‘Omstreeks 25 mei 1940 kwam een patiënt op spreekuur in de Paulus Potterstraat, met kiespijn en een dik gezicht, de eerste NSB’er, die ik na de capitulatie sprak,’ schrijft de Haagse huisarts Egbert Holleman in een verslag over zijn verblijf in het Scheveningse Oranjehotel. ‘Ik vroeg, of hij ook op Nederlandse soldaten geschoten had. Hij zei, dat alleen communisten dat gedaan hadden. En wat hij vond van de Duitse inval in ons land. Dat vond hij prachtig!, anders waren we het slachtoffer van Engeland geworden. Dit vond ik zo bar, dat ik hem de deur wees en zei, dat hij liever een anderen dokter moest kiezen.’ Na een waarschuwende brief van Robert van Genechten (NSB) volgt een rechtszaak die 50 gulden boete wegens ‘eenvoudige belediging’ oplevert. ‘Dan het vonnis inzake den arts, die een eenvoudig NSB’er beleedigde, door hem hoonend te vragen of ook hij op Nederlandsche soldaten had geschoten. De rechtbank vond hem met een boete van f25,- voldoende gestraft,’ treurt NSB-weekblad Volk en Vaderland. ‘Een half jaar gevangenisstraf ware beter op zijn plaats geweest.’ Een jaar na het incident met de patiënt ‘werd ik ’s morgens om half vijf uit mijn bed getelefoneerd voor een bevalling. Overdag deed ik gewoon de praktijk. ’s Avonds om half zeven werd er gebeld: twee Duitse heren, die me wilden spreken.’ Twaalf dagen verblijft Holleman in het Oranjehotel. Hij en zijn celgenoot maken van oude kranten behendig een damspel. Op de betonnen vloer wordt met uitgescheurde lijnen en noten muziek van Bach gelegd. Als Holleman met acht medegevangenen wordt vrijgelaten, betoogt een Duitse soldaat ‘dat we de NSB beledigd hadden door te beweren, dat ze landverraders waren en de Duitsers geholpen hadden bij de verovering van Nederland. Dat Duitsland zich beledigd achtte, zij hadden de hulp van de NSB niet nodig gehad.’