Beeldmateriaal 

In het verleden hebben besturen van waterschappen veel gebruik gemaakt van nieuwe technieken om overtollig water uit de polders af te voeren naar boezemwateren. In de archieven zijn teksten en afbeeldingen bewaard die een beeld geven van de hoge verwachtingen van de nieuw hulpmiddelen voor het waterbeheer. De introductie van stoomgemalen ging gepaard met een stroom van ontvangen adviezen over de beste resultaten. Een voorbeeld is een gedrukt boekje met afbeeldingen en technische uitleg over onderdelen van de beschikbare machines. Dit is bewaard door heemraadschap de Bijlmermeer. Andere stoomgemalen werden gebouwd voor onder meer de Horstermeer, Middelpolder, Bloemendalerpolder, Eerste Bedijking, Groot-Mijdrecht. Noordpolder, Keverdijkse polder, Bethunepolder, Holland, Sticht en Voorburg en Breukelerwaard.

Tekening in kleur met plan van ontwerp van stoomgemaal voor waterschap Breukelerwaard door ingenieur P.Korevaar te Leiden van doorsnede ketel, front, zijaanzicht, machinekamer, woning, schoorsteen, doorsnede machine met polderpeil

Blauwdruk van een tekening met een ontwerp van een stoomgemaal voor de Breukelerwaard door W.C. & K. de Wit te Amsterdam

Blauwdruk (fragment) met ontwerp van een stoomgemaal met machinist-woning voor de Zuidpolder beoosten Muiden met doorsneden A-F, heiplan, vloerleggers, bintlaag en kapplan doorarchitect W. Langhout Amsterdam. De tekening is in delen gescand, dit kan zichtbaar in het midden (horizontale vouw-/plaklijn).

Tekening van schoorsteen van het stoomgemaal te Nieuwersluis 15,4 x 0,6 m met stempel De Ridder & Co steenfabriek en schoorsteenbouwers 's-Gravenhage

Fragment van stoomgemaal Breukelerwaard

Fragment van doorsnede bestaande toestand van stoomgemaal Bethune. Ook op tekening plattegrond

Fragment van achtergevel van plan voor verbouwing van het stoomgemaal Bethune ook afbeeld tekening van doorsnede AB en CD, plattegrond, fundering en situatie

Fragment van blauwdruk van tekening met plan van stoomgemaal voor de Noordpolder beoosten Muiden met aanvulling op de door GS vastgestelde tekening van een constructie van de inlaatduiker als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie ten behoeve van de inundatie van de Noordpolder. Ondertekend door H.Paul en opzichter W.Kool. Op de scan is datering verplaatst

Situatieplan van een stoomgemaal voor de polders uitlozende door de Klopvaart op de Vecht en een voor de polder Roozendaal aan de Vecht met een overzicht van de vergelijking van de peilen van de waterschappen die uitlozen door de Klopvaart gemeten op 14 maart 1871 en in 1869 de hoogste en laagste peilen van de polders

Tekening in kleur voor het ontwerp van het beneden stoomgemaal voor de droogmaking van de Horstermeerpolder met voorgevel, zuidelijke zijgevel, achtergevel, noordelijke zijgevel met schoorsteen en situatieschets. Behoort bij bestek tot vergroting van het stoomgemaal op de Blijkpolder, het stichten van een gebouw op de Meerdijk van de Horstermeerpolder. Ondertekend door de architect Brandsma en aannemer. Er zijn meer versies in het dossier.

Blauwdruk van plan voor stoomgemaal in Noordpolder beoosten Muiden door H.Paul te Gouda met vooraanzicht, doorsnede met schoorsteen, funderingsplan, situatie bij Naardervaart. Behoort bij beschikking GS. Er is ook een latere versie van met aanvullende constructie van inlaatduiker, die meer details toont voor de uitvoering en duidelijk meer gebruikt is dan de netversie aan GS. Deze is alleen ondertekend door Henkdrik Paul, zoon van Jan Paul, en opzichter W.Kool

Ontwerptekening van een stoomgemaal voor Bloemendalerpolder te Weesp met tekening van situatieschets, doorsneden met schoorsteen en plattegrond in kleur. Behoort bij en is gehecht aan beschikking GS 25-4-1894 van het Provinciaal bestuur van Noord-Holland. Deze versie bevat minder details dan de blauwdruk van de architect.

Blauwdruk van ontwerptekening van stoomgemaal voor Bloemendalerpolder te Weesp door H.Paul te Leiden d.d. 15-12-1893 met tekening van situatie en doorsneden en schoorsteen. Deze tekening bevat meer details dan de tekening bij beschikking uit 1894 van Gedeputeerde Staten.
In het gebied van Amstel, Gooi en Vecht zijn meer van dergelijke stoomgemalen gebouwd voor de afwatering van polders, in dit geval werd afgewaterd op de Vecht.

Schets of bouwplan doorsnede bekapping machinistenwoning van het voormalige stoomgemaal van het waterschap Roosendaal. Vermoedelijk gemaakt bij de verbouwing van de machinistenwoning in 1930

Blauwdruk voor de verbouwing van de machinistenwoning bij het voormalige stoomgemaal Roosendaal. De stoommachine van het gemaal werd in 1910 vervangen. Daarna werd langere tijd gesproken over elektrificatie van het gemaal wat niet tot uitvoering werd gebracht. De machinist kreeg naast een jaarlijkse wedde het recht om te wonen en op vuur.

Ontwerptekening voor de bouw van een stoomgemaal voor de bemaling van waterschap Honderd C.A. door Holland, Sticht en Voorburg met doorsnede van watergang, over breedte, heigrond, front, plan en doorsnede van ketelhuis.