Cesuren in het archief

De jaren die het archief Van der Brugghen bestrijkt, (1522) 1755-1873 (1905), zijn als volgt tot stand gekomen. Het oudste stuk dateert uit 1522. Dit stuk is geen archiefstuk. Het is door Joan C.G. van der Brugghen of door J. Gideon W.C. van der Brugghen verzameld tijdens speurtochten naar familieleden in Duitsland. Zo zijn er nog enkele stukken die meer het karakter van verzamel- dan van archiefstuk dragen. Het eerste echte archiefstuk is een testament uit 1755 van de echtelieden Dirk W. van der Brugghen en Arnoldina D.C. Loten. Het eindjaar, 1873, is het jaar waarin J.C. Constans W. van der Brugghen overlijdt, waarmee de familie Van der Brugghen, voorzover woonachtig op kasteel Croy, uitsterft. Van de tak van de familie Van der Brugghen van Croy zijn dan nog alleen haar neef Charles T. en diens zoon Constant G.G.C. over. Wel zijn er nog andere takken van de familie Van der Brugghen. (31)

Met de dood van J.C. Constans W. begint een nieuwe periode. Mijn inventarisatie houd in het jaar 1873 op. De stukken van na 1873 die in het archief Van der Brugghen aanwezig zijn, zijn registers van vóór 1873 waarin de stichting Geloof Hoop en Liefde de inkomsten uit loodgieterij "De Oude Loodmijn" noteert en stukken betreffende het collatierecht op het Onze Lieve Vrouwenaltaar te Lierop. In de inventaris van het archief van de stichting Geloof Hoop en Liefde zal naar deze stukken verwezen worden.

Er is bewust de keuze gemaakt voor een familiearchief Van der Brugghen, met gedeponeerde archieven van vorige bewoners en van verwanten, en niet voor een huisarchief Croy. De hoeveelheid archiefmateriaal van vóór Van der Brugghen is gering. Deze bescheiden zijn na de verkoop van het kasteel aan Jan A. van der Brugghen achtergebleven en hebben voornamelijk betrekking op eigendommen.

De inventarisatie loopt tot 1873 omdat in dat jaar de soort archiefvormer verandert.

Tot 1873 zijn personen de archiefvormers, vanaf 1873 treedt een stichting ter exploitatie op als archiefvormende instantie.

Oorspronkelijke ordening

Zoals ik hierboven al heb aangegeven (32) is het, door de werkzaamheden van G. van den Elsen, niet meer mogelijk de oorspronkelijke ordening te achterhalen. Mocht er door de familie Van der Brugghen systematisch gewerkt zijn bij de berging van archiefstukken, dan is dat nu niet meer te traceren. Op enkele stukken staan wel aantekeningen van leden van de familie Van der Brugghen, die gaan echter niet verder dan "NB", "Stukken betreffende den Eenselaar" of "om te bewaren". Op de transportakten staan regelmatig nummers, vaak twee, waarbij de volgorde van de twee nummeringen niet met elkaar correspondeert. Het is dan niet uit te maken welke de oorspronkelijke is.

Vernietiging

Uit de beschrijving van G. van den Elsen blijkt dat er na de dood van J.C. Constans W. van der Brugghen uit het archief is vernietigd. Hij zegt hiervan "Eene massa oude papieren en slechte boeken werden verbrand en de overige naar het groot seminarie gezonden, waar zij grootendeels verkocht zijn. Van het archief bleef gelukkig een groot gedeelte te Croy achter..."(33).

Mijn vernietiging heeft zich beperkt tot enveloppen, die geen nieuwe informatie - bijvoorbeeld de niet op de brief vermelde geadresseerde - bevatte. Daarmaast een aantal kladberekeningen, waarvan niet meer te achterhalen was, bij welke stukken ze hoorden.

De omvang van het archief bedraagt na inventarisatie 4,5 meter.

Gevolgde werkwijze bij de ordening

Bescheiden bestemd voor een echtpaar zijn opgenomen bij de echtgenoot. Hierop zijn twee uitzonderingen gemaakt:
1. mgr. Clermont-Gonnerre, bisschop van Châlons, kardinaal-bisschop van Toulouse, heeft een serie brieven geschreven aan Margaretha G. van der Brugghen, geboren Falck. Slechts enkele brieven zijn aan haar én haar echtgenoot gericht.

Deze serie brieven is bij beide echtelieden opgenomen.
2. In het archief De Wacker van Zon bevinden zich stukken betreffende loodgieterij "De Oude Loodmijn". Deze zijn zowel bij Petrus de Wacker van Zon als bij Theodora A. de Wacker van Zon, geboren Falck, opgenomen omdat de stukken ook uit de periode na de dood van Petrus stammen.

Bescheiden bestemd voor meerdere personen, die geen echtpaar vormen, zijn bij iedere betreffende persoon opgenomen.

George T.T.A. van der Brugghen ontvangt veel brieven van collegamilitairen. Deze zijn ondergebracht in de rubriek "Persoonsgebonden stukken", tenzij ze specifiek op de organisatie van de krijgsmacht of op het functioneren van George T.T.A. van der Brugghen binnen die krijgsmacht gericht zijn.

De schulden die Joan C.G. van der Brugghen heeft gemaakt in het begin van de 18e eeuw, blijven na zijn dood een belasting van het familievermogen. Om dit uit te laten komen zijn deze schulden opgenomen in de rubriek "Stukken betreffende het familievermogen/effecten, geldleningen en schulden". Schulden die hij voor zijn dood aflost zijn opgenomen in de rubriek "Stukken betreffende het persoonlijke leven/financiën".

Bij de verwerving van onroerend goed is er van uitgegaan dat eenmaal verworven goederen behoren tot het familievermogen. De daarop betrekking hebbende bescheiden zijn ondergebracht in de rubriek "Stukken betreffende het familievermogen/verwerving en verlies onroerend goed".

Dezelfde redenering volgend zijn de nalatanschappen, die J.C. Constans W. van der Brugghen van haar tantes Maria C. van Breugel, geboren Falck, en Theodora A. de Wacker van Zon, geboren Falck, ontvangt opgenomen in de rubriek "Stukken betreffende het familievermogen/ongedeelde nalatenschappen". Deze nalatenschappen gaan deel uitmaken van het familievermogen en de revenuen ervan worden mede aangewend om de familieschulden af te lossen.

Voor de plaatsing van stukken na de opheffing van de heerlijkheden in 1798 ben ik uitgegaan van het standpunt van de bezitter van de heerlijkheid. De eigenaren legden zich niet zomaar neer bij de opheffing. Zo blijft Joan C.G. van der Brugghen ambtenaren benoemen, ook al accepteert het dorpsbestuur deze benoemingen niet. De bescheiden die betrekking hebben op deze benoemingen zijn opgenomen in de rubriek "De heerlijkheid Stiphout en het huis Croy/Bestuur", omdat de archiefvormer nog optreedt als heer van de heerlijkheid, ook al heeft hij officieel die titel niet meer. Eenzelfde keuze is gemaakt voor de plaatsing van bescheiden betreffende de heerlijke rechten. Ook hierbij is uitgegaan van de archiefvormer. Zolang de archiefvormer optreedt als rechthebbende, bijvoorbeeld protesteert tegen inbreuk op zijn rechten, zijn de bescheiden opgenomen in de subrubriek "Beheer". Vraagt hij evenwel een jachtvergunning aan, dan conformeert hij zich aan de omstandigheden, wat niet wil zeggen dat hij zich er bij neerlegt. De pogingen om zijn rechten hersteld te krijgen blijven doorgaan. Jachtvergunningen zijn, uitgaande van deze redenering, opgenomen on der de rubriek "Persoonsgebonden stukken/Overige".

De plaatsing van de stukken betreffende de verwerving, de verpachting en het verlies van onroerend goed is geschied naar de gemeente waarin het betreffende onroerend goed gelegen is. Indien bescheiden betrekking hebben op meerdere goederen, gelegen in verschillende gemeenten, is met verwijzingen gewerkt. Een moeilijkheid bij het plaatsen naar gemeente leveren de gebieden op waarover grensgeschillen zijn (34). bescheiden betreffende de Eenselaar zijn opgenomen bij Helmond, die betreffende het Strijps Heike bij Aarle-Rixtel.

Gevolgde werkwijze bij de beschrijving
Bij het benoemen van personen zijn van de voornamen alleen de initialen opgenomen.

Terwille van de duidelijkheid zijn de leden van het gezin van Joan C.G. van der Brugghen en overige archiefvormers aangeduid met de eerste volledige voornaam en de overige voornamen in initialen. Is de roepnaam een andere dan de eerste naam, dan is die roepnaam volledig gegeven, b.v. J. Gideon W.C. van der Brugghen. De volledige voornamen zijn wel gegeven in de kop van de rubriek.

Voor de benoeming van getrouwde vrouwen is als standaard aangenomen:
- getrouwde vrouw waarvan de echtgenoot leeft: Margaretha G. van der Brugghen, geboren Falck;
- weduwe: L.O., weduwe Falck, geboren Van Randwijck;
- hertrouwde weduwe: L.O. barones de Gall, geboren Van Randwijck, weduwe Falck.

Bij de NB's is gebruik gemaakt van een "zie"-verwijzing bij blanco nummers en van een "zie ook"-verwijzing bij verwijzing naar andere inventarisnummers; b.v.:
- een brief gericht aan George T.T.A. en J.C. Constans W. van der Brugghen is opgenomen bij George T.T.A. met een inventarisnummer en bij J.C. Constans W. met een blanco nummer en een "zie"-verwijzing;
- een brief van Charles T. van der Brugghen en Joost Taets van Amerongen van Natewisch gezamenlijk aan George T.T.A. van der Brugghen is opgenomen met een inventarisnummer; er staat dan een "zie ook"-verwijzing bij naar de inventarisnummers van brieven van Charles T. van der Brugghen en naar de brieven van Joost Taets van Amerongen van Natewisch afzonderlijk.

Voor de schrijfwijze van geografische namen is uitgegaan van de huidige schrijfwijze. Betreft het namen die nu niet meer bekend zijn, dan is de spelling in het archiefstuk aangehouden. Bij van elkaar afwijkende benamingen voor van hetzelfde perceel, is de schrijfwijze in het stuk aangehouden, b.v. Regenstreep tegenover Regenstrijp. In de index wordt naar de verschillende benamingen verwezen.

Beeldmateriaal

Van de kaarten en tekeningen, aangetroffen in het archief, is door Helen van Schijndel-Kattestaart een lijst opgesteld.

Deze lijst is integraal opgenomen in deze inventaris. Voorzover het archiefstukken betreft, wordt er in de inventaris verwezen naar deze lijst.

Tussen de archiefbescheiden zijn zegels aangetroffen van de families Van der Brugghen, Falck en De Wacker van Zon. Deze worden bewaard ten behoeve van exposities.

Index

Er is een index gemaakt op persoonsnamen en een op geografische namen. De inleiding is in deze twee indexen opgenomen. De indexen verwijzen voor wat de inventaris betreft naar de inventarisnummers en voor wat de inleiding betreft naar de paginanummering (kleine Romeinse cijfers).

Bovendien is er een aparte index gemaakt op de in de archieven aangetroffen kaarten en tekeningen.

Voor de gevolgde werkwijze bij het indiceren wordt verwezen naar de verantwoording aan het begin van de indexen.

Bepalingen gesteld bij het in bewaring geven

De bepaling bij het bewaargeven ten aanzien van de openbaarheid luidt: stukken van voor 1900 zijn openbaar voorzover de materiële toestand en de inventarisatiewerkzaamheden dit toelaten.