Uw zoekacties: Takkenberg, Maria

Dagboeken-NIOD ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )

  • In het veld "auteur" zoekt u op naam van de dagboekauteur
  • In het veld "localisering" zoekt u naar de plaatsen waarover de dagboekauteurs schrijven.
  • In het veld "inhoud" zoekt u naar termen die voorkomen in de online-samenvattingen van de dagboeken.

Als u het veld "alle velden" invult, doorzoekt u het gehele bestand. U kunt de zoekresultaten beperken door in de velden achter "periode" specifieke jaartallen in te vullen.Een overzicht van alle dagboeken kunt u oproepen door hier te klikken.


Tijdens de bezettingsjaren vertrouwden honderden mensen hun alledaagse belevenissen toe aan het papier. Vanuit Londen riep Radio Oranje de Nederlandse bevolking op een dagboek bij te houden. Deze geschriften vormen een rijke historische bron omdat de gebeurtenissen en ervaringen uit de eerste hand opgetekend zijn. Het NIOD beschikt over ruim duizend dagboeken van onder meer huisvrouwen, burgemeesters, winkeliers, artsen, NSB'ers, Oostfrontstrijders, scholieren en gevangenen.

Meteen na haar oprichting begon het toenmalige Rijksbureau voor Oorlogsdocumentatie met het verzamelen van dagboeken. Vanaf december 1945 verzocht Lou de Jong in radio-uitzendingen om dagboeken ter beschikking te stellen. Het vergaren van deze egodocumenten was belangrijk omdat "de vaak onopzettelijk door tallozen bijgehouden dagboeken bij uitstek het nageslacht een juiste indruk geven van wat de gewone burger in de oorlogs- en bezettingsjaren beleefde". Daarnaast hebben de dagboeken grote waarde omdat zij een uitvoerig beeld geven van belangwekkende plaatselijke gebeurtenissen. Zo verwierf het RIOD honderden dagboeken die elk "voor het historisch onderzoek naar de jaren der Duitsche bezetting tot in de lengte van generaties van de grootste beteekenis zal zijn".

In 1949 werden de dagboeken geanalyseerd en beschreven, zodat "systematisch al datgene zou worden opgetekend wat voor de verdere wetenschappelijke arbeid [...] van belang zou kunnen zijn". De analyses bevatten informatie over de auteur, locatie, periode en inhoud van de betreffende dagboeken. Op 20 november 1954 verscheen een bloemlezing onder de titel "Dagboek-fragmenten 1940-1945". Een exemplaar hiervan bevindt zich in de studiezaal van het NIOD. De helft van de dagboekbeschrijvingen is gemaakt in de jaren vijftig en ademt de sfeer van de toen geldende maatschappelijke opvattingen. Sinds 10 jaar worden de dagboeken beschreven door Marian Ros.

De dagboeken zelf zijn in te zien in de studiezaal van het NIOD. Vanwege het vaak persoonlijke karakter van de dagboeken is de collectie beperkt openbaar. In de praktijk betekent dit dat de dagboeken pas gelezen kunnen worden na het tekenen van een verklaring waarin is vastgelegd hoe de bescherming van de privacy gewaarborgd moet worden.

beacon
 
 
Inventaris
Dagboek
1520 Takkenberg, Maria
Auteur:
Takkenberg, Maria
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Vorm:
Dagboek (Fotokopie van handschrift (A3 formaat))
Omvang:
61 pagina's
Periodisering:
13 januari 1945 - 4 mei 1945
Periode van ontstaan:
13 januari 1945 - 4 mei 1945
Localisering:
Amsterdam
Taal:
Nederlands
Inhoud:
De auteur (1914) woont tijdens de hongerwinter in Amsterdam. Ze werkt op kantoor van een winkel. Er is niet genoeg gas, elektriciteit, voedsel en brandstof. Er zijn geen films, geen trams, douches of badgelegenheden. Kleding is niet te koop, brood en aardappelen zijn op rantsoen. Men heeft het koud en heeft honger, de bloemen staan op de ruiten. "Wat is eten belangrijk voor ons geworden" merkt ze op. Op aanplakbiljetten van de verzetsbeweging worden de mensen opgeroepen zich niet te melden voor de arbeidsinzet. In de stad gekapte bomen worden gebruikt als brandstof en men eet suikerbieten. Ondervoede kinderen worden geƫvacueerd naar Friesland. Men gaat vroeg naar bed om brandstof te sparen. Er komen goede berichten van het Russische front. Eind januari gaan kinderen bedelend om voedsel langs de huizen. Scholen worden gesloten in verband met de kou. De vuilnis wordt per slede naar de vuilnisboot gebracht. Men begraaft meerdere mensen tegelijk. Rioleringen raken verstopt en begin februari 1945 liggen bergen afval op straat. Het duurt nu weken voordat iemand begraven wordt. Na de suikerbieten komen bloembollen op tafel. Zaterdags doet ze de huishouding. Er zijn geruchten over razzia's. Het hout wil niet branden, omdat het te nat is. Onbewoonde huizen worden afgebroken voor brandstof. Eind februari wordt de IJsellinie afgesloten, zodat het gebied daarachter onbereikbaar wordt. 27 Februari 1945 komt er brood uit Zweden. Den Haag wordt gebombardeerd op 8 maart 1945. Op het Leidseplein worden fietsen in beslag genomen. Na de aanslag op Rauter worden mensen als represaille doodgeschoten. Al haar kleren worden te wijd.
Inhoud vervolg:
De geallieerden maken vorderingen op alle fronten en de hoop op bevrijding groeit. Het Rode Kruis geeft voedselhulp en er is weer Zweeds wittebrood. Er worden door de illegaliteit nu anti-Duitse proclamaties aangeplakt of berichten met het laatste nieuws. De voedselsituatie verbetert, het paasontbijt is feestelijk en er staan zelfs bloemen op tafel. Met de andere straatbewoners ondertekenen ze een petitie aan de gemeente voor verbetering van de vuile toestand op straat. April 1945 is het oosten van het land bevrijd. Er zijn weer fietsenvorderingen en ze gaat uit voorzorg lopend naar haar werk. Dit kost haar schoenzolen, war geen reparatiemogelijkheden voor zijn. Op de kaart houden ze met gekleurde spelden de bevrijding van Nederland bij. Tijdelijk verslechtert de voedselsituatie. Begin mei worden voedselpakketten uitgeworpen. Allerlei geruchten doen de ronde. Berlijn is gevallen.
Datum beschrijving:
april 2007
Ga naar dit stuk:

Doorzoek alle bestanden van dit stuk

Gebruik CTRL + scroll om te scrollen

Ga