141 Hof van Assisen van het departement van de Westereems, 1811 - 1838 ( Groninger Archieven )
141
Hof van Assisen van het departement van de Westereems, 1811 - 1838
Inleiding
Met de invoering van de Franse wetgeving komt er een keizerlijk gerechtshof in Den Haag (geïnstalleerd 1 maart 1811, dat onder andere aandeel krijgt in de criminele rechtspraak * ) in zoverre, dat het in criminele zaken na kennisneming van de processtukken bij voldoende aanwijzing van schuld van de beklaagde in staat van beschuldiging stelt; voor de verdere behandeling verwijst het die zaken echter naar hoven van assises, zitting houdend in de hoofdplaatsen van de departementen. Die hoven hebben dus criminele recht-spraak en wel uitsluitend; het zijn als het ware tijdelijke delegaties van het keizerlijk hof voor de behandeling "ter plaatse" der criminele zaken.
Elk kwartaal worden reeds voor opening er heen verwezen zaken zijn afgedaan. Ze zijn samengesteld uit een president en 4 rechters. De president is steeds een raadsheer van het keizerlijk hof (benoemd door de eerste president van dat hof); ook de andere leden kunnen uit dat hof genomen worden (dit is steeds het geval in het departement, waar het keizerlijk hof zetelt; daar heeft dus het hof van assises zuiver het karakter van een commissie uit het keizerlijk hof); in de andere departementen is echter regel, dat als rechters fungeren de president en oudste leden van de rechtbank van eerste aanleg van de hoofdplaats. Deze zijn dan echter te beschouwen als plaatsvervangers van raadsheren van het keizerlijk hof, die in zo grote getale niet aan de dienst van dat hof onttrokken kunnen worden. Het Openbaar Ministerie wordt waargenomen door een substituut van de procureur-generaal, de procureur-crimineel, terwijl als griffier fungeert die van de rechtbank van eerste aanleg van de hoofdplaats.
De schuld van de beklaagde wordt door een jury vastgesteld; voor elk kwartaal wordt door de president met medewerking van de prefect van het departement een lijst van 36 gezworenen opgemaakt, waaruit voor elke zaak een jury van 12 bij loting wordt aangewezen.
Bij bepaalde misdrijven (onder andere smokkelarij, het vervaardigen van valse munten) en ook de misdrijven door bepaalde categorieën van personen (onder andere vagebonden en zij die reeds tot een lijf- of onterende straf zijn veroordeeld) bedreven., worden niet naar een hof van assises maar naar een speciaal hof verwezen (zelfde samenstelling als het hof van assises, met toevoeging echter van 3 militairen, die minstens de kapiteinsrang moeten hebben -geen jury). Daar de gemeenschappelijke griffier indertijd geen scheiding tussen de archieven van beide hoven heeft gemaakt, behoeft dat ook nu niet gedaan te worden.
Na het herstel van de onafhankelijkheid blijven de hoven van assises provisioneel bestaan; echter wordt bij besluit van de Souvereine Vorst van 11 december 1813 (Staatsblad no. 10) gehouden, terwijl bij artikel 17 de speciale hoven worden afgeschaft en wordt bepaald, dat de zaken, die tot hun competentie behoorden, voortaan eveneens naar de hoven van assises zullen verwezen worden.
In de Grondwet van 1814 wordt een geheel nieuwe rechterlijke organisatie, ten minste in hoofdtrekken, vastgesteld; de daarin geëiste nadere regeling bij de wet komt echter eerst tot stand door de wetten van 22 december 1828 en wordt ingevoerd 1 oktober 1838. Tot zolang hebben de hoven van assises dus nog hun provisioneel bestaan gerekt.
Bij de opheffing van het provinciaal gerechtshof te Groningen in 1877 is het archief van het hof van assises overgegaan naar de griffie van de arrondissements-rechtbank aldaar, vanwaar het (zie Verslagen omtrent 's Rijks oude archieven 1906, pg. 405) in 1884 met de rechterlijke van vóór de Franse wetgeving overgebracht is naar het Rijksarchief.
Deze inventaris verscheen eerder in druk in VROA (1925) 2e deel.
laatste wijziging 14-04-2018
198 beschreven archiefstukken
Inventaris
2 Minuut-verbalen van de zittingen, alsmede van de executies der arresten
2.3 1818-1820
141 Hof van Assisen van het departement van de Westereems, 1811 - 1838
Inventaris
2 Minuut-verbalen van de zittingen, alsmede van de executies der arresten
2 Minuut-verbalen van de zittingen, alsmede van de executies der arresten
2.3
1818-1820
laatste wijziging 14-04-2018
198 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Beschrijving:
Inventaris van het archief van het Hof van Assisen van het departement van de Westereems, sedert 1814 van de provincies Groningen en Drenthe
Behoort tot collectie:
Rijk
Laatste Publicatie:
1925
Omvang:
23,8 m standaardarchiefberging
Bijzonderheden:
VROA (1925) II, 618
Licentie:
Categorie:
Archiefvormer(s):
laatste wijziging 14-04-2018
198 beschreven archiefstukken