Uw zoekacties: Valk, Felix

Dagboeken-NIOD ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )

  • In het veld "auteur" zoekt u op naam van de dagboekauteur
  • In het veld "localisering" zoekt u naar de plaatsen waarover de dagboekauteurs schrijven.
  • In het veld "inhoud" zoekt u naar termen die voorkomen in de online-samenvattingen van de dagboeken.

Als u het veld "alle velden" invult, doorzoekt u het gehele bestand. U kunt de zoekresultaten beperken door in de velden achter "periode" specifieke jaartallen in te vullen.Een overzicht van alle dagboeken kunt u oproepen door hier te klikken.


Tijdens de bezettingsjaren vertrouwden honderden mensen hun alledaagse belevenissen toe aan het papier. Vanuit Londen riep Radio Oranje de Nederlandse bevolking op een dagboek bij te houden. Deze geschriften vormen een rijke historische bron omdat de gebeurtenissen en ervaringen uit de eerste hand opgetekend zijn. Het NIOD beschikt over ruim duizend dagboeken van onder meer huisvrouwen, burgemeesters, winkeliers, artsen, NSB'ers, Oostfrontstrijders, scholieren en gevangenen.

Meteen na haar oprichting begon het toenmalige Rijksbureau voor Oorlogsdocumentatie met het verzamelen van dagboeken. Vanaf december 1945 verzocht Lou de Jong in radio-uitzendingen om dagboeken ter beschikking te stellen. Het vergaren van deze egodocumenten was belangrijk omdat "de vaak onopzettelijk door tallozen bijgehouden dagboeken bij uitstek het nageslacht een juiste indruk geven van wat de gewone burger in de oorlogs- en bezettingsjaren beleefde". Daarnaast hebben de dagboeken grote waarde omdat zij een uitvoerig beeld geven van belangwekkende plaatselijke gebeurtenissen. Zo verwierf het RIOD honderden dagboeken die elk "voor het historisch onderzoek naar de jaren der Duitsche bezetting tot in de lengte van generaties van de grootste beteekenis zal zijn".

In 1949 werden de dagboeken geanalyseerd en beschreven, zodat "systematisch al datgene zou worden opgetekend wat voor de verdere wetenschappelijke arbeid [...] van belang zou kunnen zijn". De analyses bevatten informatie over de auteur, locatie, periode en inhoud van de betreffende dagboeken. Op 20 november 1954 verscheen een bloemlezing onder de titel "Dagboek-fragmenten 1940-1945". Een exemplaar hiervan bevindt zich in de studiezaal van het NIOD. De helft van de dagboekbeschrijvingen is gemaakt in de jaren vijftig en ademt de sfeer van de toen geldende maatschappelijke opvattingen. Sinds 10 jaar worden de dagboeken beschreven door Marian Ros.

De dagboeken zelf zijn in te zien in de studiezaal van het NIOD. Vanwege het vaak persoonlijke karakter van de dagboeken is de collectie beperkt openbaar. In de praktijk betekent dit dat de dagboeken pas gelezen kunnen worden na het tekenen van een verklaring waarin is vastgelegd hoe de bescherming van de privacy gewaarborgd moet worden.

beacon
 
 
Erfgoedstuk
Inventaris
Dagboek
1502 Valk, Felix
Auteur:
Valk, Felix
Titel:
Het dagboek van Felix Valk
Openbaarheid:
Volledig openbaar
Vorm:
Dagboek en gedeeltelijk verslag achteraf met bijlagen (2 schriften met handgeschreven tekst)
Omvang:
148 pagina's
Periodisering:
1 augustus 1943 - 2 oktober 1943 17, 17 september 1944 - 29 februari 1945
Periode van ontstaan:
1 augustus 1943 - 29 februari 1945
Localisering:
Arnhem, Veluwe
Taal:
Nederlands
Inhoud:
Felix is 14 jaar, woont in Arnhem en zit op het gymnasium. Hij heeft een paar goede vrienden waarmee hij optrekt. Samen richten ze een schoolkrantje op. Over school, lessen en leraren komen we van alles te weten. Hij verzamelt en ruilt strooibiljetten of delen van kapotgeschoten vliegtuigen. Zijn schoolvakantie augustus 1943 brengt hij bij vrienden in Schaarsbergen door. Daar blijft hij nog een tijdje, omdat er in Arnhem jongens opgepakt worden. Hij hoort over de slag bij Arnhem. Als hij overvliegende vliegtuigen ziet, kent hij de verschillende typen. Ook hoort hij van parachutelandingen. Bij hen in de buurt wordt geschoten en ze kunnen nog net een Duits levensmiddelendepot leeghalen, voordat dit getroffen wordt. Auto's worden in brand gestoken door de Duitsers en het afweergeschut knalt. Zijn fiets wordt door Duitsers afgepakt. Hij gaat naar de commandant, maar het lukt hem niet deze terug te krijgen. Er komen thuis SS' ers langs, die zich onbeschoft gedragen. Engelse vliegtuigen storten neer. Met een vriendje gaatFelix in de buurt op zoek naar helmen, gasmaskers en veldflessen. In december willen hij en zijn moeder op de fiets terug naar Arnhem. Ze krijgen met veel moeite een Ausweis bij de Kommandantur. Arnhem is verlaten en geplunderd. De overgebleven spullen uit hun geplunderde huis brengen ze met een kar naar Schaarsbergen. Bij een tweede poging worden ze aangehouden omdat hun Ausweis verlopen is. In de winter komen mensen langs op zoek naar eten. Ze eten in de gaarkeuken. Ze krijgen gebrek aan voedsel en kleren. Vader ruilt zijn gemaakte schilderijen voor voedsel en kleren. De electriciteit is een tijd afgesloten. Felix hakt hout voor brandstof. Bij het eten halen wordt hij een keer beschoten, duikt in een gat en wordt net niet geraakt. De familie woont ondertussen in Garderen. Ze trekken de Veluwe op om eten te halen en komen veel andere mensen op hongertocht tegen.
Inhoud vervolg:
Hij gaat steeds meer over de oorlog vertellen. Hij vertelt wat hijzelf meemaakt en het internationale nieuws. Op de fiets brengt hij voedsel naar zijn oma in Zeist. Hij blijft doorgaan met leren, zelfs als hij ziek is. V1's vliegen over. Ze hoeven ondanks vele aanzeggingen nog steeds niet te evacueren. Langzamerhand wordt het oosten van het land bevrijd. Hij houdt dit nauwkeurig bij. De geallieerden zijn er, ze zijn bevrijd. Vader maakt tekeningen van geallieerde soldaten en ruilt deze tegen levensmiddelen. Hij hoort dat er in Vught vele duizenden Nederlanders vermoord zijn. Als een kampement door de soldaten is verlaten, zoeken ze overgebleven resten eten. In het westen van het land wordt voedsel gedropt, maar het blijft schaars.
NB:
Het dagboek is bewerkt door Dolph Kohnstamm (2004) en is uitgegeven onder de titel "Scholier in oorlogstijd 1943-1945 Arnhem Veluwe" (aanwezig in de bibliotheek, Ned 12.2 Val).

Eén van de verhalen uit het jeugdboek "Oorlog in Inkt" is gebaseerd op het dagboek van Felix Valk.
Datum beschrijving:
oktober 2006
Ga naar dit stuk:

Doorzoek alle bestanden van dit stuk

Gebruik CTRL + scroll om te scrollen

Ga