De gemeente voor 1810 verenigt de inwoners van een bepaald gebied en voert gezamenlijk het beheer over eigendommen (de “gemeynt”), financiën en voert de voorschriften uit die vanuit de hogere overheden worden uitgevaardigd. De gemeente was belast met de zorg voor rust en veiligheid voor de inwoners.
De belangen van die inwoners worden behartigd door een aantal vertegenwoordigers, de schepenen. Deze worden voor een bepaalde periode uit de bevolking gekozen en beëdigd door de vertegenwoordiger van de landsheer (tot 1795 de Prins-bisschop van Luik).
Op bestuurlijk terrein waren de schepenen belast met alle zaken die zich voordeden. Voor de financiën waren er burgemeesters, voor de belastingen waren er collecteurs. Armenzorg was toevertrouwd aan de Tafel van de Heilige Geest en de armmeesters; voor de financiële zaken met betrekking tot de kerk waren er kerkmeesters.
Dezen legden allen verantwoording af van hun financiële beheer voor de schepenen. De schepenen hadden naast bestuurlijke taken ook de zorg voor de rechtspraak. De vertegenwoordiger van de landsheer, de drossaard, fungeerde daarbij als openbare aanklager (officier van justitie); de schepenen wezen vonnis. Het ressort van een schepenbank besloeg in veel gevallen meerdere dorpen of gemeenten. De archiefstukken die betrekking hebben op deze justitiële taken zijn afgezonderd en opgenomen als archief van de schepenbank.
Luyksgestel behoorde tot het gebied van het Prinsbisdom Luik en werd in 1795 ingelijfd bij Frankrijk. In 1807 kwam een gedeelte van het grondgebied bij het Koninkrijk Holland.