80.1 Particuliere Tienden Zuid-Beveland en Wolphaartsdijk, 1583-1914 ( Zeeuws Archief )
80.1
Particuliere Tienden Zuid-Beveland en Wolphaartsdijk, 1583-1914
Inleiding
Na de eerste aanbieding van schenking aan het Rijk door bemiddeling van den heer J. de Kruyter, archivaris der gemeente Goes, op 8 Februari 1918, is de toezending wegens drukke bezigheden van den administrateur (zijn officieele titel was Verdeelmeester) vertraagd. Eerst blijkens schrijven van laatstgenoemde, d.d. 25 April 1919, werd."het volledige archief der gemeene tienden in Zuid Beveland" aan den gemeente-archivaris afgeleverd en kon het enkele dagen later als een belangrijke aanwinst door den Rijksarchivaris dankbaar worden aanvaard. (Circulaire van, den Minister van Binnenlandsche Zaken, d.d. Mei 1910.)
De woorden "het volledige archief vereischen eenige toelichting. De verdeelmeester kan daarmede slechts bedoeld hebben alle stukken, die van het archief nog bewaard zijn gebleven en onder hem hebben berust; geenszins dus, dat hij nu eens een archief had afgeleverd, hetwelk in alle deelen nog compleet was. Evenals vele vooral particuliere archieven moet ook dit archief tal van verliezen hebben geleden, want weinige stukken zijn ouder dan 1785, terwijl 'toch bij eene meer dan oppervlakkige beschouwing eene vereeniging van tiendeigenaren met commissarissen en verdeelmeester te bespeuren valt, een college, dat zeer waarschijnlijk reeds in 1583 en wellicht nog veel vroeger bestaan heeft. Immers onder die weinige stukken, dagteekenende van vóór 1785, bevinden zich doelen van 1622, 1657,1724,1751 (nrs. 13, 12, 14, 15), die in aard en strekking met de stukken van lateren tijd, beschreven onder nrs. 16-23, 24-30 vrijwel overeenkomen, terwijl het deel van 1583 (nr. 11) uit de Bibliotheek van handschriften naar dit archief is overgebracht voornamelijk op denzelfden grond van overeenkomst. De overtuiging, dat nr. 11 werkelijk uit het archief van tiendeigenaren herkomstig is, wordt nog versterkt, door het feit, dat het deel berust heeft in den boedel van mr. J. G. de Witt Hamer, die ongetwijfeld eene belangrijke administratieve functie bij de tiendvereeniging van Zuid-Beveland heeft bekleed, vermoedelijk die van verdeelmeester, doch stellig is dit niet gebleken. Mr. De Witt Hamer teekent (als gemachtigde van tiendeigenaren) de liquidatie-staten, beschreven onder nr. 110, van 1814 tot 1849, ontvangt gelden en doet betalingen voor de vereeniging.
Moest in vorenstaande regelen op de onvolledigheid van het archief gewezen worden, het is zeer wel. mogelijk, dat er ten opzichte van het tegenovergestelde eveneens iets hapert, nl. dat het meer dan volledig is, of duidelijker nog, dat er stukken bij zijn, die eigenlijk niet tot het archief behooren. Bijzonderheden van de vereeniging van tiendeigenaren en van hun archief zijn echter in notulen niet bewaard gebleven, zoodat er geen voldoende zekerheid bestaat om bij twijfel enkele stukken afzonderlijk in een aanhangsel te beschrijven.
laatste wijziging 28-07-2023
145 beschreven archiefstukken
3 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 28-07-2023
145 beschreven archiefstukken
3 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden
Kenmerken
Datering:
1583-1914
Andere namen:
Gemeene tiendeigenaren in Zuid-Beveland
Omvang:
8 meter
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Inventaris
Jaar bewerking:
1919
Titel publicatie:
C. de Waard, 'Het archief der gemeene tiendeigenaren in Zuid-Beveland', in: Verslagen omtrent 's Rijks oude archieven [VROA] 42 (1919) II, 150-161
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Collectie:
Rijksarchief in Zeeland
Categorie:
laatste wijziging 28-07-2023
145 beschreven archiefstukken
3 gedigitaliseerd
totaal 3 bestanden