De oprichting van de Soester Natuurwacht vond op dinsdag 7 juni 1938 plaats met de installatie van 20 ‘natuurwachters’ in hotel De Boschvijver aan de Soesterbergsestraatweg in Soest, aan de rand van de Soester bossen (Soester Courant 10 juni 1938). Haar taak was het om de natuurgebieden van Soest te beschermen tegen vandalisme en ander natuuraantastend gedrag. Initiatiefnemer was de heer Beute uit Soest.
Waar de Soester Natuurwacht aanvankelijk niet meer was dan een groep vrijwilligers, werd deze een jaar later al omgevormd tot een vereniging, de Natuurwacht-Vereeniging Eemland (Soester Courant 18 juli 1939). Het werkgebied van de vereniging werd uitgebreid tot de Lage Vuursche en Baarn. De aanwezigheid van de burgemeesters van Soest en Baarn, naast andere hoogwaardigheidsbekleders, bij de oprichtingsvergadering onderstreepte haar maatschappelijk belang.
Ofschoon autonoom werden nauwe betrekkingen onderhouden met de landelijke Bond tegen verontreiniging van Stad en Land.
De eerste decennia bleef de vereniging klein, nog geen 20 leden.
Een sterke groei maakte de vereniging door in de jaren ’70 nadat het zich had aangesloten bij het in 1960 opgerichte Instituut voor Natuurbeschermingseducatie (IVN).
Daarmee verschoof de taak naar natuureducatie, natuuronderzoek en natuurbescherming. De handhaving van de openbare orde in de bossen was inmiddels een taak van de overheid geworden.
In 1975 wijzigde de vereniging haar naam in IVN, afd. Eemland.