1041 St. Elisabethsvereniging te Zeddam, 1890-1944 ( Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers )
1041
St. Elisabethsvereniging te Zeddam, 1890-1944
Inleiding
Het archief van de 'St. Elisabethsvereeniging te Zeddam' is relatief klein. Het bevat een register, 'Memoriale' genaamd, en enkele losse stukken. Het 'Memoriale' is het opvallendste bestanddeel. Het deel is gevat in een zwarte band met rode rug en rode bordhoeken. Voorop staat met gouden letters 'Vereeniging der H. Elisabeth'. De buitenzijde van het boekblok is goudgekleurd. Blijkens het met rode en zwarte inkt gekalligrafeerde titelblad werd het register op 19 november 1894 geschonken door kapelaan Theodorus Johannes Josephus Thuis. In een onberispelijk handschrift wordt vervolgens verslag gedaan van de oprichting van de vereniging (21 maart 1890) en worden de doelstellingen verwoord.
De vereniging werd opgericht door pastoor Alexander Benedictus Leijser (1832-1898). Als startkapitaal gold een bedrag van 200 gulden dat door wijlen pastoor J. van den Bosch te Amersfoort, eens kapelaan te Zeddam, was geschonken.
Het bestuur werd aanvankelijk gevormd door pastoor Leijser en een aantal ongehuwde dames. Mogelijk was het gebruikelijk dat de leden ongehuwd waren omdat melding wordt gemaakt van het 'ontvallen van leden' door hun huwelijk. De in 1914 bij Koninklijk Besluit goedgekeurde statuten van de vereniging maken echter geen melding van voorwaarden voor lidmaatschap met betrekking tot de burgerlijke staat. Wel was de minimum leeftijd bepaald op 18 jaar.
De verenging stelde zich ten doel 'armen van beide geslacht te kleeden' en zich vooral te richten op arme kinderen en voorts school- en catechismusbezoek te bevorderen. Voorgenomen werd iedere donderdagochtend na de misviering te vergaderen en zich bezig te houden met het maken en herstellen van kledingstukken. Het tweede doel was het ondersteunen van arme meisjes met materialen voor naai- en breiwerk 'en hen zoo onder leiding der eerw. Zusters behulpzaam te zijn in de ontwikkeling tot nuttige leden van de maatschappij'.
De vereniging werd opgericht door pastoor Alexander Benedictus Leijser (1832-1898). Als startkapitaal gold een bedrag van 200 gulden dat door wijlen pastoor J. van den Bosch te Amersfoort, eens kapelaan te Zeddam, was geschonken.
Het bestuur werd aanvankelijk gevormd door pastoor Leijser en een aantal ongehuwde dames. Mogelijk was het gebruikelijk dat de leden ongehuwd waren omdat melding wordt gemaakt van het 'ontvallen van leden' door hun huwelijk. De in 1914 bij Koninklijk Besluit goedgekeurde statuten van de vereniging maken echter geen melding van voorwaarden voor lidmaatschap met betrekking tot de burgerlijke staat. Wel was de minimum leeftijd bepaald op 18 jaar.
De verenging stelde zich ten doel 'armen van beide geslacht te kleeden' en zich vooral te richten op arme kinderen en voorts school- en catechismusbezoek te bevorderen. Voorgenomen werd iedere donderdagochtend na de misviering te vergaderen en zich bezig te houden met het maken en herstellen van kledingstukken. Het tweede doel was het ondersteunen van arme meisjes met materialen voor naai- en breiwerk 'en hen zoo onder leiding der eerw. Zusters behulpzaam te zijn in de ontwikkeling tot nuttige leden van de maatschappij'.
De in 1914 vastgestelde statuten omschrijven het doel meer algemeen: 'De vereeniging stelt zich ten doel het beoefenen der naastenliefde onder patronaat van de H. Elisabeth, overeenkomstig de beginselen van den R.-K. godsdienst.'
Jaarlijks werd op een door de vereniging bepaalde dag bedeling gepleegd. Bedeling daarbuiten geschiedde, volgens de in het Memoriale beschreven doelstellingen, slechts bij uitzondering. Gemaakte en herstelde kleding werden op kijkdagen tentoongesteld om vervolgens te worden verloot tegen loten van 25 cent. Vervolgens wordt in het register dat aantekeningen bevat over de periode 1890-1944, melding gemaakt van de bedelingen aan mensen woonachtig onder Zeddam, Lengel en Braamt. Nauwgezet staat per jaar vermeld wie welke kledingstukken ontvangen had. Inkomsten en uitgaven staan verantwoord. Ook zijn af en toe gegevens betreffende de vereniging vermeld, zoals over de samenstelling van het bestuur. De vereniging maakte ook kostuums voor toneeluitvoeringen waarna door verhuur werd gepoogd inkomsten te verwerven. Blijkens aantekeningen kwamen inderdaad ook uit 'het R.K. Damestoneel' gelden binnen.
De losse stukken bij het archief betreffen de statuten (1914), een jubileumviering (1915) en bijlagen bij de rekening (gekwiteerde nota's) uit de jaren 1940-1942.
Er zijn geen beperkingen op de openbaarheid. Het archief telt vier bestanddelen en heeft een omvang van 0,05 m.
februari 2011,
P. Bresser
Jaarlijks werd op een door de vereniging bepaalde dag bedeling gepleegd. Bedeling daarbuiten geschiedde, volgens de in het Memoriale beschreven doelstellingen, slechts bij uitzondering. Gemaakte en herstelde kleding werden op kijkdagen tentoongesteld om vervolgens te worden verloot tegen loten van 25 cent. Vervolgens wordt in het register dat aantekeningen bevat over de periode 1890-1944, melding gemaakt van de bedelingen aan mensen woonachtig onder Zeddam, Lengel en Braamt. Nauwgezet staat per jaar vermeld wie welke kledingstukken ontvangen had. Inkomsten en uitgaven staan verantwoord. Ook zijn af en toe gegevens betreffende de vereniging vermeld, zoals over de samenstelling van het bestuur. De vereniging maakte ook kostuums voor toneeluitvoeringen waarna door verhuur werd gepoogd inkomsten te verwerven. Blijkens aantekeningen kwamen inderdaad ook uit 'het R.K. Damestoneel' gelden binnen.
De losse stukken bij het archief betreffen de statuten (1914), een jubileumviering (1915) en bijlagen bij de rekening (gekwiteerde nota's) uit de jaren 1940-1942.
Er zijn geen beperkingen op de openbaarheid. Het archief telt vier bestanddelen en heeft een omvang van 0,05 m.
februari 2011,
P. Bresser
laatste wijziging 12-03-2021
4 beschreven archiefstukken
Inventaris
2 Statuten van de 'Sint Elisabethsvereeniging, te Zeddam', bijvoegsel nr. 2089 tot de Nederlandsche Staatscourant van donderdag 26 november 1914, no. 278, gedrukt, 1914
1041 St. Elisabethsvereniging te Zeddam, 1890-1944
Inventaris
2
Statuten van de 'Sint Elisabethsvereeniging, te Zeddam', bijvoegsel nr. 2089 tot de Nederlandsche Staatscourant van donderdag 26 november 1914, no. 278, gedrukt, 1914
Datering:
1914
Omvang:
1 stuk
Organisatie: Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers
laatste wijziging 24-06-2014
laatste wijziging 12-03-2021
4 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1890-1944
Auteur:
P. Bresser
Toegang:
Inventaris
Gemeente:
Montferland
Omvang:
0,125
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
Information obtained from our archives can not be used without crediting the source and our archive must be mentioned at least once in full without abbreviations.
VOLLEDIG/Full:
Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, Doetinchem. Toegang 1041 St. Elisabethsvereniging te Zeddam, 1890-1944
VERKORT/Thereafter:
NL-DtcSARA 1041
Information obtained from our archives can not be used without crediting the source and our archive must be mentioned at least once in full without abbreviations.
VOLLEDIG/Full:
Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, Doetinchem. Toegang 1041 St. Elisabethsvereniging te Zeddam, 1890-1944
VERKORT/Thereafter:
NL-DtcSARA 1041
Categorie:
Archiefvormer(s):
laatste wijziging 12-03-2021
4 beschreven archiefstukken