3533 Zwinpolder, 1863-1938 ( Zeeuws Archief )
3533
Zwinpolder, 1863-1938
Inleiding
De Zwinpolder heeft een oppervlakte van circa 235 hectare en behoort tot het afwateringsgebied Cadzand. De polder lag in de voormalige gemeente Sluis. Door de polder loopt het uitwateringskanaal naar de Wielingen. Met ingang van 1 januari 1942 werd de polder opgenomen in het Waterschap Het Vrije van Sluis en maakte daarin deel uit van het district Aardenburg.
De Zwingeul kent een lange geschiedenis van grote overstromingen en langzame verzanding. Het Zwin was een zeearm die liep op de grens van westelijk Zeeuws-Vlaanderen, tussen Sluis en Knokke. In de Middeleeuwen liep deze zeearm zelfs door naar Brugge. De vloed van 1134 verbreedde de inham van het Zwin tot een breedte van ongeveer vier kilometer. Sinds de dertiende eeuw echter ondervond de scheepvaart hinder van de verzanding van het Zwin. Een eeuw later had de aanslibbing al dusdanige vorm aangenomen dat zeeschepen niet verder dan Sluis kwamen. Slechts kleinere schepen konden Damme bereiken. Een eeuw later vervoerde men stapelgoederen van Sluis naar Brugge steeds meer over land.
De situatie verslechterde zelfs zo dat in de negentiende eeuw de Zwingeul van een breed vaarwater verkleind was tot een smalle doodlopende inham die eindigde bij de in 1827 gelegde westelijke dijk (dam) van de Diomede polder. Nadat men deze dam had aangelegd verliep de verlanding snel, maar het zou nog bijna 'veertig jaar duren, voordat een deel van de Zwingeul werd ingepolderd. Ruim twintig jaar betwistte men het eigendomsrecht van de schorren. Door tussenkomst van de Commissaris van de Koning werd het proces in 1863 beëindigd. In 1864 werd de afdamming door het Domeinbestuur aanbesteed; in hetzelfde jaar kwam de Zwinpolder tot stand. De kosten bedroegen 39.000 gulden, waarvoor 800 meter zeedijk tussen de Kleine Paspolder en de Bewesten-Terhofstedepolder (Zwindam) werd aangelegd. Deze dam betekende een (kortere) vaste verbinding met Retranchement en het land van Cadzand.
Men legde ten behoeve van de uitwatering parallel aan de zeedijk een 'verschkade' aan, waardoor een spuikom ontstond. Door de aanleg van twee dijken loodrecht op de zeedijk en de verskade ontstond een aantal compartimenten. De suatie geschiedde door middel van een spuiduiker en een uitwateringsduiker. In 1865 ontstonden er reeds problemen. De Verschkade en de spekdam braken door de hoge waterstand door. Men tekende bezwaar aan bij de Commissaris van de Koningin tegen herstel van de Verschkade en de spekdam omdat door de toenemende verlanding van het Zwin, het sueren toch steeds meer bemoeilijkt werd en de aanleg van een nieuw uitwateringskanaal in het verschiet lag (inv.nr 3, 1865).
In 1870 werd tussen de Watering van Cadzand, de Zwinpolder en de Olieslagerspolder een overeenkomst van suatie gesloten, waarin onder andere aan de Zwinpolder werd toestaan te sueren in de Watering van Cadzand. De suatie van de Zwinpolder was in een hopeloze toestand verzeild door de toenemende verzanding en aanslibbing van het onbedijkte deel van het Zwin (inv.nr 54).
laatste wijziging 01-02-2022
59 beschreven archiefstukken
Inventaris
2. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen
2.4. Belastingheffing
3533 Zwinpolder, 1863-1938
Inventaris
2. Stukken betreffende bijzondere onderwerpen
2.4.
Belastingheffing
laatste wijziging 01-02-2022
59 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1863-1938
Andere namen:
Polder Zwin
Regio:
West Zeeuws-Vlaanderen
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Inventaris
Jaar bewerking:
2003
Titel publicatie:
M.J. Louisse, ‘Inventaris van het archief van de Zwinpolder, 1863-1938’, in: ‘[Gebundelde inventarissen van de archieven van de polders en waterschappen van het voormalige Waterschap Het Vrije van Sluis 1518-1977]’ (Terneuzen : Waterschap Zeeuws-Vlaanderen, 2005)
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Raadpleegvestiging:
Terneuzen, Kennedylaan
Collectie:
Waterschap Scheldestromen
Categorie:
laatste wijziging 01-02-2022
59 beschreven archiefstukken