3548 Mauritspolder, 1701-1941 ( Zeeuws Archief )
3548
Mauritspolder, 1701-1941
Inleiding
De Mauritspolder heeft een oppervlakte van 532 hectare en behoort tot de afwateringsgebieden Nummer Een en Cadzand. De polder lag in de voormalige gemeente IJzendijke en grenst aan de Oranjepolder, de Zachariaspolder, de Kleine Jonkvrouwpolder-benoorden, de Vrijenpolder en aan de Goudenpolder. Met ingang van 1 januari 1942 werd de polder opgenomen in het Waterschap Het Vrije van Sluis en maakte daarin deel uit van het district Oostburg.
De Mauritspolder is tijdens het Twaalfjarig Bestand (1609-1621) van de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) op octrooi van 13 februari 1614 in 1615 bedijkt en is genoemd naar prins Maurits. Acht jaar later werd de polder om militaire redenen al geïnundeerd. Herdijking van de polder volgde op octrooi van 18 juni 1622. In het zuidoosten van de polder werd in 1615 een verdedigingslinie als fortificatie van IJzendijke aangelegd. Deze linie kreeg de naam van Boerenverdriet. Het gebied tussen Boerenverdriet en de vesting IJzendijke kreeg in de loop der tijd een eigen polderbestuur. De polder kreeg de naam van Retranchementpolder. De inpoldering van 1615 betrof een herdijking van overstroomd gebied, onder andere van een deel van de Oude Yevene. De polder overstroomde wederom bij de vloed van 26 januari 1682. Wanneer de polder herdijkt is, is niet bekend. Vermoedelijk zal de polder kort vóór 1707 herdijkt zijn. Verdere inundaties en overstromingen uit de achttiende en negentiende eeuw zijn niet bekend.
Het bestuur van de polder bestond uit een dijkgraaf, al dan niet bijgestaan door een gezworene en een penningmeester, later de ontvanger-griffier genoemd. Vanaf 1873 werden er twee gezworenen aangesteld. Hoe districtscommissaris Hennequin over het functioneren van het bestuur van de Mauritspolder dacht blijkt uit de correspondentie van Hennequin met het gemeentebestuur van IJzendijke uit 1837. Aanleiding voor de briefwisseling was de klacht van de ingelanden over het delven van de watergangen in de polder met als gevolg een gebrekkige suatie. Het onderhoud van de watergangen was een grote uitgavenpost voor de polder. Verwaarlozing van de suatie leverde dan ook regelmatig klachten op over blank staande gronden. Hennequin schreef aan het gemeentebestuur: 'Men schijnt zich in den Mauritspolder onafhankelijk te wanen, het bestuur is eenhoofdig, mitsdien onwettig, de handelingen van den dijkgraaf zijn naar mijn inzien dan ook onwettig en krachteloos, zoo niet willekeurig en eigendunkelijk ...'.
De afwatering geschiedde aanvankelijk op de Oranjepolder en vanaf het begin van de achttiende eeuw op de Generale Prins Willempolder. De Mauritspolder vormde op haar beurt het afwateringsgebied voor de Goudenpolder en de Kleine Jonkvrouwpolder. Vanaf 1883, na een geschil over de betaling van suatiegeld voerde de Retranchementpolder ook haar polderwater af via de Mauritspolder.
De omvang van het archief bedraagt 2 meter. De materiële staat van de archiefbescheiden is goed. Over de oudste geschiedenis van de polder zijn geen archiefbescheiden aangetroffen. Ook de bedijkingsoctrooien ontbreken. De oudste aangetroffen rekening dateert van mei 1708.
laatste wijziging 17-11-2022
239 beschreven archiefstukken
Inventaris
laatste wijziging 17-11-2022
239 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1701-1941
Andere namen:
Polder Maurits
Regio:
West Zeeuws-Vlaanderen
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Inventaris
Jaar bewerking:
2003
Titel publicatie:
M.F.J. Zuidhof, ‘Inventaris van het archief van de Mauritspolder, 1701-1941’, in: ‘[Gebundelde inventarissen van de archieven van de polders en waterschappen van het voormalige Waterschap Het Vrije van Sluis 1518-1977]’ (Terneuzen : Waterschap Zeeuws-Vlaanderen, 2005)
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Raadpleegvestiging:
Terneuzen, Kennedylaan
Collectie:
Waterschap Scheldestromen
Categorie:
laatste wijziging 17-11-2022
239 beschreven archiefstukken
Gevonden archiefstukken
Uw zoekterm komt voor in de titel en/of de kenmerken van deze archieftoegang.