Mijn Studiezaal (inloggen)
Wat blijft is het verhaal. T. Postma-Friso, 1999 ( Fries Film en Audio Archief )
0021 Collectie Fries Verzetsmuseum
Datering:
1999
Titel:
Wat blijft is het verhaal. T. Postma-Friso
Maker:
Fries Verzetsmuseum
Opdrachtgever:
Fries Verzetsmuseum
Samenvatting inhoud:
Mevrouw Trienke Friso vertelt over de joodse onderduikers in hun gezin.
Ze was 6 jaar toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Het gezin woonde in Wijnjeterp, nu Wijnjewoude. Naar school gaan was niet meer mogelijk omdat de Duitsers deze hadden bezet.
Omdat de Joden in Nederland gevaar liepen was haar beppe in Duurswoude bereid om een Jood uit Amsterdam bij haar te laten onderduiken. Maar toen het te spannend werd voor haar beppe, werd de onderduiker opgenomen in het gezin van Trienke. Haar vader verbood zijn kinderen te praten hierover buiten het gezin, anders zou hij de doodstraf kunnen krijgen. Alleen schoolmeester Geert, actief in het verzet, wist ervan. Als er kinderen kwamen spelen was het oppassen dat zij niets ontdekten.
De onderduiker was David Jacob Nether, maar ze noemden hem oom Herman. Hij sliep op de hooizolder, en kon ruim anderhalf jaar niet naar buiten. Door de afgelegen ligging van het boerderijtje is er nooit een huiszoeking geweest. De joodse Gerrit Verdoner, directeur van de Magneet fietsenfabriek in Weesp, kwam ook onderduiken bij het gezin. Maar door zijn loslippigheid moest hij het gezin weer verlaten. Daarna kwamen nog 2 joodse jongens, Theo en Jan. Na een schuilperiode in Amsterdam werden zij, samen met andere kinderen, heimelijk per schip vervoerd naar Gaasterland. De ouders van Trienke behandelden de joodse kinderen gelijk aan de eigen kinderen. David Nether werd een vaderfiguur voor Trienke, hij las voor en deed spelletjes met haar. Na de bevrijding bleek dat de familie van Theo de oorlog niet had overleefd. Hij wilde graag bij het gezin blijven maar de Joodse Voogdij stelde dat hij joods opgevoed moest worden door joodse mensen. Hij werd augustus 1945 opgenomen in een kindertehuis met 16 joodse jongens.
Ze was 6 jaar toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Het gezin woonde in Wijnjeterp, nu Wijnjewoude. Naar school gaan was niet meer mogelijk omdat de Duitsers deze hadden bezet.
Omdat de Joden in Nederland gevaar liepen was haar beppe in Duurswoude bereid om een Jood uit Amsterdam bij haar te laten onderduiken. Maar toen het te spannend werd voor haar beppe, werd de onderduiker opgenomen in het gezin van Trienke. Haar vader verbood zijn kinderen te praten hierover buiten het gezin, anders zou hij de doodstraf kunnen krijgen. Alleen schoolmeester Geert, actief in het verzet, wist ervan. Als er kinderen kwamen spelen was het oppassen dat zij niets ontdekten.
De onderduiker was David Jacob Nether, maar ze noemden hem oom Herman. Hij sliep op de hooizolder, en kon ruim anderhalf jaar niet naar buiten. Door de afgelegen ligging van het boerderijtje is er nooit een huiszoeking geweest. De joodse Gerrit Verdoner, directeur van de Magneet fietsenfabriek in Weesp, kwam ook onderduiken bij het gezin. Maar door zijn loslippigheid moest hij het gezin weer verlaten. Daarna kwamen nog 2 joodse jongens, Theo en Jan. Na een schuilperiode in Amsterdam werden zij, samen met andere kinderen, heimelijk per schip vervoerd naar Gaasterland. De ouders van Trienke behandelden de joodse kinderen gelijk aan de eigen kinderen. David Nether werd een vaderfiguur voor Trienke, hij las voor en deed spelletjes met haar. Na de bevrijding bleek dat de familie van Theo de oorlog niet had overleefd. Hij wilde graag bij het gezin blijven maar de Joodse Voogdij stelde dat hij joods opgevoed moest worden door joodse mensen. Hij werd augustus 1945 opgenomen in een kindertehuis met 16 joodse jongens.
Vervolg samenvatting inhoud:
Theo ontspoorde, ging stelen en inbreken. Hij belandde in een opvoedingshuis in Amersfoort, maar hij liep op zijn 17e weg om zich bij het Franse Vreemdelingenlegioen aan te melden. David Nether heeft hem daar weggehaald, Theo heeft daarna de HBS en Universiteit bezocht en werd later een bekend journalist.
Na een tijd in het buitenland durfde hij weer terug te gaan naar het gezin, hij was bang dat zijn herinnering aan de ‘gouden tijd’ in Friesland beschadigd zou worden. Hij wilde zelf geen kinderen in deze wereld. Op zijn 37e besloot hij niet verder te willen leven. Het voelde voor Trienke alsof ze een broer was verloren.
Trienke heeft nog contact met Jan, die in Israël woont. Ze bezoeken elkaar regelmatig.
Trienke Friso vertelt haar verhaal omdat ze duidelijk wil maken dat gevluchte kinderen net als Theo behandeld zouden moeten worden.
Tot slot leest ze het gedicht ‘Aardrijkskunde’ over een joods meisje, dat onderweg is naar het concentratiekamp Treblinka, waar ze direct vergast werd. Het gedicht is afkomstig uit de bundel Vijfendertig Tranen (1975), door Ida Vos opgedragen aan haar 31 vermoorde klasgenootjes en de vier die overleefden, waaronder zijzelf.
Aardrijkskunde
zij had een onvoldoende
voor aardrijkskunde die dag,
maar een dag later wist zij precies
waar Treblinka lag.
héél even maar.
Na een tijd in het buitenland durfde hij weer terug te gaan naar het gezin, hij was bang dat zijn herinnering aan de ‘gouden tijd’ in Friesland beschadigd zou worden. Hij wilde zelf geen kinderen in deze wereld. Op zijn 37e besloot hij niet verder te willen leven. Het voelde voor Trienke alsof ze een broer was verloren.
Trienke heeft nog contact met Jan, die in Israël woont. Ze bezoeken elkaar regelmatig.
Trienke Friso vertelt haar verhaal omdat ze duidelijk wil maken dat gevluchte kinderen net als Theo behandeld zouden moeten worden.
Tot slot leest ze het gedicht ‘Aardrijkskunde’ over een joods meisje, dat onderweg is naar het concentratiekamp Treblinka, waar ze direct vergast werd. Het gedicht is afkomstig uit de bundel Vijfendertig Tranen (1975), door Ida Vos opgedragen aan haar 31 vermoorde klasgenootjes en de vier die overleefden, waaronder zijzelf.
Aardrijkskunde
zij had een onvoldoende
voor aardrijkskunde die dag,
maar een dag later wist zij precies
waar Treblinka lag.
héél even maar.
Bronformaat:
Video
Kleur:
Kleur
Geluid:
Ja
Duur:
33 minuten
Collectie:
Fries Verzetsmuseum
Organisatie: Fries Film en Audio Archief
laatste wijziging 16-05-2024
1 gedigitaliseerd
