306 Heerlijkheid Vreeland ( Het Utrechts Archief )
306
Heerlijkheid Vreeland
Inleiding
De ambachtsheerlijkheid Vreeland werd door de Staten van Utrecht gecreëerd ten behoeve van Godard van Reede, heer van Nederhorst bij appointement van 12 mei 1631. Bij acte van 23 september 1635 verkocht de stad Vreeland aan Jhr. Godard van Reede haar zogenaamde recht om op grond van de stedelijke voorrechtsbrieven een baljuw aan te stellen. Dit aldus verkregen, echter niet door de Staten erkende, recht droeg hij aan prins Frederik Hendrik als graaf van Buren op, om het als Burens leen terug te ontvangen. Eerst de 15de oktober 1674 werd Jhr. Godards nazaat Hendrik Jacob van Tuyll van Serooskerken, echtgenoot van Anna Elisabeth van Reede, door de Staten als vrijheer van Vreeland erkend. Voortaan benoemde de vrijheer een drost ter uitoefening van de hoge jurisdictie in de vrije en hoge heerlijkheid Vreeland en een schout, zoals sinds 1631 het geval was, ter behartiging van zijn ambachtsheerlijke recht. Veelal waren drost en schout dezelfde persoon.
In 1894 deelde J.A.F. Backer, burgemeester van Vreeland, aan Mr. S. Muller Fz. mede, dat er een archief der heren van Vreeland bestond. Mr. Muller meende na vluchtige kennisneming er het "geheel verlorene archief van Vreeland" in te mogen herkennen. Dit is evenwel niet juist: het onderhavige archief is niet het grotendeels verloren gegane oud-archief der gemeente Vreeland, doch bevat bescheiden, afkomstig van leden der geslachten Reael en Hooft als bezitters der hoge en der ambachtsheerlijkheid van Vreeland, van de ambachtsheerlijkheid Nigtevecht en van het erfmaarschalkambt van Gooiland, alsmede van landelijke eigendommen, welke door hen tot het goederen-complex van Vreeland gerekend werden. Uit het oud-archief der stad Vreeland zijn slechts afkomstig de oude stadsrechtbrieven van 1363 en later, welke uit hoofde van de transactie van 23 september 1635 aan den heer van Vreeland zijn gekomen. Uit de tijd voorafgaande aan 1694, toen de heerlijkheid aan Pieter Reael overging, zijn er behoudens een enkele uitzondering, zoals de inventaris van het toenmalige archief van het gerecht van Vreeland (inv. nr. 39.), geen stukken in het hier beschreven archief te vinden.
De tegenwoordige eigenaar Jhr. Gerrit Maurits Gustaaf Hooft van Vreeland te Parijs, achterkleinzoon van Jhr. Hendrik Daniël Hooft, heer van Woudenberg, een broeder van Jacob Hooft, heer van Vreeland (1795-1873), de laatste heer van wie bescheiden in het archief opgenomen zijn, gaf in 1947 dit archief in bewaring aan het Rijksarchief in Utrecht.
Voor de geschiedenis van Vreeland zie men:
N.B. J.A.F. Backer, Vredelant in vroegere tijden. Toespraak gehouden in den Gemeenteraad van Vreeland 27 maart 1894, en mijn bijdrage Coenraet van Diepholt, maarschalk van het Nederkwartier van Utrecht, als rechtvorderaar bij de Schepenbank der Stad Vreeland.
N.B. J.A.F. Backer, Vredelant in vroegere tijden. Toespraak gehouden in den Gemeenteraad van Vreeland 27 maart 1894, en mijn bijdrage Coenraet van Diepholt, maarschalk van het Nederkwartier van Utrecht, als rechtvorderaar bij de Schepenbank der Stad Vreeland.
A.J. M(aris)
laatste wijziging 05-06-2024
146 beschreven archiefstukken
11 gedigitaliseerd
totaal 269 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 05-06-2024
146 beschreven archiefstukken
11 gedigitaliseerd
totaal 269 bestanden
Bijlagen
laatste wijziging 05-06-2024
146 beschreven archiefstukken
11 gedigitaliseerd
totaal 269 bestanden
Kenmerken
Datering:
1363-1845
Toegangstitel:
Inventaris van het archief van de heerlijkheid Vreeland
Auteur:
A.J. Maris
Datering toegang:
ca. 1947
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Rechtstitel:
Opneming in beheer van een particulier, niet in eigendom verkregen
Omvang:
1,36 m zuurvrije dozen
Beschrijving:
Inventaris van het archief van de heerlijkheid Vreeland
Rubrieken:
Thema trefwoorden:
Categorie:
laatste wijziging 05-06-2024
146 beschreven archiefstukken
11 gedigitaliseerd
totaal 269 bestanden