304 Wij, burgemeesters, schepenen en raad der stad Arnhem tuigen met deze open brief dat voor ons in onze tegenwoordigheid en schependom verschenen zijn onze medeburgers Ffranss die Snyder, Jacob Hoymaicker, Wolter Jacobss, Jan van Elst, Jacob Severynss, Gaert van Lunenborch en Wilhem Hellynck, poorter, met recht gebaad om een getuig der waarheid te geven en hebben getuigd als nabeschreven: - in den eersten heeft Ffrans die Snyder getuigd dat hij daar bij gestaan en gehoord heeft dat Derick van Deventer en Wilhem Hellynck, poorter, malkander “spytse” woorden gaven en dreigen malkander te slaan; zo heeft Derick voorzegd zijn knevelstaf nedergezet en naar zijn broodmes getast; - hebben Jacob Hoymaicker, Wolter Jacobss en Jan van Elst getuigd dat zij daar bij gestaan en gehoord hebben dat Derick van Deventer en Wilhem Hellynck, poorter, malkander “spytse” woorden gaven en dreigden malkander te slaan; en zo Derick voorzegd veel dreigde, is Wilhem tot Derick aangedrongen; zo heeft Derick zijn knevelstaf nedetgezet en naar zijn broodmes getast; - heeft Jacob Severynss getuigd dat hij ook gezien en gehoord heeft woe voorzegd; - heeft Gaert van Lunenborch getuigd dat hij Derick van Deventer, als hij en Wilhem Hellynck deze woorden met de ander hadden, opgenomen en gebracht heeft int Vedelken en - de voorzegde getuigen hebben mede getuigd dat Derick van Deventer zei: “solde men die van Deventer soe bryn, soe sall men die van Arnhem wederom soe doen”; - heeft Derick van Essen getuigd dat hij gekomen is Int Vedelken, waar Derick van Deventer zat en dronk; heeft Derick van Deventer Derick van Essen aangesproken en gezegd dat hij zou komen drinken, waarop Derick van Essen geantwoord dat hij niet drinken mocht, waarmede Derick van Deventer gezegd dat de poorter Wilhem Hellynck gans “spyte” waar; en zei mede: “solde ick taell end antwort geven waer ick henne gekoemen, men vraege Gaert Hoppecamp ind Frederick Braem wat ick vur een man byn;

264 Comparuit Roloff Mom b. met recht gebaad en heeft getuigd dat hem wittig en kondig is dat Johan Schudmouwe zal. een zand op de nabures zijd Rijns boven tegen Oosterbekerveerstad met rijs “besteken” heeft en hem afgedreven is en, zo zich dan zijn broeder aan de andere zijde Rijns aan lande des heren van Bockhaven, Bernt Momme en der heren van Mariendaell een zand aangeland, heeft Schudmouwe dat aangelande zand willen volgen en aangevangen, doch die van Mariendaell bij de hunne gelaten en nadem, als het water daardoor “geschoert”, onderstaan te gebruiken ener daarna, toen de “doorschoeringe” wederom toegeland, heeft Roeloff voorzegd zelf als Berndt Momme verwarer (zo men toen daarop en afgaan kon met droge voeten) dat toegelande zand wederom bepoot en “toegesteken” en op dezelve weerdt ’s deels hout gesneden en ook des werdes met op- en afdrift zijner runderen en schapen gebruikt en bedreven, wes toen ter tijd dat de doorluchtige hooggeboren vorst en heer Wilhelm hertog te Cleve en van Ro. Key, Matt. en het land van Gulick “becriget” geworden is; Toen heeft Derck van Wely, ambtman in Overbetuwe, eerstaan voorgenomen en het hout op de weerdt uitgebaden te verkopen en, zo bald Roeleff voormeld dat vernam, heeft hij toen dat aan Berndt Momme (die toen in dienst des vorsten en lande van Gulick gelegen) overgeschreven, op welk schrift de ambtman bij Roeleff gekomen is binnen Arnhem aan de Oude markt en hem gezegd: “Berndt Mom had mij niet zo “hart” durven schrijven; hoort hem die weerd, zo begeer ik des niet; wat ik doe, doe ik vanwege mijns genedige L. heer; ik wil dat berusten laten wes tot bijkomst Berndt Mommen om te bezichtigen en, wanneer de weerd één toekomt, begeer ik die niet”; en is alzo staan blijven bis tot aankomst Ro. Key. Matt. tot de vorstendom van Gelre en daarna heeft gemelde ambtman de bijkomst en bezichtiging niet verwachtet; dan het hout op de weerd verkocht en snijden laten en uit bevel van Berndt Momme heeft Roeleff voorzegd het geld

227 Wilhem van Muylicum en Herman Brouwer, gemachtigde van Claess Harth naar vermogen der volmacht, hem voor de schepenen Wynant van Prisichave en Gysbert van der Hoeven des vrijdags na Sente Mathysdag apostel lesteden gedaan, Andryss Wernynck snyder en Johanna en Tryn, zijn kinderen, Walraven Momme en Anna, zijn vrouw, en Luloff, Annen voorzegd zoon, Gyell, Griete Luloffs zal. dochter, Nyse, nagelaten weduwe van zal. Nyss Luloffs, en Merryken, nagelaten dochter van zal. Nyssen voorzegd, sub et re Henrick van Poelwyck en Gysbert van Camphuysen, burgemeesters indertijd der stad Arnhem, als toevengers en in behoef der stad voorzegd de 2 huizingen, het voorste geheten dat Nyhe huyss en het achterste dat horn, gelegen op de hoek van de Oort, Geryt van Rueremunde ab una en Herman Blanckebiell ab alia, met de stal, daartoe gehorende [enz.]; en hebben daarop de 2 voorgemelde huizingen met de stal beloofd te vrijen en te waren jaar en dag; et si defectus in de waarschap voorzegd erit sub expandatione van alzulke waarschap als zij daarop hebben; en, zo Andryss Wernynck voorzegd nog 3 kinderen heeft, die onmondig zijn, nl. Henrick, Luloff en Jacob, daarvoor belooft Andryss voorzegd dat zij tot hun mondige jaren deze opdracht en vertichnisse van deze 2 huizingen voorzegd mede doen en believen zullen gelijk hij gedaan heeft; et si defectus erit sub expandatione Andree voorzegd, gelegen in de Bakkerstraat, Meester Arnt van den Gruythuyss zal. ab una en Walraven Momme ab alia; en, zo Anna nog 3 dochters heeft van haar voorman Gysbert van Wely zal., nl. Heze, Mechtelt en Gysbert, die onmondig zijn, daarvoor beloven Walraven en Anna voorzegd dat zij tot hun mondige jaren deze opdracht en vertichnisse van deze 2 huizingen mede doen en believen zullen gelijk zij gedaan hebben; en, zo Geryt Luloffs zal. een kind nagelaten heeft, Luloff geheten, daarvoor beloven Cristoffel van Warnefelt en Lyss, zijn vrouw, dat ditzelve kind tot zijn mondige jaren deze opdracht en vertichnisse van

224 Comparuit Wilhem Schram met recht besat om een getuig der waarheid te geven en heeft getuigd en gezegd dat Derick van Broickhuysen onder hem als zijn hoofdman gelegen heeft, als Key. Matt., onze alregenedigste heer, met de lande van Gelre te doen had, en, als hij met zijn knechten binnen Venlo lag, heeft zich begeven dat Swarte Jacob, zijn truwant, uitgereden is en Derick voorzegd medegenomen om te Stralen te rijden; Is ener komen varen met een karre, waar ener opzat, die men niet wist waar het een koopman was of een doctor, gelijk Swarte Jacob Wilhem voorzegd gedaan heeft; Is Swarte Jacob alleen aan de karre “gedegen” en dezelve, opter karre zittende genomen wat hij had; - heeft Wilhem voorzegd de opgemelde Jacob gevraagd wat Derick van Broickhuysen daartoe gedaan had, waarop Jacob voorzegd geantwoord dat hij stil gehouden en dat aangezien had; - heeft Wilhem Schram Jacob voorzegd gevraagd of hij Derick van Broickhuysen ook buit medegeven wilde; - zei Jacob voorzegd: neen, want hij had daar niet toe gedaan; - zei Wilhem Schram tot Jacob voorzegd of hij ook wist dat “pryssweer” geweest of niet, waarop Swarte Jacob geantwoord dat hij geen “eyntafftich” bescheid daarvan zeggen kon; - zei Wilhem voorzegd, of daar klacht na kwam, dat hij zegge wat hij te doen had; - Is daarna een tijd verleden de doctor bij Wilhem voorzegd gekomen te Gelre en zich beklaagd woe dat ettelijke knechten hem lagen, die hem zijn goed genomen hadden; - vroeg Wilhem voorzegd of hij dezelve ook kende, waarop Wilhem Schram de doctor zijn truwant Peter uitgegeven dat hij met hem gaan zou te Venlo, stilzwijgende en makende geen gerucht ter tijd toe hij diezelve “metter cop” had en, als zij te Venlo kwamen, hebben zij diezelve niet gevonden dan hebben vernomen dat het zijn truwant Swarte Jacob zou zijn naar gestalt des paards hij geleend had; daar geen gewag van Derick van Broickhuysen geweest is en dat Derick voorzegd daarom uit zijn vendel ook niet geweken,