2487 letterproeven van het Museum Enschedé te Haarlem, Collectie van ( Noord-Hollands Archief )
2487
letterproeven van het Museum Enschedé te Haarlem, Collectie van
Inleiding
De werkzaamheden van Koninklijke Joh. Enschedé BV – het vroegere Joh. Enschedé en Zonen – omvatten ruim 300 jaar drukkerij, uitgeverij, lettergieterij en de vervaardiging van waardepapieren zoals bankbiljetten en postzegels.
De collectie bevat ruim 6400 letterproeven. Van de vroege proeven zijn er zo'n 90 uniek: behalve het exemplaar in Museum Enschedé zijn er geen andere exemplaren bekend. Letterproeven fungeerden voor uitgeverijen en lettergieterijen als catalogi. Hierin werden vaak alle verschillende 'typen' of 'schriften' (lettertypen) in verschillende 'corpora (corps)' (lettergrootten) opgenomen die de uitgeverij/lettergieterij bezat. Een uitgever gaf dit aan klanten waarmee zij konden kiezen in welke lettertypen ze hun werk gemaakt wilden laten worden, en een lettergieter gaf dit aan andere lettergieters/uitgeverijen om zo hun eigen materiaal te kunnen verkopen. Ze stuurden hun letterproeven vaak naar elkaar toe. Koninklijke Joh. Enschedé BV is in 1744 zelf begonnen met het maken van letterproeven, nadat zij in 1743 de lettergieterij hadden gekocht. Het bedrijf heeft alle letterproeven die zij gedrukt hebben bewaard, daarnaast zijn ook vele letterproeven die zij ontvangen hebben van andere lettergieterijen bewaard gebleven. De letterproeven in de collectie zijn vooral van Nederlandse, Franse en Duitse lettergieterijen, voornamelijk uit de 17de en 18de eeuw. Ook zijn er letterproeven uit andere landen zoals Denemarken, Zweden, Amerika enz.
Een deel van de collectie is gedrukt door de drukkerij van Koninklijke Joh. Enschedé BV met als inhoud de inventaris van de lettergieterij, de drukvormen en de vignetten. Het andere deel is ontvangen door Koninklijke Joh. Enschedé BV. Ingekomen en minuten van uitgaande stukken en bestellijsten bevinden zich in het archief van Koninklijke Joh. Enschedé BV (Historisch Bedrijfsarchief) te Haarlem, 1732-2013, zie toegangsnummer 2484.
In de letterproeven hebben de typen naast hun eigen namen ook een nummer meegekregen. Dit nummer correspondeert weer met het nummer in de collectie van stempels en matrijzen van het Museum Enschedé te Haarlem, 1490-1991, zie toegangsnummer 2488.
Bibliografische referenties worden vermeld in het annotatie-veld. Hierbij is gebruik gemaakt van de volgende afkortingen:
LLZ - Letterproeven van Nederlandse gieterijen uit de Bibliotheek van de KVB en andere verzamelingen in de Universiteitsbibliotheek Amsterdam met geschiedenissen van de firma's / John A. Lane, Mathieu Lommen & Johan de Zoete, 1998
TF - Typefoundries in the Netherlands : From the fifteenth to the nineteenth century by Charles Enschedé. / Charles Enschedé, Harry Carter, Netty Hoeflake, Lotte Hellinga, Bram de Does, 1978
CTV - Catalogus van de typografische verzameling van Joh. Enschedé en Zonen, 1916
LLZ - Letterproeven van Nederlandse gieterijen uit de Bibliotheek van de KVB en andere verzamelingen in de Universiteitsbibliotheek Amsterdam met geschiedenissen van de firma's / John A. Lane, Mathieu Lommen & Johan de Zoete, 1998
TF - Typefoundries in the Netherlands : From the fifteenth to the nineteenth century by Charles Enschedé. / Charles Enschedé, Harry Carter, Netty Hoeflake, Lotte Hellinga, Bram de Does, 1978
CTV - Catalogus van de typografische verzameling van Joh. Enschedé en Zonen, 1916
laatste wijziging 28-01-2024
2.042 beschreven archiefstukken
12 gedigitaliseerd
totaal 12 bestanden
Inventaris
13. Ornamenten
1124 Verzierungen, circa 1880
2487 letterproeven van het Museum Enschedé te Haarlem, Collectie van
Inventaris
13. Ornamenten
1124
Verzierungen, circa 1880
Beschrijving:
Verzierungen
Datering:
circa 1880
Uitgever:
C.J. Ludwig, Frankfurt am Main
Land:
Duitsland
Organisatie: Noord-Hollands Archief
laatste wijziging 10-10-2023
laatste wijziging 28-01-2024
2.042 beschreven archiefstukken
12 gedigitaliseerd
totaal 12 bestanden
Kenmerken
Datering:
1700-2000
Omvang in meters:
25,50
Periode documenten:
1700-2000
Openbaarheid:
openbaar
Raadpleegmogelijkheid:
Haarlem, raadpleging alleen op afspraak
Gebruiksinformatie:
Inventaris inv.nrs. 1-2042. De collectie is vooralsnog alleen op afspraak te raadplegen. Nadere informatie over de raadpleging bij de informatiebalie. Museum Enschedé was het bedrijfsmuseum van Koninklijke Joh. Enschedé BV. De werkzaamheden van Koninklijke Joh. Enschedé BV – het vroegere Joh. Enschedé en Zonen – omvatten ruim 300 jaar drukkerij, uitgeverij, lettergieterij en de vervaardiging van waardepapieren zoals bankbiljetten en postzegels. De collectie bevat ruim 6400 letterproeven. Letterproeven fungeerden voor uitgeverijen en lettergieterijen als catalogi. Hierin werden vaak alle verschillende 'typen' of 'schriften' (lettertypen) in verschillende 'corpora (corps)' (lettergrootten) opgenomen die de uitgeverij/lettergieterij bezat. Een uitgever gaf dit aan klanten waarmee zij konden kiezen in welke lettertypen ze hun werk gemaakt wilden laten worden, en een lettergieter gaf dit aan andere lettergieters/uitgeverijen om zo hun eigen materiaal te kunnen verkopen. Ze stuurden hun letterproeven vaak naar elkaar toe. Koninklijke Joh. Enschedé BV is in 1744 zelf begonnen met het maken van letterproeven, nadat zij in 1743 de lettergieterij hadden gekocht. Het bedrijf heeft alle letterproeven die zij gedrukt hebben bewaard, daarnaast zijn ook vele letterproeven die zij ontvangen hebben van andere lettergieterijen bewaard gebleven. De letterproeven in de collectie zijn vooral van Nederlandse, Franse en Duitse lettergieterijen, voornamelijk uit de 17de en 18de eeuw.
In de letterproeven hebben de typen naast hun eigen namen ook een nummer meegekregen. Dit nummer correspondeert weer met het nummer in de collectie van stempels en matrijzen van het Museum Enschedé te Haarlem, 1490-1991, toegangsnummer 2488.
In de letterproeven hebben de typen naast hun eigen namen ook een nummer meegekregen. Dit nummer correspondeert weer met het nummer in de collectie van stempels en matrijzen van het Museum Enschedé te Haarlem, 1490-1991, toegangsnummer 2488.
Gemeente:
Haarlem
laatste wijziging 28-01-2024
2.042 beschreven archiefstukken
12 gedigitaliseerd
totaal 12 bestanden