816 Landelijke Kontaktgroep Verzetsgepensioneerden 1940-1945 ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )
816
Landelijke Kontaktgroep Verzetsgepensioneerden 1940-1945
Openbaarheid
Het archief is voor een gedeelte volledig openbaar en voor een gedeelte beperkt openbaar. Bij de stukken staat beschreven wat de vorm van openbaarheid is. Voor het aanvragen van beperkt openbare stukken kunt u bij de studiezaalbalie een formulier verkrijgen.
laatste wijziging 24-05-2014
165 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand
Inleiding
laatste wijziging 24-05-2014
165 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand
Geschiedenis
Oprichting en doelgroep
In 1965 werd de Landelijke Kontaktgroep Verzetsgepensioneerden (LKG) opgericht. Dit gebeurde uit onvrede met de situatie zoals die zich had ontwikkeld bij de Stichting '40-'45, die van de overheid de taak had gekregen de uitvoering van de Wet Buitengewoon Pensioen te ondersteunen. Volgens de LKG was de Stichting '40-'45 verworden tot een instelling die ver af stond van hun doelgroep, de verzetsgepensioneerden. De Stichting '40-'45 stond eind jaren '60 en begin jaren '70 onder hevige kritiek. Zo zou 40% van de uitkeringen bij de verkeerde mensen terechtkomen en zou sprake zijn van wanbeleid en vriendjespolitiek. Verzetsgepensioneerden werden mondiger en wilden zichzelf verenigen en een vuist maken ten opzichte van de Stichting '40-'45. Daarbij kwam ook dat vele voormalige leden van het communistisch verzet zich niet gerespecteerd en zelfs gediscrimineerd voelden. In het licht van de Koude Oorlog werden (oud-)communisten buitengesloten bij grote oud-verzetsstrijdersorganisaties als de Nationale Federatieve Raad van het Voormalig Verzet Nederland en Expogé. De LKG stond wel open voor (oud-)communisten, en velen vonden dan ook hun weg naar de LKG, na uit Expogé te zijn gezet. Op deze manier konden ze hun oorlogsverleden en hun identiteit als verzetsstrijder verbinden aan de actuele politiek.
Pensioenen
De LKG heeft zich op het gebied van de oorlogspensioenen enorm geprofileerd. Voor de doelgroep was de vereniging vooral bij de Wet Buitengewoon Pensioen enorm betrokken. Het pensioen voor verzetsstrijders werd vrijwel direct na de oorlog ingesteld, maar diverse aspecten van de wet zijn in latere jaren ter discussie gesteld of aangepast door de overheid. De LKG heeft zich daartegen verzet en heeft geprobeerd de Wet Buitengewoon Pensioen voor meer oud-verzetsstrijders toegankelijk te maken. In het debat over de diverse aspecten van de Wet Buitengewoon Pensioen is de LKG specifiek bezig geweest met onder andere de vereveningsbijdrage
In 1965 werd de Landelijke Kontaktgroep Verzetsgepensioneerden (LKG) opgericht. Dit gebeurde uit onvrede met de situatie zoals die zich had ontwikkeld bij de Stichting '40-'45, die van de overheid de taak had gekregen de uitvoering van de Wet Buitengewoon Pensioen te ondersteunen. Volgens de LKG was de Stichting '40-'45 verworden tot een instelling die ver af stond van hun doelgroep, de verzetsgepensioneerden. De Stichting '40-'45 stond eind jaren '60 en begin jaren '70 onder hevige kritiek. Zo zou 40% van de uitkeringen bij de verkeerde mensen terechtkomen en zou sprake zijn van wanbeleid en vriendjespolitiek. Verzetsgepensioneerden werden mondiger en wilden zichzelf verenigen en een vuist maken ten opzichte van de Stichting '40-'45. Daarbij kwam ook dat vele voormalige leden van het communistisch verzet zich niet gerespecteerd en zelfs gediscrimineerd voelden. In het licht van de Koude Oorlog werden (oud-)communisten buitengesloten bij grote oud-verzetsstrijdersorganisaties als de Nationale Federatieve Raad van het Voormalig Verzet Nederland en Expogé. De LKG stond wel open voor (oud-)communisten, en velen vonden dan ook hun weg naar de LKG, na uit Expogé te zijn gezet. Op deze manier konden ze hun oorlogsverleden en hun identiteit als verzetsstrijder verbinden aan de actuele politiek.
Pensioenen
De LKG heeft zich op het gebied van de oorlogspensioenen enorm geprofileerd. Voor de doelgroep was de vereniging vooral bij de Wet Buitengewoon Pensioen enorm betrokken. Het pensioen voor verzetsstrijders werd vrijwel direct na de oorlog ingesteld, maar diverse aspecten van de wet zijn in latere jaren ter discussie gesteld of aangepast door de overheid. De LKG heeft zich daartegen verzet en heeft geprobeerd de Wet Buitengewoon Pensioen voor meer oud-verzetsstrijders toegankelijk te maken. In het debat over de diverse aspecten van de Wet Buitengewoon Pensioen is de LKG specifiek bezig geweest met onder andere de vereveningsbijdrage
, de bevriezing van pensioenen, de medische aspecten van pensioenen, de commissie Van Dijke, de Indische pensioenen en de verzetscriteria. Hieruit blijkt dat de LKG zich voor haar leden zeer actief heeft opgesteld en ook richting de regering druk heeft gezet. Dat de oud-verzetsstrijders in hun lobby succesvol waren mag blijken uit het regeringsstandpunt ten aanzien van het voorstel van de commissie Van Dijke; die was ingesteld om de pensioenen voor oorlogsgetroffenen te vereenvoudigen. Uiteindelijk is maar een zeer beperkt deel van het voorstel aangenomen en is er nauwelijks getornd aan de pensioenen, wat onder meer te danken was aan de inzet van de LKG.
Demonstraties en Protest
Druk oefende de LKG ook uit door middel van demonstraties en protesten, lang niet altijd naar aanleiding van de buitengewone pensioenen. Achter het LKG-spandoek demonstreerde men voor openheid in de zaak P. Menten en tegen een publieke functie voor W. Aantjes, de oorlog in Vietnam, de neutronenbom en de vrijlating van de Drie van Breda. Ook was de LKG nadrukkelijk betrokken bij de discussie rond de 4e en 5e mei, waarbij de gezamenlijke verzetsorganisaties uiteindelijk hebben bewerkstelligd dat zowel de 4e als de 5e mei een officiële herdenkingsdag werd.
Demonstraties en Protest
Druk oefende de LKG ook uit door middel van demonstraties en protesten, lang niet altijd naar aanleiding van de buitengewone pensioenen. Achter het LKG-spandoek demonstreerde men voor openheid in de zaak P. Menten en tegen een publieke functie voor W. Aantjes, de oorlog in Vietnam, de neutronenbom en de vrijlating van de Drie van Breda. Ook was de LKG nadrukkelijk betrokken bij de discussie rond de 4e en 5e mei, waarbij de gezamenlijke verzetsorganisaties uiteindelijk hebben bewerkstelligd dat zowel de 4e als de 5e mei een officiële herdenkingsdag werd.
laatste wijziging 24-05-2014
165 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand
Literatuur en verwante archieven
Voor vervolgonderzoek raadplege men de volgende archieven en literatuur.
laatste wijziging 24-05-2014
165 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand
Inventaris
aanvraaginstructie
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
onder vermelding van: archief 816, inv.no. ...
Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde,
links naast de beschrijving van de stukken
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
onder vermelding van: archief 816, inv.no. ...
Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde,
links naast de beschrijving van de stukken
7. Aanverwante organisaties en zaken
7.4. Centrum '45 en professor Bastiaans
816 Landelijke Kontaktgroep Verzetsgepensioneerden 1940-1945
Inventaris
7. Aanverwante organisaties en zaken
7.4.
Centrum '45 en professor Bastiaans
laatste wijziging 24-05-2014
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand
Het in 1973 opgerichte Centrum '45 draagt zorg voor de psychische begeleiding van oorlogsgetroffenen. Dit gebeurde vanwege het gebrek aan goede hulpverlening in de reguliere gezondheidszorg. Professor Bastiaans was één van de initiatiefnemers voor het centrum. Oorlogsgetroffenen konden een specifieke behandeling krijgen, gericht op de traumatische gebeurtenissen in het verleden. Nog steeds draagt Centrum '45 zorg voor veteranen, en heeft het haar taken uitgebreid naar groepen als asielzoekers.
Professor Bastiaans was een psychiater die werkte met oorlogsgetroffenen binnen Centrum '45. In zijn behandelingen maakte hij gebruik van het hallucinerende middel LSD. Bastiaans gebruikte LSD bij 200 van zijn patiënten in de periode tussen 1969 en 1979. Alhoewel hij het pas als een soort laatste redmiddel toepaste, gebruikte Bastiaans het in de loop der tijd wel steeds meer. Het gebruik van LSD was zeer omstreden, temeer omdat de resultaten niet eenduidig waren. Bastiaans zelf wekte de indruk dat bijna alle patiënten verbeterd waren. Ondanks de controverse werd Bastiaans gezien als de grote genezer van slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog (Snelders, LSD-therapie in Nederland, Amsterdam 2000).
laatste wijziging 24-05-2014
165 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand
Kenmerken
Datering:
1966-1995
over het archief:
Bij de in 1965 opgerichte Landelijke Kontaktgroep Verzetsgepensioneerden (LKG), konden de communistische verzetsstrijders terecht die zich elders miskend voelden. De LKG heeft zich actief politiek ingezet, niet alleen voor verzetspensioenen maar ook voor maatschappelijke misstanden.
Openbaarheid:
Enkele inventarisnummers van dit archief zijn beperkt openbaar. Details staan vermeld in de rubriek "openbaarheid".
Omvang:
3 meter (166 inventarisnummers)
Categorie:
laatste wijziging 24-05-2014
165 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 1 bestand