1999

Fakânsjehûs De Terrorist

Geart de Vries

Omrop Fryslân Televyzje

Opname start met beelden uit zomer 1946 van de veerboot naar Ameland. Een groep vrouwen stapt uit de bus bij een vakantiehuis. Het gaat om gezinnen van omgekomen verzetsmensen uit de Tweede Wereldoorlog. Oud-verzetsmensen hebben de Duitse barakken in de duinen omgebouwd tot vakantiehuis.
De naam van het huis ‘De terrorist’ is een geuzennaam voor verzetsmensen in de oorlog. Het personeel bestond vooral uit oud-koeriersters. Directrice was Truus Kuipers, zij was actief in het verzet. Onder haar latere naam Angeniet Rijkeboer–Kuipers vertelt zij dat Piet Oberman en Bob Scheepstra met het idee kwamen de barakken om te bouwen. Burgemeester Walda kocht de barakken voor één gulden, het opknappen werd o.a. betaald met geld van oorlogsprofiteurs.
Veel beelden in en rond het vakantiehuis.
Vaste gast is Wil Smit met zoontje Anton. Haar man Petrus Keverkamp was kapper in Houtigehage. Hij werd in 1941 opgepakt voor zijn deelname aan verzetswerk, overgebracht naar het hoofdkwartier van de SD in Groningen en stierf later in concentratiekamp Mauthausen. Onder haar latere naam Wil de Vries–Smit (‘tante Max’) vertelt zij hoe zij pas in augustus 1945 bericht kreeg van het Rode Kruis dat haar man was omgekomen.
Groenteman Durk Dijkstra uit Tersoal verborg wapens voor het verzet. Kort voor de bevrijding werd hij opgepakt door de Grüne Polizei. In een interview vertelt mevrouw Freeke Dijkstra–Bouwman (‘tante Griet’) hoe Durk in het verzet kwam, zich bewust van de gevaren. Ze hadden afspraken gemaakt voor het geval Durk zou omkomen.
Beelden van een reünie van vrouwen op het strand van Ameland. Zij bezoeken het vakantiehuis en halen herinneringen op. Directrice Truus Kuipers vertelt dat zij de vrouwen, na aankomst, eerst hun verhaal liet doen. De vrouwen hebben elkaar goed kunnen helpen bij de verwerking.
Beelden van een groep vrouwen met kinderen in een kring, voor de ingang; rennende kinderen; vrouwen en kinderen spelend op het strand. Alles in een uitgelaten, vrolijke sfeer.

Verder veel foto’s van blije vrouwen en kinderen, direct na de bevrijding.
Freeke Dijkstra vertelt dat zij pas oktober 1946 bericht kreeg dat haar man was overleden.
Wil de Vries heeft heel lang gewacht op de terugkomst van haar man. Maar later bleek dat Durk op 6 april 1945, met vier anderen, was weggevoerd naar kamp Sondel en later gefusilleerd bij de Sânfurdsterhoek.
Freeke’s dochter staat stil bij de laatste ogenblikken van haar vader, bij het monument voor de gevallenen.
Bij het vakantiehuis worden Anton Keverkamp, Tineke Dijkstra en Douwe Wijnalda geïnterviewd over hun tijd als kind daar. Het was voor hen een onbezorgde vakantie en ze hadden veel tijd om te spelen met andere kinderen. Over de oorlog werd niet gesproken.
Sietske Boomsma–van der Werff vertelt dat het vakantiehuis voor haar, met vier kinderen, een uitkomst was. Ze is daarom heel vaak op Ameland geweest. In de nachten huilde ze, maar overdag wilde ze dat niet, voor haar kinderen. Haar man Jacobus Boomsma was commandant van het district Sneek van de Landelijke Onderduikorganisatie, hij werd in november 1944 doodgeschoten in Sneek. Zoon Pieter Boomsma (bekende predikant) vertelt dat ze gewend waren aan het ontbreken van een vader. Hij genoot van het spelen in de duinen en op het strand, samen met andere kinderen.
Tineke Dijkstra vertelt dat het voor haar moeder Freeke moeilijk was over haar man te spreken, maar dat gold voor veel vrouwen in dezelfde situatie.
Wil de Vries is later hertrouwd met een man die in een concentratiekamp heeft gezeten. Weinig vrouwen zijn na de oorlog hertrouwd, ze konden geen andere, ‘vreemde’ man toelaten. Elk jaar worden de gevallenen herdacht en daarmee ook ‘levend’ gehouden.
De groep vrouwen en kinderen is goed opgevangen door de Stichting Friesland 1940–1945 en het maatschappelijk werk.
Tot slot zijn beelden te zien van dansende vrouwen bij het vakantiehuis en vrouwen die langs het strand lopen.

Video

Kleur en zwart-wit

Ja

29.50 minuten

Fries Verzetsmuseum