814 Stichting Jongens in Japanse Kampen '42-'45 ( NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies )
814
Stichting Jongens in Japanse Kampen '42-'45
Openbaarheid
Het archief is voor het grootste gedeelte beperkt openbaar. Voor het inzien van de stukken dient u een archiefverklaring te ondertekenen, die te verkrijgen is bij de balie van de studiezaal. De stukken met de volgende inventarisnummers zijn volledig openbaar, hier hoeft u geen verklaring voor te ondertekenen: 1-2. 47-48. In 2045 wordt het archief volledig openbaar.
laatste wijziging 17-06-2017
128 beschreven archiefstukken
2 gedigitaliseerd
totaal 2 bestanden
Inleiding
laatste wijziging 17-06-2017
128 beschreven archiefstukken
2 gedigitaliseerd
totaal 2 bestanden
Geschiedenis
Tijdens de Japanse bezetting van Nederlands-Indië werd een groot deel van de Nederlandse burgers geïnterneerd. In de beginjaren van de bezetting werden de jongens tot 18 jaar ondergebracht in de vrouwenkampen, en de mannen tussen de 18 en 60 apart geïnterneerd. Vanaf 1943 begonnen de Japanners regelmatig lichtingen jongens uit de vrouwenkampen te halen en over te brengen naar de mannenkampen. Dit begon met de oudste jongens, maar de leeftijd was gedaald naar 14 jaar tegen het eind van 1943.
Een nieuw reglement van de Japanners veranderde deze situatie grondig. De keizerlijke verordening van 7 november 1943 schreef voor dat mannen, vrouwen en kinderen apart moesten worden ondergebracht. Als gevolg van dit voorschrift werd vanaf juli 1944 een aantal speciale jongenskampen ingericht. Alle jongens vanaf 10 jaar werden in 1944 uit de vrouwenkampen gehaald en overgebracht naar nieuwe kampen. Een groot jongenskamp dat werd ingericht was Tjimahi-6, later uitgebreid met Tjimahi 4 en 5. Ook in Ambarawa werden kampen ingericht, namelijk kamp 7 en 8.
Het verschil tussen de internering op West-Java (Tjimahi) en Midden-Java (Ambarawa en Bangkong) was groot. Door de woonomstandigheden en de samenstelling van de groep in de kampen was de sfeer in Tjimahi relatief beter. Een ander verschil was dat in Tjimahi mannen en jongens uit hetzelfde gezin samen konden optrekken. Vaders en zonen waren samen beter tegen het kampleven bestand. Binnen de kampen vonden veel verschuivingen plaats van groepen jongens en mannen. Zo werden in Ambarawa eind 1944 mannen van boven de 60 bij de jongens in het kamp geïnterneerd. Deze twee zeer verschillende groepen waren lastig samen te voegen. Zowel de jongenskampen Ambarawa, Tjimahi als Bangkong hebben tot de Japanse capitulatie bestaan. In augustus 1945 zaten er in totaal nog 3600 jongens in deze kampen opgesloten. Daarnaast zaten er nog 2000 jongens elders.
Een nieuw reglement van de Japanners veranderde deze situatie grondig. De keizerlijke verordening van 7 november 1943 schreef voor dat mannen, vrouwen en kinderen apart moesten worden ondergebracht. Als gevolg van dit voorschrift werd vanaf juli 1944 een aantal speciale jongenskampen ingericht. Alle jongens vanaf 10 jaar werden in 1944 uit de vrouwenkampen gehaald en overgebracht naar nieuwe kampen. Een groot jongenskamp dat werd ingericht was Tjimahi-6, later uitgebreid met Tjimahi 4 en 5. Ook in Ambarawa werden kampen ingericht, namelijk kamp 7 en 8.
Het verschil tussen de internering op West-Java (Tjimahi) en Midden-Java (Ambarawa en Bangkong) was groot. Door de woonomstandigheden en de samenstelling van de groep in de kampen was de sfeer in Tjimahi relatief beter. Een ander verschil was dat in Tjimahi mannen en jongens uit hetzelfde gezin samen konden optrekken. Vaders en zonen waren samen beter tegen het kampleven bestand. Binnen de kampen vonden veel verschuivingen plaats van groepen jongens en mannen. Zo werden in Ambarawa eind 1944 mannen van boven de 60 bij de jongens in het kamp geïnterneerd. Deze twee zeer verschillende groepen waren lastig samen te voegen. Zowel de jongenskampen Ambarawa, Tjimahi als Bangkong hebben tot de Japanse capitulatie bestaan. In augustus 1945 zaten er in totaal nog 3600 jongens in deze kampen opgesloten. Daarnaast zaten er nog 2000 jongens elders.
In 1980 besloot een drietal vrienden uit Ambarawa een bijeenkomst te beleggen voor oud-Ambarawa kampgenoten. Bert Singelenberg nam het initiatief voor de eerste reünie, die plaatsvond op 14 februari 1980. Door de deelnemers werd dit als een groot succes ervaren, zodat besloten werd een grote reünie te organiseren. Dit gebeurde uiteindelijk op 31 oktober 1981, en in dat jaar werd ook de Stichting Jongenskampen Ambarawa opgericht.
In 1984 plaatste Dick van Engelenburg een advertentie in de Moesson waarin hij aangaf op zoek te zijn naar kampgenoten uit Baros-6 in Tjimahi. De eerste reünie van jongens uit Baros-6 werd gehouden in 1985, en als gevolg werd in 1987 de Stichting Jongenskamp Baros-6, Tjimahi opgericht. Bij deze twee stichtingen sloten zich ook jongens aan van andere kampen, zoals jongens uit Baros-5, en uit de Bangdoengkampen. Sinds 1989 worden er bij het monument in Bronbeek voor de jongenskampen, samen met het Comité Bangkong-Gedungdjati, herdenkingen gehouden door de stichtingen.
Door de uitbreiding van de groep werd het noodzakelijk de naam van de Stichting Jongenskampen Baros-6, Tjimahi te veranderen in Stichting Jongens in Japanse kampen Tjimahi/Bandoeng '42-'45. Ook werd er ruimte geboden aan belangstellenden, zoals weduwen van voormalige kampgenoten, om lid te worden. In 2001 werden de stichtingen voor Ambarawa en Tjimahi/Bandoeng samengevoegd in de Stichting Jongens in Japanse kampen '42-'45. Deze stichting vertegenwoordigt nu 2000 aangeslotenen, verspreid over 26 landen.
In 1984 plaatste Dick van Engelenburg een advertentie in de Moesson waarin hij aangaf op zoek te zijn naar kampgenoten uit Baros-6 in Tjimahi. De eerste reünie van jongens uit Baros-6 werd gehouden in 1985, en als gevolg werd in 1987 de Stichting Jongenskamp Baros-6, Tjimahi opgericht. Bij deze twee stichtingen sloten zich ook jongens aan van andere kampen, zoals jongens uit Baros-5, en uit de Bangdoengkampen. Sinds 1989 worden er bij het monument in Bronbeek voor de jongenskampen, samen met het Comité Bangkong-Gedungdjati, herdenkingen gehouden door de stichtingen.
Door de uitbreiding van de groep werd het noodzakelijk de naam van de Stichting Jongenskampen Baros-6, Tjimahi te veranderen in Stichting Jongens in Japanse kampen Tjimahi/Bandoeng '42-'45. Ook werd er ruimte geboden aan belangstellenden, zoals weduwen van voormalige kampgenoten, om lid te worden. In 2001 werden de stichtingen voor Ambarawa en Tjimahi/Bandoeng samengevoegd in de Stichting Jongens in Japanse kampen '42-'45. Deze stichting vertegenwoordigt nu 2000 aangeslotenen, verspreid over 26 landen.
laatste wijziging 17-06-2017
128 beschreven archiefstukken
2 gedigitaliseerd
totaal 2 bestanden
Literatuur en verwante archieven
Voor vervolgonderzoek raadplege men de volgende archieven en literatuur.
laatste wijziging 17-06-2017
128 beschreven archiefstukken
2 gedigitaliseerd
totaal 2 bestanden
Inventaris
aanvraaginstructie
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
onder vermelding van: archief 814, inv.no. ...
Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde,
links naast de beschrijving van de stukken
Archiefstukken uit dit archief kunnen in de studiezaal van het NIOD worden aangevraagd
onder vermelding van: archief 814, inv.no. ...
Het inventarisnummer is vermeld in numeriek oplopende volgorde,
links naast de beschrijving van de stukken
3. Historisch bronmateriaal
Eén van de activiteiten van de Stichting was het verzamelen van historisch materiaal over de jongenskampen. Hierbij ging het vooral om verslagen, dagboeken, en tekeningen. Jarenlang heeft de stichting materiaal opgestuurd gekregen, om bij het archief van de stichting te voegen.
89 Beschrijving van gistbereiding uit urine, in 4e/9e Bat., door P. van der Meer, z.d.
814 Stichting Jongens in Japanse Kampen '42-'45
Inventaris
3. Historisch bronmateriaal
89
Beschrijving van gistbereiding uit urine, in 4e/9e Bat., door P. van der Meer, z.d.
Omvang:
1 omslag
Openbaarheid:
Deze stukken zijn beperkt openbaar. Zij zijn slechts raadpleegbaar na verkregen toestemming van de directeur van het NIOD. Voor bezoekers die deze toestemming willen hebben, ligt een formulier bij de balie van de studiezaal van het NIOD.
laatste wijziging 17-06-2017
laatste wijziging 17-06-2017
128 beschreven archiefstukken
2 gedigitaliseerd
totaal 2 bestanden
Kenmerken
Datering:
1984-2001
over het archief:
De Stichting Jongens in Japanse Kampen '42-'45 is in de jaren tachtig voortgekomen uit de behoefte aan een reünie die leefde onder voormalig geïnterneerden van de jongenskampen Ambarawa en Baros. Sinds 1989 worden er bij het monument in Bronbeek voor de jongenskampen gezamenlijke herdenkingen gehouden met het Comité Bangkong-Gedungdjati. De stichting vertegenwoordigt nu tweeduizend aangeslotenen, verspreid over 26 landen.
Bijzonderheden:
Dit archief is nog in bewerking maar zal binnenkort voor raadpleging beschikbaar zijn.
Openbaarheid:
Enkele inventarisnummers van dit archief zijn beperkt openbaar. Details staan vermeld in de rubriek "openbaarheid".
Omvang:
1,5 meter (122 inventarisnummers)
Trefwoorden:
Categorie:
laatste wijziging 17-06-2017
128 beschreven archiefstukken
2 gedigitaliseerd
totaal 2 bestanden