3352 Groot Bettewaardepolder, c. 1600-1958 (1959) ( Zeeuws Archief )
3352
Groot Bettewaardepolder, c. 1600-1958 (1959)
Inleiding
In de loop van de 16e eeuw snel verlandende stroom tussen Schouwen en Duiveland ontstonden naast het al eeuwen bekende Bettewaarde (1) de Ruige en de Nieuwe plaat. Een ontwikkeling, die door het stadsbestuur van Zierikzee bevorderd werd door het leggen van een lange dam in 1580 en van belang voor deze stad als eigenaar van de heerlijkheid Vierbannen van Duiveland. In 1581 kreeg Zierikzee dan ook bij octrooi van de Staten van Zeeland de Ruigeplaat in eeuwige erfpacht met de bedoeling deze te bedijken (2). Voordat daartoe werd overgegaan, hadden drie notabele ingezetenen van de stad in 1596 en '97 van het kapittel van St. Salvator te Utrecht de in 1594 door het verlopen van de gewone pacht vervallen tienden van deze aanwassen gekocht. Daar de kopers verzwegen hadden dat deze gorzen rijp voor indijking waren, moesten de tienden toch aan de stad worden afgestaan. Pas in 1612 werd het octrooi tot indijking verleend, in deze zomer van 1614 kwam de polder tot stand en in het volgende jaar werden de gronden uitgegeven (3).
De polder was ruim 228 ha. groot, waarvan ruim 227 ha. belastbaar (4); door de aanleg van de Sasdijk in 1955 is toen ca. 30 ha. afgescheiden. Inundaties hebben plaatsgevonden in 1682 en 1953, waarvan de laatste 7 weken heeft geduurd (5).
De in 1973 vervaardigde inventaris is herzien en aangevuld, waarbij de opzet gehandhaafd bleef.
Het archief beslaat 1,4 strekkende meter.
Noten:
1. A.J. van der Aa, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden. Deel II (Gorinchem 1840), 365: al in 1303 Bettewaarde genoemd bij Melis Stoke.
A.J.F. Fokker, Schouwen voor 1600 (Zierikzee 1909) 198.
2. Inv.nr 5: zie extracten en afschriften voorin, ook voor eigendomskwestie betreffende de tienden. Het voornemen tot bedijken blijkt uit de aan de grafelijkheid verschuldigde jaarlijkse bedragen, 9 gulden voor de onbedijkte toestand, 20 gulden indien bedijkt.
3. Inv.nr 5: extract uit het derde geluweregister met de letter H, beginnende met 18 augustus 1610, berustende ter Rekenkamer van Zeeland.
4. Provinciale Almanak voor Zeeland 1958 (Middelburg 1957) 550.
5. M.H. Wilderom, Tussen Afsluitdammen en Deltadijken. Deel II (Middelburg 1964) 188, 190.
1. A.J. van der Aa, Aardrijkskundig Woordenboek der Nederlanden. Deel II (Gorinchem 1840), 365: al in 1303 Bettewaarde genoemd bij Melis Stoke.
A.J.F. Fokker, Schouwen voor 1600 (Zierikzee 1909) 198.
2. Inv.nr 5: zie extracten en afschriften voorin, ook voor eigendomskwestie betreffende de tienden. Het voornemen tot bedijken blijkt uit de aan de grafelijkheid verschuldigde jaarlijkse bedragen, 9 gulden voor de onbedijkte toestand, 20 gulden indien bedijkt.
3. Inv.nr 5: extract uit het derde geluweregister met de letter H, beginnende met 18 augustus 1610, berustende ter Rekenkamer van Zeeland.
4. Provinciale Almanak voor Zeeland 1958 (Middelburg 1957) 550.
5. M.H. Wilderom, Tussen Afsluitdammen en Deltadijken. Deel II (Middelburg 1964) 188, 190.
laatste wijziging 10-06-2023
47 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 15 bestanden
Inventaris
1. Stukken van algemene aard
5-13 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken, 1802-1959. 9 8 banden en 1 omslag
9 1921-1937
3352 Groot Bettewaardepolder, c. 1600-1958 (1959)
Inventaris
1. Stukken van algemene aard
5-13 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken, 1802-1959. 9 8 banden en 1 omslag
5-13 Ingekomen en minuten van uitgaande stukken, 1802-1959. 9 8 banden en 1 omslag
9
1921-1937
laatste wijziging 10-06-2023
47 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 15 bestanden
Kenmerken
Datering:
c. 1600-1958 (1959)
Andere namen:
Polder Groot Bettewaarde
Regio:
Duiveland
Opheffing:
31-12-1958, opgegaan in Waterschap Schouwen-Duiveland (toegang 3300)
Openbaarheid:
Geen beperkingen
Toegankelijk:
Inventaris
Jaar bewerking:
1984
Titel publicatie:
F. Cossee-de Wijs, L.J. Moerland, H. Uil, Gebundelde inventarissen van de archieven van het Waterschap Schouwen-Duiveland [Deel I] (Zierikzee 1984) 95-98 en ... [Deel II:] Kaarten, tekeningen en foto's (Zierikzee 1985) 38
Inzage:
Studiezaal, in origineel
Raadpleegvestiging:
Middelburg, Hofplein
Collectie:
Waterschap Scheldestromen
Categorie:
laatste wijziging 10-06-2023
47 beschreven archiefstukken
1 gedigitaliseerd
totaal 15 bestanden