Uw zoekacties: Maria van Vliet Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798

1707 Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798 ( Gelders Archief )

Archieftoegang

Hier vindt u de inventaris van een archieftoegang. Hierin staat beschreven welke stukken zich in dit archief bevinden. 
 
Het nummer dat voor de titel van het archief staat is het toegangsnummer van dit archief. Het nummer dat voor de beschrijving van een stuk staat is het inventarisnummer. 
  • Bij ‘Kenmerken’ vindt u algemene informatie over dit archief
  • Bij ‘Inleiding’ vindt u achtergrondinformatie over dit archief, denk hierbij aan de openbaarheid, de archiefvormer en de oorsprong en opbouw van het archief.
  • Bij ‘Inventaris’ vindt u de lijst met beschrijvingen van stukken die zich in dit archief bevinden. 

Hoe zoekt u door een archieftoegang?

Klik op de zoekbalk links bovenin en voer uw zoekterm(en) in. Klik vervolgens op ‘zoek’.
Onder ‘Gevonden archiefstukken’ verschijnen de beschrijvingen van stukken uit dit archief waar deze term in voorkomt. Om te zien in welk deel van het archief deze stukken zitten klikt u op ‘Inventaris’. Dor telkens te klikken op het woord/de woorden die vetgedrukt worden weergegeven komt u uit bij de (met geel gemarkeerde) zoektermen. 

Welke archieftoegangen heeft het Gelders Archief?

Bekijk het Archievenoverzicht  om te zien welke archieven zich in het Gelders Archief bevinden. Deze zijn niet allemaal geïnventariseerd en beschikbaar voor inzage. Als er geen inventarislijst beschikbaar is, is dit archief helaas nog niet in te zien. 
 

 

beacon
 
 
Inleiding
1 De Gelderse Landdagen en Landdagsrecessen, 1581-1798
2 De Gelderse Landdagen en hun recessen ten tijde van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en de Bataafse Republiek
3 Verklarende woordenlijst
4 Afzonderlijke boekdelen uit de series Landdagsrecessen, andere archivalia en literatuur
Inventaris
1593
Landdag 17 maart - 30 maart 1593 te Zutphen
a. Deze landdag komt voor in 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4696, fol. 316 r. 390 r. (scan 611-759); in 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nr. S 3 (scan 575-650); 0003 Kwartier van Nijmegen, inv. nr. 613; 0005 Kwartier van Zutphen, inv. nr. 1385.

b. De exemplaren van de Rekenkamer, van het Kwartier van Nijmegen en van het Kwartier van Zutphen bevatten naast het reces verscheidene bijlagen; deze ontbreken in het exemplaar van de stad Arnhem. 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4750, Bijlagen tot de Landdags- en Kwartiersrecessen, en inv. nr. 4826, Brieven, ingekomen bij, en minuten van brieven, uitgegaan van de Landschap en van het Kwartier van Veluwe, bevatten een groot aantal bijlagen en correspondentie die betrekking hebben op de landdag van maart 1593.

c. (waarschuwing dateringen veteri-novo)
d. Evenals in 1592 werden "gedeputierden" ofwel "gecommittierden ad causas" benoemd. In 1592 hadden dezen enkel nog tot taak kleinere zaken en particuliere rekesten af te handelen; zie de regesten 030 (1592) en 050 (1592). Soortgelijke commissies zijn trouwens al vanaf tenminste 1581 actief, maar zonder speciale benaming, zie bijvoorbeeld de regesten 055 (1581) en 056 (1581). Hier, in 1593, zien we voor het eerst "Gedeputeerden ad causas" die onder deze benamning, naast de kleinere zaken en rekesten, ook de uiteindelijke besluitvorming op de Landdag in klein comité voor hun rekening nemen, zoals later vast gebruik werd. Zie 2000 Oud archief Arnhem, inv. nr. 4696, fol. 328 r. apostille (scan 635), zie de de Inleiding, paragraaf 2.3.2., en zie de regesten 021 (1593) en 024 (1593).

e. Mettertijd werd het tevens usance dat dit klein comité onder leiding van de directeuren stond, doorgaans de hoogste ambtenaren binnen hun respectieve kwartier. Deze directeuren zijn hier nog niet geheel herkenbaar als leiders van de "Gedeputeerden ad causas", maar wel valt op dat twee van hen, zowel 'directeur' als lid van de "Gedeputeerden ad causas", ook hier al de hoogste kwartierlijke ambtenaren zijn, namelijk de burggraaf van Nijmegen en de landdrost van Zutphen; zie de regesten 005 (1593) en 021 (1593) en de Inleiding, paragraaf 2.3.2.
29 maart
153 De riddermatige edelen van de Tielerwaard worden in de Landdag ontboden nu er na langdurig onderhandelen een akkoord is bereikt tot hernieuwde onderwerping aan het Gelders gezag, door de Landdag bezegeld met het zegel van de stad Zutphen en door deze edelen ondertekend. Zie Nota bene.
1707 Gelderse Landdagsrecessen 1581-1798
Inventaris
1593
Landdag 17 maart - 30 maart 1593 te Zutphen
29 maart
153
De riddermatige edelen van de Tielerwaard worden in de Landdag ontboden nu er na langdurig onderhandelen een akkoord is bereikt tot hernieuwde onderwerping aan het Gelders gezag, door de Landdag bezegeld met het zegel van de stad Zutphen en door deze edelen ondertekend. Zie Nota bene.
Datering:
1593 maart 29
Notabene:
a. Voor dit inhoud en achtergrond van dit akkoord, zie ook de regesten 076 (1593) Nota bene en 085 (1593).

b. De inhoud van het akkoord:
1. Godsdienstvrijheid binnen hun gebied.
2. Vrije uitoefening van het collatierecht in het ambt door hen die dat recht van oudsher bezitten.
3. Blijvende geldigheid van de vonissen in alle rechtszaken binnen het ambt sinds het accoord van september 1577, waarbij Zaltbommel en de Tieler- en Bommelerwaarden formeel onderdeel van Gelderland bleven, de facto bestuurd werden door de prins van Oranje, maar wel contributiën aan het gewest moesten betalen. Zie Brouwer, a.w., 13-17.
4. Blijvende geldigheid van alle punten in dat accoord m.b.t. uitoefening van de landrechten, tot wederopzeggens door de inwoners.
5. Vrijwaring van alle schulden en heffingen waarvoor de inwoners tot vandaag toe geen toestemming gegeven hebben.
6. Betaling van geen andere lasten dan alleen die, welke vermeld in het traktaat van 1532.
7. Vrijstelling van het ambt van verdere oorlogskosten.
8. Beperking van het hoger beroep bij het Hof in rechtszaken, gevoerd binnen het ambt, tot dat wat daaromtrent is vastgelegd in 1547 en 1559.
9. De renten van de goederen van Mariënweerd en Zennewijnen moeten niet meer aan de stad Zaltbommel toevallen.
10. Voortaan altijd een uitnodiging aan de Ridderschappen voor elke land- of kwartiersdag.
11. Behoud van de Dwarsdijk, via een stemming.
12. Herstel van de contributie-overeenkomst van 1586 met Leicester en de Raad van State.
13. Geen inlegering van troepen op adellijke huizen.

c. In 1572 door Staatse troepen heroverd, stonden Zaltbommel en de Tieler- en Bommelerwaarden tot 1602 los van Gelderland. De riddermatige adel van de Tielerwaard gebruikte dit machtsvacuüm om los van de rest van de Ridderschap van het Nijmeegse kwartier een eigen politiek te voeren. Op de landdag van 18-21 april 1584 noemde zij zich zelfs een zelfstandig kwartier, tot ongenoegen van de andere, echte kwartieren. Zie regest 081 (1584).

Bloknummer:
2000
Inventarisnummer:
4696
Folionummer:
370 r. - 370 v. (scan 719-720)
Organisatie: Gelders Archief

Kenmerken

Datering:
1581-1798
Auteur:
J. Drost, P. Theeuwen