Uw zoekacties: Openluchtbad (zwembad), ca. 1935. Ceintuurbaan/ eind Bredero... Gewestelijke bestuursinstellingen van Friesland 1580-1795

5 Gewestelijke bestuursinstellingen van Friesland 1580-1795 ( Tresoar (Frysk Histoarysk en Letterkundich Sintrum) )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
5   Gewestelijke bestuursinstellingen van Friesland 1580-1795
Inventaris
Ter introductie
I. Staten, Mindergetal en Kwartieren
II. Gedeputeerde Staten van Friesland
Inleiding
Inventaris
I. Stukken van algemene aard
A. Stukken betreffende afzonderlijke onderwerpen
A. Bestuur
1. Bijeenroepen van de landdag en de controle van de geloofsbrieven van de volmachten
2. Inkomsten en boeten van de leden van Gedeputeerde Staten
3. Commissies en instructies
2603 a "Commissie- en Instructieboek", register waarin commissies en instructies voor Gedeputeerde Staten, de Rekenkamer, de ontvanger-generaal, het Hof van Friesland en voor enige instellingen en functionarissen van de Generaliteit
2603 b "Commissie- en Instructieboek", register van commissies en instructies voor instellingen en functionarissen van de Generaliteit
De aanstelling van ambtenaren gebeurde door het verlenen van een commissie. In wezen was dit een aanstellingsbesluit, waarin een persoon een bepaalde taak kreeg toebedeeld. Deze besluiten werden vaak bij resolutie genomen, zodat door de resolutieboeken (inv.nrs. 2285-2501) heen vele commissies zijn terug te vinden.
Soms ging het hierbij om ad hoc commissies, zoals bij voorbeeld de commissie waarbij iemand de opdracht krijgt om een bepaalde dijk te inspecteren. Indien het ging om een dergelijke eenmalige commissie, bleef de administratieve afwikkeling van de aanstelling dikwijls beperkt tot de opmaak van de resolutie. Er is slechts één register van de ad hoc benoemingen overgeleverd (inv.nr. 2590).
Anders was dit bij de benoeming van personen in functies met een permanent karakter. In dergelijke gevallen werd nadat de resolutie genomen was de commissie afgeschreven in een zo genaamd commissie- en instructieboek (inv.nrs. 2580-2589).
Zoals de titel al verraadt, vindt men echter in deze registers niet alleen commissies terug, maar ook de instructies die de ambtenaren meekregen. De in het aanstellingsbesluit aangeduide taken, werden vaak nader uitgewerkt in een instructie, die precies aangaf wat de rechten en de plichten van de ambtenaar waren.
"Commissie- en Instructieboeken", registers waarin de lopende administratie werd bijgehouden van door de Staten, de stadhouder en Gedeputeerde Staten verleende vaste aanstellingen van bestuurders en ambtenaren en de daarbij afgegeven instructies alsmede van afgegeven akten van borgstelling voor ambtenaren en van "octrooien", vergunningen voor fabrikanten en beurtschippers,
2590 "Commissie- en Instructieboek", register waarin door Gedeputeerde Staten aan commissarissen, gemachtigden, en ambtenaren afgegeven bijzondere commissies en instructies
"Commissie- en Instructieboeken", registers, gefungeerd hebbende als naslagwerken van door de Staten, de Stadhouder en Gedeputeerde Staten aan ambtenaren en bestuurders afgegeven vaste commissies en instructies,
2602 "Commissie- en Instructieboek", register, gefungeerd hebbend als naslagwerk van aan onder Gedeputeerde Staten ressorterende ambtenaren afgegeven commissies en instructies
2603 "Commissie- en Instructieboek", register, gefungeerd hebbend als naslagwerk van door Gedeputeerde Staten aan verschillende lagere ambtenaren afgegeven commissies en instructies
2604 Besluit waarbij Gedeputeerde Staten, enige raadsheren in het Hof en de commissarissen van de rekeningen bepalen dat er slechts twee ontvangers der kloostergoederen, te weten één voor Oostergo en één voor Westergo en Zevenwouden, benoemd zullen worden
2605 Commissie en instructie voor Frans Huyghis als ontvanger der kloostergoederen in Oostergo
2606 Instructie voor de afgevaardigde ter Generaliteit, Wythie van Camminga waarbij deze de opdracht krijgt ervoor te zorgen dat de opbrengst van de extraordinaris quoten gebruikt mag worden ten behoeve van de militairen in de schansen Oterdum en Nieuwe Bomsterzijl
2607 Instructie voor de monsterheer en de monsterschrijver, uitgevaardigd door stadhouder Willem Lodewijk, en Gedeputeerde Staten
2608 Stukken betreffende de traktementen van de Gedeputeerden en van de ambtenaren, die de volgens de grote of de kleine politieke tour door Gedeputeerde Staten te begeven functies vervulden
5 Gewestelijke bestuursinstellingen van Friesland 1580-1795
II. Gedeputeerde Staten van Friesland
Inventaris
A. Stukken betreffende afzonderlijke onderwerpen
A. Bestuur
3. Commissies en instructies
2608
Stukken betreffende de traktementen van de Gedeputeerden en van de ambtenaren, die de volgens de grote of de kleine politieke tour door Gedeputeerde Staten te begeven functies vervulden
Datering:
1720-1779.
NB:
Ten einde conflicten rond de benoeming van ambtenaren tegen te gaan werden er dikwijls afspraken gemaakt tussen de goën en tussen de grietmannen daarbinnen over wie wanneer een kandidaat voor een bepaald ambt mocht leveren. Dit leidde tot het ontstaan van ambulatoire ambten, dat wil zeggen ambten die bij toerbeurt door iemand uit een bepaalde go werden vervuld. Dit systeem stond bekend onder de naam "politieke tour". Deze was verdeeld in een grote tour waarin de vervulling van hoge posten was geregeld en in een kleine tour die de bediening van de lagere ambten reguleerde.
Omvang:
1 omslag
Organisatie: Tresoar (Frysk Histoarysk en Letterkundich Sintrum)
laatste wijziging 08-04-2009
4. Afnemen van eden
5. Registratie van borgstellingen
6. Controle van de verkiezingen van de genomineerden tot het grietmansambt
B. Financiën
C. Belastingen
D. Niet-geestelijke goederen
E. Geestelijke goederen
F. Kerkelijke zaken
G. Rechtspraak door Gedeputeerde Staten
H. Militaire zaken
I. Openbare werken
J. Onderwijs
K. Handel en ambachten
Gedeponeerd archief van de landsbouwmeester
Bijlagen
III. Rekenkamer
laatste wijziging 08-04-2009
8.345 beschreven archiefstukken

Kenmerken

Periode:
1580-1795
Auteur:
S.P. de Jong, J.A. Schuur en P.M. Peucker
Beschrijving:
Inventaris van de archieven van gewestelijke bestuursinstellingen van Friesland
Categorie:
  • Zonder categorie
laatste wijziging 08-04-2009
8.345 beschreven archiefstukken