Mijn Studiezaal (inloggen)
Dagboeken-NIOD ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )
Filter: Met bestand(en)x
889 dagboeken
sorteren op:
244 Europese dagboeken en egodocumenten
Inventaris
2077 Witlox, H.
Auteur:
Witlox, H.
Titel:
Een fietstochtje in 1945...
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Vorm:
Dagboek (cahier)
Omvang:
24 pagina's
Periodisering:
19 februari 1945 - 6 maart 1945
Periode van ontstaan:
19 februari 1945 - 6 maart 1945
Localisering:
Overijssel (Staphorst); Gelderland (Veluwe, Nunspeet)
Taal:
Nederlands
Inhoud:
In de Hongerwinter van 1945 worden zo'n 50.000 kinderen uit de Randstad uitgezonden naar het oosten en noorden van Nederland. H. Witlox is 19 jaar als ze haar 11 jaar jongere en lichamelijk verzwakte zusje Netty naar een adres op het platteland brengt. De tocht per fiets, met een kind achterop, wordt een hellevaart, vooral dankzij twee belabberde fietsbanden: "Om 8.30 vertrokken we, niet tegenstaande de regen, met een vrolijk gezicht. Tot midden op de Utrechtseweg in Amersfoort een harde knal weerklonk: Leeg! Een lege band in de stromende regen! Ik voelde me doodongelukkig!" schrijft Witlox halverwege de heenreis. "Tegen half 5 begon de regen op te houden. We zijn van de fiets gestapt en gingen op onderdak uit. Dit bleek werkelijk een hele toer te zijn. Minstens 7 keer nee gehoord en toen ze op de 8e weer nee zeiden begon ik te huilen. Hoe het kwam weet ik niet, van kou of honger, maar het was een feit, het gebeurde. We mochten direct binnenkomen, ons natte goed werd uitgetrokken en we mochten dicht bij de hete kachel zitten". Bij een gastvrije familie in Staphorst kan Witlox met een gerust hart haar zusje achterlaten. Zelf verblijft ze enige tijd in Nunspeet, alwaar ze op een nacht wordt geconfronteerd met een grote vuurzee: "Weldra bemerkte ik dat het een brandend vliegtuig was. Ik zag het over de kop slaan, waarna het recht op het huis afkwam. Ik schrok hevig, maar bleef gelukkig doodkalm. 't Was in een ommezien gebeurd. Ik ben er direct naartoe gegaan, de piloot was ook mee verbrand, een vreselijk gezicht. Er waren direct Duitsers bij, die druk lachten en praatten en er reuze schik in schenen te hebben. Zolang dat dàt er nog is, vermoed ik, dat de kiem voor de vrede nog niet gelegd is".
NB:
Zie ook het dagboek "Oorlogsdagboek" (dagboeknummer 2076).
Datum beschrijving:
22 juni 2020
Ga naar dit stuk:
Zie ook:
laatste wijziging 11-06-2024
1 gedigitaliseerd
244 Europese dagboeken en egodocumenten
Inventaris
2076 Witlox, H.
Auteur:
Witlox, H.
Titel:
Oorlogsdagboek
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Vorm:
Dagboek (cahier)
Omvang:
104 pagina's
Periodisering:
4 september 1939 - 18 juni 1945
Periode van ontstaan:
4 september 1949 - 18 juni 1945
Localisering:
Rotterdam
Taal:
Nederlands
Inhoud:
De veertienjarige Rotterdamse H. Witlox beschrijft hoe ze op vrijdag 10 Mei 1940 haar school gesloten aantreft. Na een bombardement op Rotterdam, 4 dagen later, blijft van de kern van de stad niets over dan één grote blakerende puinhoop. De school in de 'gezellige' binnenstad treft hetzelfde lot."De verschrikkelijkste dag voor Rotterdam! Al die vluchtende, huilende mensen, die niets of weinig hebben kunnen redden van hetgeen eens hun glorie en trots uitmaakte", schrijft H. Witlox op 14 mei 1940. In "het oude noorden van de stad" deelt de familie Witlox met nog een gezin een pand in de Kievitstraat, dat behouden blijft: "Het schudde op zijn grondvesten. Met de andere familie gingen we op de trap zitten, heel lang, in ernstige spanning, angstig en we bleven heel stil zitten". Thuis bij het socialistische gezin, vader is afdelingsbestuurslid van de SDAP, zijn regelmatig vergaderingen. In haar dagboek beschrijft de tiener, middelste van drie kinderen, echter vooral wat ze op straat aantreft: "Daar spelen zich hartroerende tonelen af", schrijft ze in 1942. "Daar een schreiende oude vader die zijn kinderen ziet weggaan, daar een Moeder die niet weet wat ze doen moet door dit hartverscheurende leed". En: "Op straat komen de mensen in groepjes samen, de één nog zenuwachtiger dan de ander, en bespreken de jongste berichten". Ze rept geen woord over haar verloofde Jan, die tijdens de razzia van 10 en 11 november 1944 van huis wordt gehaald, ontsnapt en dan onderduikt. Wel schrijft ze: "In optochten vertrokken de mannen uit de straten, de hoofdgroep met de witte vlag voorop. Overal in de straten huilende vrouwen en kinderen, die nog een laatste vaarwel toeriepen aan hun echtgenoten of zonen. Wat een ellende die lopende, vermoeide mannen, doorweekt door de regen en verstijfd van kou en geestelijk geknakt door de ontberingen".
NB:
Een toelichting, in de vorm van witte kopieën in het dagboek, is in 2009 door de dagboekschrijfster toegevoegd. Zie ook het verslag "Een fietstochtje in 1945…" (dagboek 2077).
Datum beschrijving:
18 juni 2020
Illustratie:
Voorkant van het dagboek met portret van koningin Wilhelmina
Ga naar dit stuk:
Zie ook:
laatste wijziging 11-06-2024
1 gedigitaliseerd
244 Europese dagboeken en egodocumenten
Inventaris
99 Wit, C.A.M.J. de
Auteur:
Wit, C.A.M.J. de
Openbaarheid:
Deze stukken zijn beperkt openbaar. Zij zijn slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, ligt een formulier bij de balie van de studiezaal van het NIOD.
Vorm:
Dagboek (fotokopie van handschrift; in 2 ex.)
Omvang:
~ 150 pagina´s
Periodisering:
september 1939 - mei 1945
Localisering:
Apeldoorn
Taal:
Nederlands
Inhoud:
De schrijver is chef in een grote kruidenierszaak en plm. 40 jaar oud. Hij schrijft een algemeen oorlogsdagboek, maar neemt tevens vrij veel op over zijn gezin; tegen het slot verschuift het accent nog meer naar een beschrijving van het dagelijks leven
Ga naar dit stuk:
laatste wijziging 11-06-2024
1 gedigitaliseerd
244 Europese dagboeken en egodocumenten
Inventaris
810 Wisse, F.C.
Auteur:
Wisse, F.C.
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Vorm:
Egodocument (handschrift)
Omvang:
~ 275 pagina's
Periodisering:
mei 1940 - augustus 1947
Localisering:
Rotterdam
Taal:
Nederlands
Inhoud:
De schrijver is onderwijzer, 59-66 jaar oud, sedert 1941 gepensioneerd. Rooms-katholiek. De bedoeling van het dagboek is, dat men later kan lezen, hoe een man van zijn leeftijd en sociale positie "op de verschillende oorlogsomstandigheden reageerde". Deze bedoeling is wel verwezenlijkt. Elementen van algemeen oorlogsdagboek zijn ook aanwezig. In mei 1940 wordt het bombardement beschreven en later een tocht door de verwoeste stad. Onderwerp vormen ook de beinvloeding van kerkelijk en verenigingsleven door oorlogsomstandigheden en bezetting. Voorts enkele persoonlijke aangelegenheden en persoonlijke reactie (ergernis). Voor een ouderwets man als de schrijver is het geheel niet te plechtig. Het gedeelte sedert 1945 is zeer kort gehouden
NB:
De op het Rijksinstituut aanwezige versie van zijn dagboek is een kopie, waaruit volgens schrijver "slechts enkele zeer particuliere aantekeningen zijn weggelaten"
Ga naar dit stuk:
laatste wijziging 11-06-2024
1 gedigitaliseerd
