt daarna een komisch muzikaal duo met musicus Karl Bron, eveneens uit Schaesberg. Ze noemen zich het duo "D'r Angerhoave", want Karl is zo'n 30 centimeter groter dan Bert. Met hun gitaar in de hand, de broek tot hoog boven hun enkels opgetrokken, nodigt hun aanblik al meteen uit tot gelach. En het Limburgse repertoire wordt voortgezet. Weer geeft hij er blijk van dat hij zijn jeugd in Broekhem niet vergeten is. Als de jeugdbeweging Jong Nederland haar veertigjarig bestaansleest viert treedt Bert, net als die andere Oud-Broekhemenaar Jef Diederen, belangeloos op tijdens de Limburgse avond die het feestprogramma afsluit.

Plotselinge overlijden

En dan is er op 3 maart 1985 opeens die fatale dag. Bert is al enige tijd wat overspannen. In de nacht van 2 op 3 maart hoort zijn vrouw hem zo rond vijf uur met een diepe zucht zijn laatste adem uitblazen. Bert is dan pas 52 jaar oud en een hartaanval is hem fataal geworden. Het is een grote schok voor zijn vrouw en de vier kinderen, waarvan de oudste 21 is en de andere drie nog tieners zijn. De uitvaartdienst is 4 dagen later in de St. Barbarakerk in Schaesberg. Hij wordt met bijzondere eer en onder muzikale begeleiding van de fanfare St. Barbara begraven op het kerkhof in Schaesberg. Op het gedachtenisprentje staat een dichtregel van Hub Oosterhuis: "Wie leeft die maakt zijn eigen lied. En wie niet leeft verstaat het niet."
Samenvatting6:
Het Limburgs Dagblad schrijft op 5 maart: "Grote verslagenheid in de Limburgse showwereld om de dood van Bert Naedenoen. Een bescheiden mens, een rasecht musicus en een goed zanger aan wie decennialang heel wat mensen in Limburg veel plezier hebben beleefd. Met Bert kon je je amuseren, om zijn spitsvondigheden kon je kostelijk lachen. Er is bijna geen zaal of podium in Limburg te vinden, waar hij vanaf de jaren vijftig niet heeft opgetreden." En Globetrotter Jan Stoilman voegt daaraan toe: "Hij was het muzikale brein. Het muzikale niveau dat we bereikt hebben, hebben wij aan Bert te danken, een virtuoos gitarist."

Bronnen:
- Gesprek met echtgenote Annemie Naedenoen-Taken op 14-9-2021
- Geulrand nummer 11, juli 1985, p. 55
- Limburgs Dagblad, 5 maart 1985 De foto's komen uit het archief van de familie Naedenoen.


Foto's:
- Bert Nadenoen klaar voor een optreden
- Een optreden van de "Globetrotters"
- Bert als solist
- Het duo "D'r Angerhoave"
Trefwoorden:
Geografische namen: