Mijn Studiezaal (inloggen)
Artikelen ( Heemkundevereniging Houthem-St.Gerlach )
Artikelen Collectie artikelen
Vier oorlogsslachtoffers in Houthem
Datering:
2014
Titel:
Vier oorlogsslachtoffers in Houthem
Auteur:
Jan Schurgers
Titel tijdschrift:
Kijk op Valkenburg
Afleveringsnummer:
Kijk op Valkenburg, 5 (2014) nr. 2 (mei, juni, juli), p. 28-29
Samenvatting:
In de Tweede Wereldoorlog vielen er veel onnodige burgerslachtoffers. Vaak per toeval of beter nog per ongeluk. Omdat ze op het verkeerde moment op de verkeerde plaats waren en dat met hun dood moesten bekopen. Ook in Houthem-St. Gerlach was dat het geval. Daar vielen in de periode mei 1940 tot september 1944 vier doden.
Het noodlot dat de 45-jarige postbeambte Jan Vrancken in september 1944 trof werd al eerder in dit magazine beschreven en wel in het meinummer van vorig jaar, nummer 2 van jaargang 4.
Twee vriendjes Net zo tragisch was het lot dat de twee vriendjes Walter Martens en Frans Pluymen tegelijkertijd trof op 27 juni 1940. De oorlog was nog geen zes weken oud en de eerste schermutselingen waren achter de rug. De avond tevoren was er door een groepje jongens een vliegtuigbom gevonden in de velden ten noorden van Houthem, in de richting van boerderij Schaepkens. Die wilden Walter en Frans wel eens van dichtbij bekijken en dus trokken ze het veld in. Al spelende moeten ze het projectiel in hun handen hebben genomen, niet wetend van de vernietigende kracht die er in schuil ging. Plotseling was er een daverende klap die tot in Houthem te horen was. Walter was op slag dood en Frans werd zwaar gewond naar het ziekenhuis St. Annadal in Maastricht vervoerd. Daar overleed hij de volgende dag, zonder bij kennis te zijn geweest. Het tragische ongeval bracht groot leed en verdriet bij de beide families. Iets wat nooit is over gegaan.
Walter Martens
Het gezin Martens—Damen woonde destijds aan de Stationsweg. Het was afkomstig van Budel, woonde enkele jaren in Hoensbroek en vestigde zich daarna in Houthem, waar vader Hendrikus spoorwegbeambte was. Het gezin bestond uit 5 kinderen, 3 meisjes en 2 jongens en Walter was de vierde in de rij. Hij was op 16 september 1931 in Houthem geboren en was op die fatale 27 juni pas acht jaar oud. Wolters zus Mia, nu 89 jaar oud, weet zich te herinneren dat de heer Schoenmaekers het noodlottige bericht kwam brengen.
Het noodlot dat de 45-jarige postbeambte Jan Vrancken in september 1944 trof werd al eerder in dit magazine beschreven en wel in het meinummer van vorig jaar, nummer 2 van jaargang 4.
Twee vriendjes Net zo tragisch was het lot dat de twee vriendjes Walter Martens en Frans Pluymen tegelijkertijd trof op 27 juni 1940. De oorlog was nog geen zes weken oud en de eerste schermutselingen waren achter de rug. De avond tevoren was er door een groepje jongens een vliegtuigbom gevonden in de velden ten noorden van Houthem, in de richting van boerderij Schaepkens. Die wilden Walter en Frans wel eens van dichtbij bekijken en dus trokken ze het veld in. Al spelende moeten ze het projectiel in hun handen hebben genomen, niet wetend van de vernietigende kracht die er in schuil ging. Plotseling was er een daverende klap die tot in Houthem te horen was. Walter was op slag dood en Frans werd zwaar gewond naar het ziekenhuis St. Annadal in Maastricht vervoerd. Daar overleed hij de volgende dag, zonder bij kennis te zijn geweest. Het tragische ongeval bracht groot leed en verdriet bij de beide families. Iets wat nooit is over gegaan.
Walter Martens
Het gezin Martens—Damen woonde destijds aan de Stationsweg. Het was afkomstig van Budel, woonde enkele jaren in Hoensbroek en vestigde zich daarna in Houthem, waar vader Hendrikus spoorwegbeambte was. Het gezin bestond uit 5 kinderen, 3 meisjes en 2 jongens en Walter was de vierde in de rij. Hij was op 16 september 1931 in Houthem geboren en was op die fatale 27 juni pas acht jaar oud. Wolters zus Mia, nu 89 jaar oud, weet zich te herinneren dat de heer Schoenmaekers het noodlottige bericht kwam brengen.
Samenvatting2:
Een van haar zussen zag haar vader met grote, forse stappen in de richting von de boerderij gaan. "Waar ga je heen?' riep ze hem na, maar ze kreeg geen antwoord. Hij liep stuurs door en keek niet op of om. Kort daarop begreep ze waarom.
Frans Pluymen
Het gezin Pluymen-Gerards was afkomstig uit Venray. Frans werd daar geboren op 1 december 1928 als vierde kind in een rij van zes. Het gezin vestigde zich eerst in de Hovetstraat in Valkenburg en trok daarna naar de Onderstestraat in Houthem, waar vader Johannes een vrachtbedrijf begon in steenkool, hout en "schlam". Wekelijks trok hij met zijn zoon op vrijdag naar Maastricht om zijn waar te verkopen met daarbij kleine houtjes in zakken die door Frans en zijn zussen thuis werden klaar gemaakt. Frans was toen elf jaar oud en zijn vader zag in hem zijn opvolger, omdat hij maar één zoon had, maar ook met genoegen constateerde dat Frans graag knutselde en timmerde. Op de fatale dag zag zijn zus Annie hem vertrekken en ze vroeg hem waar hij heen ging. "We gaan naar het veld" zei hij, waarop ze hem maande voorzichtig te zijn en op tijd terug te zijn voor het eten, toen nog niet wetend dat hij nooit meer terug zou komen. Zijn moeder bezocht hem nog in het ziekenhuis, waar hij in coma lag en zwaar gewond was aan zijn hoofd. Ook in dit gezin was de schok groot. Binnen een week was de haardos van vader Johannes verkleurd tot wit en zijn toekomstplannen zag hij in duigen vallen, aldus de jongste dochter Cato, nu 78 jaar oud. "Ik kan me er niet veel van herinneren. Ik was de jongste en toen pas vijf jaar oud". De rouwdienst voor de beide vrienden vond plaats op 1 juli in de kerk in Houthem. De kerk was overvol, waarmee de Houthemse bevolking haar betrokkenheid met de beide families wilde tonen. Ze werden naast elkaar begraven en nu zijn die graven al vele jaren geruimd.
Frans Pluymen
Het gezin Pluymen-Gerards was afkomstig uit Venray. Frans werd daar geboren op 1 december 1928 als vierde kind in een rij van zes. Het gezin vestigde zich eerst in de Hovetstraat in Valkenburg en trok daarna naar de Onderstestraat in Houthem, waar vader Johannes een vrachtbedrijf begon in steenkool, hout en "schlam". Wekelijks trok hij met zijn zoon op vrijdag naar Maastricht om zijn waar te verkopen met daarbij kleine houtjes in zakken die door Frans en zijn zussen thuis werden klaar gemaakt. Frans was toen elf jaar oud en zijn vader zag in hem zijn opvolger, omdat hij maar één zoon had, maar ook met genoegen constateerde dat Frans graag knutselde en timmerde. Op de fatale dag zag zijn zus Annie hem vertrekken en ze vroeg hem waar hij heen ging. "We gaan naar het veld" zei hij, waarop ze hem maande voorzichtig te zijn en op tijd terug te zijn voor het eten, toen nog niet wetend dat hij nooit meer terug zou komen. Zijn moeder bezocht hem nog in het ziekenhuis, waar hij in coma lag en zwaar gewond was aan zijn hoofd. Ook in dit gezin was de schok groot. Binnen een week was de haardos van vader Johannes verkleurd tot wit en zijn toekomstplannen zag hij in duigen vallen, aldus de jongste dochter Cato, nu 78 jaar oud. "Ik kan me er niet veel van herinneren. Ik was de jongste en toen pas vijf jaar oud". De rouwdienst voor de beide vrienden vond plaats op 1 juli in de kerk in Houthem. De kerk was overvol, waarmee de Houthemse bevolking haar betrokkenheid met de beide families wilde tonen. Ze werden naast elkaar begraven en nu zijn die graven al vele jaren geruimd.
Samenvatting3:
Leonie Quaedvlieg
Het vierde burgerslachtoffer in Houthem was de 49-jonge Maria Leonia Quaedvlieg. Ze was op 5 juli 1895 in Schaesberg geboren. Na het overlijden van haar ouders trok ze bij haar broer Lodewijk Hubert Joseph in, die drie jaar jonger was en gehuwd was met Maria Fernando Agnes Antoinetta Rosalie Thijssens. Het echtpaar runde een boerderij annex melkhandel aan de Onderstestraat, destijds nummer 328, nu 68. Ze verzorgde er het vee, deed haar werk met groot plichtsbesef in de stallen en de huishouding en bleef al die jaren vrijgezel. In september 1944 bereikten de oorlogshandelingen een hoogtepunt. De Amerikanen trokken op uit het zuiden en de Duitsers verschansten zich op de hellingen ten noorden van de Geul. Vooral op de dagen tussen 12 en 17 september werd er over en weer hevig geschoten en Houthem lag in het frontgebied. Ook op 14 september ontstond er een gevaarlijke situatie. De boerderijbewoners werden gemaand de schuilkelder op te zoeken onder de schoenenzaak Arbeel in de Onderstestraat. Granaten sloegen in en broer Lodewijk gaf zijn zus te kennen mee te komen. Leonie wilde echter eerst nog de koeien in veiligheid brengen die in de wei liepen. "Je gaat mee", beval Lodewijk. "Je bent me dierbaarder dan de koeien". Meteen daarop werd Leonie getroffen door een Duitse granaat. Ze was zwaar gewond. Kapelaan Vliegen werd erbij gehaald die haar de laatste Sacramenten toediende en een uur later overleed ze. Er werd een noodkist in elkaar getimmerd door de heer Soons en twee dagen later werd ze in stilte begraven. Er was geen kerkdienst en er waren geen omwonenden. De situatie was te gevaarlijk. Pas na de bevrijding is die kerkdienst alsnog gehouden. Leonie werd begraven op het kerkhof in Houthem en ook dat graf is al jaren geruimd.
Bronnen:
Rob Ubachs, Eerste oorlogsdrama in Houthem. 't Sjtegelke jaargang 16 nr. 2, december 2009.
Gesprek met Mia Hendriks-Martens 12-3.2014, Cato van Bijnen-Pluymen 13-3-2014 en Trees Quaedvlieg 18-3-2014.
Het vierde burgerslachtoffer in Houthem was de 49-jonge Maria Leonia Quaedvlieg. Ze was op 5 juli 1895 in Schaesberg geboren. Na het overlijden van haar ouders trok ze bij haar broer Lodewijk Hubert Joseph in, die drie jaar jonger was en gehuwd was met Maria Fernando Agnes Antoinetta Rosalie Thijssens. Het echtpaar runde een boerderij annex melkhandel aan de Onderstestraat, destijds nummer 328, nu 68. Ze verzorgde er het vee, deed haar werk met groot plichtsbesef in de stallen en de huishouding en bleef al die jaren vrijgezel. In september 1944 bereikten de oorlogshandelingen een hoogtepunt. De Amerikanen trokken op uit het zuiden en de Duitsers verschansten zich op de hellingen ten noorden van de Geul. Vooral op de dagen tussen 12 en 17 september werd er over en weer hevig geschoten en Houthem lag in het frontgebied. Ook op 14 september ontstond er een gevaarlijke situatie. De boerderijbewoners werden gemaand de schuilkelder op te zoeken onder de schoenenzaak Arbeel in de Onderstestraat. Granaten sloegen in en broer Lodewijk gaf zijn zus te kennen mee te komen. Leonie wilde echter eerst nog de koeien in veiligheid brengen die in de wei liepen. "Je gaat mee", beval Lodewijk. "Je bent me dierbaarder dan de koeien". Meteen daarop werd Leonie getroffen door een Duitse granaat. Ze was zwaar gewond. Kapelaan Vliegen werd erbij gehaald die haar de laatste Sacramenten toediende en een uur later overleed ze. Er werd een noodkist in elkaar getimmerd door de heer Soons en twee dagen later werd ze in stilte begraven. Er was geen kerkdienst en er waren geen omwonenden. De situatie was te gevaarlijk. Pas na de bevrijding is die kerkdienst alsnog gehouden. Leonie werd begraven op het kerkhof in Houthem en ook dat graf is al jaren geruimd.
Bronnen:
Rob Ubachs, Eerste oorlogsdrama in Houthem. 't Sjtegelke jaargang 16 nr. 2, december 2009.
Gesprek met Mia Hendriks-Martens 12-3.2014, Cato van Bijnen-Pluymen 13-3-2014 en Trees Quaedvlieg 18-3-2014.
Trefwoorden:
Geografische namen:
Organisatie: Heemkundevereniging Houthem-St.Gerlach
laatste wijziging 29-01-2024
