De inventarisatie van het kantongerechtsarchief Emmen is begonnen nadat de archiefbescheiden waren gedeponeerd in de archiefbewaarplaats van het gemeentehuis te Emmen. Daar zijn allereerst de archiefbescheiden over de perioden 1877-1920 en 1921-1929 in series samengevoegd, aangezien beide perioden exact op elkaar aansluiten. Vervolgens is begonnen met de beschrijving van de stukken.

Aangezien het overgrote deel van de archiefbescheiden een seriematige opbouw heeft en chronologisch en/ of numeriek is opgeborgen, is het vooral noodzaak geweest te controleren of alle stukken per jaar aanwezig waren en of men wel steeds dezelfde volgorde had gehandhaafd. Tijdens de inventarisatie is ook direct getracht inzicht te verkrijgen in de diverse procedures bij het kantongerecht, om zodoende de archiefbescheiden hun definitieve plaatsen te kunnen geven. Deze procedures zijn nader uitgewerkt in het hoofdstuk 1.3. "Werkwijze van de instelling, procedures".

Gedurende de inventarisatieperiode is er regelmatig contact geweest met de arrondissementsrechtbank te Assen, met name voor het gebruik van hun bibliotheek, en er zijn contacten onderhouden met de griffier van het kantongerecht in Emmen. Het laatstgenoemde contact heeft nog een aantal bescheiden opgeleverd, die alsnog in het archief zijn ingepast, nadat de formele overdracht Verklaringen van overbrenging september en oktober 1989. aan het Rijksarchief in Drenthe was geregeld. Door de aanvulling van het archief met deze "vergeten" archiefbescheiden is het nodig het jaartal 1949, dat tussen haakjes staat, toe te lichten. Met dit jaartal wordt aangegeven, dat een aantal archiefbescheiden, met name de klappers en registers, een zodanige inrichting kennen, dat zij, hoewel formeel behorende binnen de periode 1877-1929, een uitloop bevatten naar de periode na het jaar 1929. Het jaartal 1949 is daarbij de uiterste grens gebleken en komt voort uit het "Rekestenboek, deel II" (inv.nr. 296) over de periode mei 1924 - december 1949.