Terwijl dit detachement in Houthem het oorlogsgeweld tijdelijk aan zich voorbij kon laten gaan, woedde even verderop, in de Ardennen, een hevige strijd. De Duitsers ondernamen een ultieme poging Antwerpen te heroveren. Veldmaarschalk Von Rundstedt en generaal Patton zijn voor de oudere garde namen, die voor altijd aan het Ardennenoffensief verbonden zullen blijven. Onder de ingekwartierden bevond zich ook een zwarte soldaat, gemakshalve "Blackie" genoemd. De integratie stond nog in de kinderschoenen en de "zwarte negers" werden doorgaans ingezet voor baantjes waar de blanken hun neus voor ophaalden. Nee, die werden in die tijd nog geen president van de Verenigde Staten. De functie van "mijn" Blackie was stoker, niet van onrust, maar gewoon van vuur. Hij zorgde er in die barre winter hoogstpersoonlijk voor dat het Amerikaanse leger op temperatuur bleef en dat de keuken zijn werk kon doen. Door zijn hartverwarmende inzet was Blackie even populair als de cornedbeef, het absolute culinaire hoogtepunt voor een leger te velde. Ook bij de twee Anneke’s kon hij geen kwaad doen en jaren na de oorlog werd Anneke van de Broeck nog wel eens gekscherend geplaagd met een ontluikende idylle met Blackie. Adoptiegraven In ieder geval hield Tante Anneke aan deze inkwartiering haar zwak voor de Amerikaanse militairen over. Toen enige tijd later een beroep op de bevolking in de regio werd gedaan om graven van Amerikaanse militairen op het kerkhof te Margraten te adopteren heeft zij zich daar niet lang over hoeven te bedenken. Misschien enigszins buiten het bestek van dit verhaal maar zeker waard geboekstaafd te worden is het feit dat wij na het overlijden van Tante Anneke correspondentie aantroffen met familieleden van twee geadopteerde militairen: soldaat Harold C. Herbst en luitenant-vlieger Kenneth W. Griffith. Eerstgenoemde sneuvelde op 22 maart 1945 en ligt begraven in vak K rij 4 graf 7.

Voor zover bekend liet hij geen echtgenote of kinderen na. Wel bezocht zijn moeder zijn graf, waarschijnlijk in gezelschap van Tante Anneke, met wie zij in ieder geval samen op een foto staat, genomen op de kabelbaan te Valkenburg. Ook met de familie van de tweede geadopteerde, luitenant-vlieger Kenneth W. Griffith, werd jarenlang gecorrespondeerd, zelfs nog nadat zijn stoffelijk overschot was overgebracht naar de Verenigde Staten. Deze Kenneth W. Griffith, zo vonden we op internet, werd op 24 december 1944 door Duitse "flak" (luchtafweergeschut) uit de lucht gehaald aan het Bokerkanaal tussen Lippstadt en Paderborn (Noordrijn-Westfalen). Op de aangetroffen foto van diens weduwe lijkt hij wel met Doris Day getrouwd te zijn geweest.

Bron: ’t Sjtegelke nr. 29 (juni 2008)

DODELIJKE ONGEVALLEN IN GEULHEM (1633-2005) John Odekerken

1944
In 1944 tijdens de bevrijding "verongelukten" ook enkele Amerikaanse soldaten in Geulhem. Ooggetuigen berichtten o.a. het volgende:
- Op 15 september 1944 werden de in Geulhem gearriveerde Amerikanen door de ingegraven Duitsers vanachter de Houthemse spoorlijn en vanuit het bos achter De Kluis bestookt met hevig mitrailleurvuur en antitankgeschut. In de bocht van de Geulweg en de opgang naar de latere aquariumgrot werd aan de bosrand een Amerikaanse soldaat gedood door een Duitse sluipschutter.
- Op 16 september probeerden de Amerikanen in Geulhem bij de Bronsdalweg een brug over de Geul te slaan. Aan de oostkant van Geulhem probeerden de Amerikanen via de weilanden achter hotel Vue des Montagnes het dorp Houthem te naderen om het aldaar aan de Onderstestraat gepositioneerde kanon te kunnen uitschakelen. In het weiland/tuin langs de Geul achter hotel Vue des Montagnes werden daarbij elf Amerikaanse soldaten gewond, een gedood. De keukentafel van het hotel van de familie Cobbenhagen werd zelfs als operatie- en/of verbandtafel gebruikt.

- Op zondag 17 september 1944 handhaafde zich nog een harde Duitse kern in de heuvels tussen Raar en het Ravensbos. Met behulp van enkele Engelse jachtbommenwerpers konden de Duitse stellingen tenslotte uitgeschakeld worden. Rond drie uur in de middag was het Duitse Geulfront definitief verslagen. Geulhem en Houthem waren bevrijd. Niet lang daarna overleed toch nog een Amerikaanse soldaat in het weiland bij Curfs. Bij het drinken aan een mobiel watervat schoot dit plotseling van haar steun af en het hele zaakje kiepte naar achteren waarbij de soldaat met zijn hoofd bekneld raakte tussen het vat en de grond. Daarbij werd de helm in zijn hoofd gedrukt wat vervolgens de dood tot gevolg had. Behalve Duitsers, Engelsen en Amerikanen zijn er in die tijd ook andere mensen door het oorlogsgeweld in Geulhem om het leven gekomen zoals: - tijdens een Engelse luchtaanval in 1943 werden de in Geulhem aanwezige ondergrondse fabrieken en de daarbij horende spoorwegaansluiting zwaar beschoten waarbij diverse dwangarbeiders, gevangenen en andere "werkslaven" om het leven kwamen.

Bronnen: Ooggetuigen: Jef Bergsteyn, Termaar/Margraten; Fons Cobbenhagen, Rekem (B); Guus Curfs, Houthem-St.Gerlach; Wiel Curfs, Meerssen; Charles Odekerken, Houthem-St.Gerlach; Martin Pluymaekers, Meerssen; Overlevering: Eddy Cobbenhagen, Geulhem; Dagblad de Limburger, "Op weg naar de bevrijding", 14, 15 en 16 september 2004; Uitgave De Limburger, "D-DAY in Zuid-Limburg", 1994 1944

- Op 14 september 1944 werd de Houthemse Leonie Quaedvlieg bij het melken van de koeien in de weien langs de Kromme Steeg gedood door inslaand granaatvuur.
Bron: Bidprentje Maria Leonia Quaedvlieg

- Op 15 september 1944 werd aan de Geulhemerberg een vermeende SS-er uit Berg, die met verlof was, opgepakt door mensen van de Ordedienst (OD). Hierbij werd hij behoorlijk mishandeld. Zijn jongere broer ging hulp halen bij de Duitsers die zich inmiddels grotendeels teruggetrokken hadden naar Valkenburg.

Een aantal van hen keerde inderdaad terug naar Geulhem en er ontstond een vuurgevecht. De familie Dirix-Kools uit Heer, die juist de Geulhemergroeve verlaten had omdat ze dacht dat alles veilig was, kwam precies in de vuurlinie terecht. Hun 5-jarig dochtertje Tiny Dirix werd dodelijk getroffen en een andere man kreeg een kogel in zijn heup. Men bracht haar nog naar het veldlazaret, dat de Amerikanen in de weilanden langs de Bergerstraat hadden ingericht, maar onderweg overleed ze. Enkele dagen later werd ze in de parochie St. Petrus Banden te Heer begraven. Een bidprentje van de jonge Tiny Dirix is er waarschijnlijk nooit geweest. Volgens haar familie bestaat ook haar grafkruis of grafsteen niet meer.

Bronnen: Dagblad De Limburger, 1 december 2004; dhr. H. Dirix (broer), Cadier en Keer; mevr. Ramakers-Kools (tante), Valkenburg; mevr. Ubaghs-Kools (tante), Valkenburg; Ooggetuige: Wim Suijkerbuijk, Houthem-St. Gerlach; Drukkerij Crolla, "Valkenburg bevrijd", Jaarboekkalender 1994; Drukkerij Crolla, "De bevrijding van / The liberation of Valkenburg", Valkenburg aan de Geul, mei 1994, pag. 26, 30; Uittreksel overlijdensakte Hubertina Dirix, Heer 1944; H. J. J. Philippens, Uit Houthems Verleden, Eygelshoven 1983, pag. 161

1944
De 24-jarige Sjef Boreas overleed op het feest van de H. Barbara, 4 december 1944, ten gevolge van een noodlottig ongeval. Jef was mijnwerker van beroep, maar knutselde in zijn vrije tijd graag aan elektrische apparaten. Nu had hij nog een elektrische schakelaar nodig en deze dacht hij te kunnen vinden in de gang van de door de Duitsers verlaten Bronsdalgroeve. Samen met een paar kameraden trokken zij naar Geulhem, maar niemand durfde de groevegang binnen te gaan. Jef wilde echter perse zijn schakelaar vinden, maar wist niet dat er nog stroom op de leidingen stond. Bij het aanraken van de hoogspanningskabel werd hij volledig geëlektrocuteerd. Hij was finaal verbrand en daarbij zwart geblakerd. Men zegt dat de in zijn hand gevonden zaklamp op miraculeuze wijze nog steeds brandde toen hij werd gevonden. De ontstane kortsluiting was zo hevig dat heel Berg en Terblijt die dag zonder stroom kwam te zitten. Hij was gehuwd met Getrudis Pachen en het echtpaar had een zoon en een dochter.

Bron: ’t Sjtegelke nr. 30 (december 2008)

DE GROATE WEIJE VAN DE BARON Mathieu Braeken
In de oorlog hielden de Duitsers menige eenvoudige manoeuvres in de weiden. Ook groeven ze loopgraven in de tuinen van de bewoners en langs de hagen in de weiden. Op 17 september 1944, omstreeks 2 uur in de middag, werd onze straat bevrijd. De bevrijders kwamen met enkele tanks de straat ingereden. Twee tanks reden langs de loopgraven door de weiden en kwamen boven op Op de Kamp door het hoge talud weer de straat opgereden. Enkele gevangenen werden weggeleid. Iedereen ging lachend en blij de straat op. Opeens kwam Jupke Ackermans met een tankbom onder de arm aangelopen en zei: "Kijk wat de Duitsers hebben vergeten!" De bevrijders schrokken en riepen in het Engels dat hij de bom moest neerleggen. Jupke verstond geen Engels en liep nietsvermoedend door. Gelukkig namen enkele deskundigen hem vlug de bom af. Jupke dacht dat de bevrijders de bom goed konden gebruiken.