Uw zoekacties: Beeldbank Overijssel

Beeldbank Overijssel ( Collectie Overijssel locatie Zwolle )

beacon
4  zoekresultaten
sorteren op:
 
 
 
 
Erfgoedstuk
Film
11477BB01797 Samenvatting:

Adolfsfilm over het dorp Rijssen in 1965. Beelden van het alledaagse leven. Op het gemeentehuis en het politiebureau. Mensen op straat en voor hun huis. Op het schoolplein van de RKK Christus Koning. Beelden van de plaatselijke winkeliers. Op het voetbalveld.



Beschrijving:

0:16:25 Beelden van het stadhuis van Rijssen. De heer Simpelaar achter zijn bureau. Idem de heer Van de Noort. Idem de heer Verbeek. Staande aan de archiefkast Johan Keizer. Dames achter de schrijfmachine zijn mevrouw Dijkink (Molendijk) en Dannenberg (Kamergeye). De heer J. ten Hove achter zijn bureau. De dame is onbekend. Van de drie heren rechts de heer H. Borghuis (kantoor gasbedrijf). Telefonerend de heer Wierda. De typende dame is van Leyendekker, gehuwd met slager Pongers. De gapende man is Ligtenberg (Hatndieks) De man met bril (kaalhoofdig) is Jan Giesbers, alias Kuupsjantje. Met bril is Wierda. Met sigaret is Jan Mekenkamp beter bekend als Jan van Drees uit de Oranjestraat. De man bij de deur is Hendrik Jan Avink (van Weenkelsoarntjeantjen) van de Dannenberg. De man die gaat zitten is Pluimers. De man die schrijft is Harbers (van de Sloffe). Tegenover hem zit de heer (Dieks) Borghuis. De man rechts is Freek Nieuwenhuis.

0:18:57 Een man voor het oude politiebureau. Aan het burau zit de opperwachtmeester.

0:19:22 Mevrouw Eshuis-Schipper aan de Opbroekweg. De man heet Van de Berg. Jongetje is van Van Rees. De man met bril is Pluimers. Van de drie mannen staat links Johan van de Fuit. Naast hem zijn neef Berend en naast Berend staat Meriens van Spatje (Bakker). Het meisje dat uit raam kijkt is onbekend, evenals andere meisje (met bril) in deuropening. De man met hoornen bril is Ten Hove (de Klitse) en zijn dochtertje. Anja Gijsbers veegt het straatje. Haar moeder kijkt door het raam. Huis van Marinus Janssen. Marinus Janssen met dienstmeisje Baan (van de Voonder) en zijn schapen en zoontje Hennie Janssen. Groepje wandelaars zijn, 00-00-1965
Titel:
Rijssen 1965 - deel 1 ;
Beschrijving:
Samenvatting:

Adolfsfilm over het dorp Rijssen in 1965. Beelden van het alledaagse leven. Op het gemeentehuis en het politiebureau. Mensen op straat en voor hun huis. Op het schoolplein van de RKK Christus Koning. Beelden van de plaatselijke winkeliers. Op het voetbalveld.



Beschrijving:

0:16:25 Beelden van het stadhuis van Rijssen. De heer Simpelaar achter zijn bureau. Idem de heer Van de Noort. Idem de heer Verbeek. Staande aan de archiefkast Johan Keizer. Dames achter de schrijfmachine zijn mevrouw Dijkink (Molendijk) en Dannenberg (Kamergeye). De heer J. ten Hove achter zijn bureau. De dame is onbekend. Van de drie heren rechts de heer H. Borghuis (kantoor gasbedrijf). Telefonerend de heer Wierda. De typende dame is van Leyendekker, gehuwd met slager Pongers. De gapende man is Ligtenberg (Hatndieks) De man met bril (kaalhoofdig) is Jan Giesbers, alias Kuupsjantje. Met bril is Wierda. Met sigaret is Jan Mekenkamp beter bekend als Jan van Drees uit de Oranjestraat. De man bij de deur is Hendrik Jan Avink (van Weenkelsoarntjeantjen) van de Dannenberg. De man die gaat zitten is Pluimers. De man die schrijft is Harbers (van de Sloffe). Tegenover hem zit de heer (Dieks) Borghuis. De man rechts is Freek Nieuwenhuis.

0:18:57 Een man voor het oude politiebureau. Aan het burau zit de opperwachtmeester.

0:19:22 Mevrouw Eshuis-Schipper aan de Opbroekweg. De man heet Van de Berg. Jongetje is van Van Rees. De man met bril is Pluimers. Van de drie mannen staat links Johan van de Fuit. Naast hem zijn neef Berend en naast Berend staat Meriens van Spatje (Bakker). Het meisje dat uit raam kijkt is onbekend, evenals andere meisje (met bril) in deuropening. De man met hoornen bril is Ten Hove (de Klitse) en zijn dochtertje. Anja Gijsbers veegt het straatje. Haar moeder kijkt door het raam. Huis van Marinus Janssen. Marinus Janssen met dienstmeisje Baan (van de Voonder) en zijn schapen en zoontje Hennie Janssen. Groepje wandelaars zijn
Beschrijving vervolg:
onbekend. De vroegere burgemeesters woning De Nijenhof. De heer Veneklaas die bij de NS werkte. De man met sigaret is melkboer Koster. De fietster is onbekend. De melkboer Mekenkamp (van Drees). Villa de Eschhorst. De man met pet op is B. Ehrenhard. Het kind is onbekend. Links staat Pluimers. Naast hem Albert Averesch (van ?n Poal). De oudere vrouw is Janna Lankamp (van Mèlebert). Man en vrouw Velnaar (?n Böks) uit de Schoolstraat. Kapelaan van de Hoorn, trouwde met dochter van Struik (de Plàsse).

0:23:10 Beelden van de RKK Christus Koning School. Onderwijzer Henk Tielen met zijn collega Theo Laater surveilleren op het schoolplein tussen de spelende kinderen. Veel kinderen in beeld. De jongeman is Gerard Klein RouweIer.

0:24:44 De vrouw op fiets is Trui van Fuut-Herman (mevrouw Goosen). Meester Woning van de Oranjeschool kijkt om het hoekje. De dame die er bij staat is onbekend. De vrouw in jak en rok op fiets is onbekend. Hazewinkel (koster van de RKK kerk) en ?aanspreker? als opvolger van Beumer. Hij had vroeger een delicatessenwinkel naast het ?patronaatsgebouw? aan de Enterstraat. Schilder Albert van de Maat veegt de stoep aan. Twee dames Tuller en Wilbers (van Padje). De man is Wilbers zelf. De jongedame met strik in het haar is onbekend. Mevrouw Mina Ehrenhard-Brinks. Haar buurman Ten Berge alias de Ballo. De oude Pennings wandelt op huis aan. De dochter van Zandink uit de Weversstraat. Jan van Mozes (Nijkamp) steekt de straat over. De dame links is mevrouw A. Joling-Teela. Rechts mevrouw Dannenberg-Bruggeman. De man met paard en wagen is melkboer Goossen uit Zuna. Deze vrouw is mevrouw Ten Berge (van de Ballo). De slagersknecht G.J. Dannenberg (de Borre) bij slager Huiskes. De lachende dame die uit het raam kijkt is onbekend. St. Jozefgebouw (ook Patronaatstgebouw genoemd). Deze vrouw is Dora van 'n Hammer (Jansen). Herman Pluimers (van Pluumers rijwielhersteller en garage). Zijn knecht Kienhuis (de Roojan) en zijn neef (oomzegger) Hento
Lengte in minuten:
00:20:53
Datering:
00-00-1965
Adres:
Rijssen, [geen straatnaam]  
Vervaardiger:
J.W.L. Adolfs;
Materiaal:
8 mm;
rolfilm;
Oud nummer:
BB01797
Materiaal opmerkingen:
formaat beeld: zwart/wit;
formaat geluid: stom;
 
 
 
 
 
Geen afbeelding
Film
9594BB00376.02 Televisieuitzending op 19-09-2001.

0h.17' Uitzending van het historische documentaireprogramma Het Oversticht over de opkomst en ondergang van de textielonderneming Spanjaard in Borne. Halverwege de 19de eeuw begon Salomon Jacob Spanjaard een textielfabriek in Borne en bouwde deze uit tot de belangrijkst onderneming van het dorp. De familie Spanjaard had het in Borne voor het zeggen en dit bleef zo tot in de jaren 1960.

Begonnen als 'lompenjood' in Zwolle, rondtrekkend door Overijssel met stoffen en garen, trouwde hij in Borne en organiseerde S.J. Spanjaard zijn handel zo dat hij bedrijfsmatig kon gaan werken. In 1865 openden zijn zoons een stoomfabriek. Er waren toen al 180 arbeiders in dienst. In dat jaar werd ook de spoorlijn Almelo-Salsbergen aangelegd. Uitbetaling geschiedde aanvankelijk o.a. in waardebonnen. Begin 20ste eeuw werkten er ca. 800 mensen voor Spanjaard. Het was gebruikelijk dat Spanjaard de hele familie claimde om voor hen te werken om zo verzekerd te zijn van arbeidskrachten. Het leven van de arbeiders en in het dorp werd in sterke mate bepaald door Spanjaard. Zo was er een bibliotheek en een badhuis (waarvan ook beelden) van Spanjaard. Spanjaard zorgde voor de muziekvereniging en betaalde de oranjefeesten. Ook zorgde hij ervoor dat ziekelijke kinderen naar een vakantiekolonie in Egmond aan Zee gingen. Het hele ritme in Borne werd bepaald door de fabrieksfluit.

De Tweede Wereldoorlog heeft grote gevolgen voor de fabriek. De fabriek wordt leeggeroofd en gebruikt voor het maken van bommen. Een deel van de joodse familie Spanjaard komt om. Anderen krijgen leiding in de fabriek. Dit zou na de oorlog zo blijven. De invloed van de familie Spanjaard nam af. Ook met de textielindustrie ging het na de oorlog minder. Met het kwaliteitsproducten als Kenmore probeert men het hoofd nog boven water te houden. Overname door Nijverdal-Ten Cate biedt geen oplossing. Massaproductie is niet meer haalbaar in Nederland. Aan deze ondergang, 00-00-1800 - 00-00-2001
Titel:
Het Oversticht ; serietitel
Textielbaron Spanjaard te Borne ;
Beschrijving:
Televisieuitzending op 19-09-2001.

0h.17' Uitzending van het historische documentaireprogramma Het Oversticht over de opkomst en ondergang van de textielonderneming Spanjaard in Borne. Halverwege de 19de eeuw begon Salomon Jacob Spanjaard een textielfabriek in Borne en bouwde deze uit tot de belangrijkst onderneming van het dorp. De familie Spanjaard had het in Borne voor het zeggen en dit bleef zo tot in de jaren 1960.

Begonnen als 'lompenjood' in Zwolle, rondtrekkend door Overijssel met stoffen en garen, trouwde hij in Borne en organiseerde S.J. Spanjaard zijn handel zo dat hij bedrijfsmatig kon gaan werken. In 1865 openden zijn zoons een stoomfabriek. Er waren toen al 180 arbeiders in dienst. In dat jaar werd ook de spoorlijn Almelo-Salsbergen aangelegd. Uitbetaling geschiedde aanvankelijk o.a. in waardebonnen. Begin 20ste eeuw werkten er ca. 800 mensen voor Spanjaard. Het was gebruikelijk dat Spanjaard de hele familie claimde om voor hen te werken om zo verzekerd te zijn van arbeidskrachten. Het leven van de arbeiders en in het dorp werd in sterke mate bepaald door Spanjaard. Zo was er een bibliotheek en een badhuis (waarvan ook beelden) van Spanjaard. Spanjaard zorgde voor de muziekvereniging en betaalde de oranjefeesten. Ook zorgde hij ervoor dat ziekelijke kinderen naar een vakantiekolonie in Egmond aan Zee gingen. Het hele ritme in Borne werd bepaald door de fabrieksfluit.

De Tweede Wereldoorlog heeft grote gevolgen voor de fabriek. De fabriek wordt leeggeroofd en gebruikt voor het maken van bommen. Een deel van de joodse familie Spanjaard komt om. Anderen krijgen leiding in de fabriek. Dit zou na de oorlog zo blijven. De invloed van de familie Spanjaard nam af. Ook met de textielindustrie ging het na de oorlog minder. Met het kwaliteitsproducten als Kenmore probeert men het hoofd nog boven water te houden. Overname door Nijverdal-Ten Cate biedt geen oplossing. Massaproductie is niet meer haalbaar in Nederland. Aan deze ondergang
Beschrijving vervolg:
heeft Spanjaard in zekere zin ook zelf bijgedragen, want ze hadden zelf al een fabriek in Afrika.

In de documentaire zijn oude filmbeelden van het werk in de textielfabriek en van de afbraak ervan te zien.

Dhr. H. ten Thije, voormalig bedrijfsleider, verteld over de geschiedenis en de invloed van Spanjaard op het leven in Borne.

Ex-werknemers mevr. A. Weghs-Krikke en dhr. H. Averesch verhalen hoe het was om in de fabriek te werken en welke invloed Spanjaard had op hun leven. Oud-burgemeester C. Bevers van Borne vertelt iets over de relatie met Spanjaard en de afbraak van de fabriek

0h.35' Einde.
Lengte in minuten:
00:18:00
Datering:
00-00-1800 - 00-00-2001
Adres:
Borne, [geen straatnaam]  
Vervaardiger:
[Brouwer, Ina,](Ina) Brouwer; (Oscar) Siep; [Spanjaard, Samuel Jacob](Samuel Jacob) Spanjaard; [Treffers](Bas) Treffers;
Rechthebbende:
RTV Oost
Materiaal:
VHS;
standaard;
Oud nummer:
BB00376.02
Materiaal opmerkingen:
gesproken taal: Nederlands;
formaat geluid: stereo;
formaat beeld: kleur;
 
 
 
 
 
Geen afbeelding
Film
7023BETACAM937.02 Samenvatting:

Adolfsfilm over het dorp Rijssen in 1965. Beelden van het alledaagse leven. Op het gemeentehuis en het politiebureau. Mensen op straat en voor hun huis. Op het schoolplein van de RKK Christus Koning. Beelden van de plaatselijke winkeliers. Op het voetbalveld.



Beschrijving:

0:16:25 Beelden van het stadhuis van Rijssen. De heer Simpelaar achter zijn bureau. Idem de heer Van de Noort. Idem de heer Verbeek. Staande aan de archiefkast Johan Keizer. Dames achter de schrijfmachine zijn mevrouw Dijkink (Molendijk) en Dannenberg (Kamergeye). De heer J. ten Hove achter zijn bureau. De dame is onbekend. Van de drie heren rechts de heer H. Borghuis (kantoor gasbedrijf). Telefonerend de heer Wierda. De typende dame is van Leyendekker, gehuwd met slager Pongers. De gapende man is Ligtenberg (Hatndieks) De man met bril (kaalhoofdig) is Jan Giesbers, alias Kuupsjantje. Met bril is Wierda. Met sigaret is Jan Mekenkamp beter bekend als Jan van Drees uit de Oranjestraat. De man bij de deur is Hendrik Jan Avink (van Weenkelsoarntjeantjen) van de Dannenberg. De man die gaat zitten is Pluimers. De man die schrijft is Harbers (van de Sloffe). Tegenover hem zit de heer (Dieks) Borghuis. De man rechts is Freek Nieuwenhuis.

0:18:57 Een man voor het oude politiebureau. Aan het burau zit de opperwachtmeester.

0:19:22 Mevrouw Eshuis-Schipper aan de Opbroekweg. De man heet Van de Berg. Jongetje is van Van Rees. De man met bril is Pluimers. Van de drie mannen staat links Johan van de Fuit. Naast hem zijn neef Berend en naast Berend staat Meriens van Spatje (Bakker). Het meisje dat uit raam kijkt is onbekend, evenals andere meisje (met bril) in deuropening. De man met hoornen bril is Ten Hove (de Klitse) en zijn dochtertje. Anja Gijsbers veegt het straatje. Haar moeder kijkt door het raam. Huis van Marinus Janssen. Marinus Janssen met dienstmeisje Baan (van de Voonder) en zijn schapen en zoontje Hennie Janssen. Groepje wandelaars zijn, 00-00-1965
Titel:
Rijssen 1965 - deel 1 ;
Beschrijving:
Samenvatting:

Adolfsfilm over het dorp Rijssen in 1965. Beelden van het alledaagse leven. Op het gemeentehuis en het politiebureau. Mensen op straat en voor hun huis. Op het schoolplein van de RKK Christus Koning. Beelden van de plaatselijke winkeliers. Op het voetbalveld.



Beschrijving:

0:16:25 Beelden van het stadhuis van Rijssen. De heer Simpelaar achter zijn bureau. Idem de heer Van de Noort. Idem de heer Verbeek. Staande aan de archiefkast Johan Keizer. Dames achter de schrijfmachine zijn mevrouw Dijkink (Molendijk) en Dannenberg (Kamergeye). De heer J. ten Hove achter zijn bureau. De dame is onbekend. Van de drie heren rechts de heer H. Borghuis (kantoor gasbedrijf). Telefonerend de heer Wierda. De typende dame is van Leyendekker, gehuwd met slager Pongers. De gapende man is Ligtenberg (Hatndieks) De man met bril (kaalhoofdig) is Jan Giesbers, alias Kuupsjantje. Met bril is Wierda. Met sigaret is Jan Mekenkamp beter bekend als Jan van Drees uit de Oranjestraat. De man bij de deur is Hendrik Jan Avink (van Weenkelsoarntjeantjen) van de Dannenberg. De man die gaat zitten is Pluimers. De man die schrijft is Harbers (van de Sloffe). Tegenover hem zit de heer (Dieks) Borghuis. De man rechts is Freek Nieuwenhuis.

0:18:57 Een man voor het oude politiebureau. Aan het burau zit de opperwachtmeester.

0:19:22 Mevrouw Eshuis-Schipper aan de Opbroekweg. De man heet Van de Berg. Jongetje is van Van Rees. De man met bril is Pluimers. Van de drie mannen staat links Johan van de Fuit. Naast hem zijn neef Berend en naast Berend staat Meriens van Spatje (Bakker). Het meisje dat uit raam kijkt is onbekend, evenals andere meisje (met bril) in deuropening. De man met hoornen bril is Ten Hove (de Klitse) en zijn dochtertje. Anja Gijsbers veegt het straatje. Haar moeder kijkt door het raam. Huis van Marinus Janssen. Marinus Janssen met dienstmeisje Baan (van de Voonder) en zijn schapen en zoontje Hennie Janssen. Groepje wandelaars zijn
Beschrijving vervolg:
onbekend. De vroegere burgemeesters woning De Nijenhof. De heer Veneklaas die bij de NS werkte. De man met sigaret is melkboer Koster. De fietster is onbekend. De melkboer Mekenkamp (van Drees). Villa de Eschhorst. De man met pet op is B. Ehrenhard. Het kind is onbekend. Links staat Pluimers. Naast hem Albert Averesch (van ?n Poal). De oudere vrouw is Janna Lankamp (van Mèlebert). Man en vrouw Velnaar (?n Böks) uit de Schoolstraat. Kapelaan van de Hoorn, trouwde met dochter van Struik (de Plàsse).

0:23:10 Beelden van de RKK Christus Koning School. Onderwijzer Henk Tielen met zijn collega Theo Laater surveilleren op het schoolplein tussen de spelende kinderen. Veel kinderen in beeld. De jongeman is Gerard Klein RouweIer.

0:24:44 De vrouw op fiets is Trui van Fuut-Herman (mevrouw Goosen). Meester Woning van de Oranjeschool kijkt om het hoekje. De dame die er bij staat is onbekend. De vrouw in jak en rok op fiets is onbekend. Hazewinkel (koster van de RKK kerk) en ?aanspreker? als opvolger van Beumer. Hij had vroeger een delicatessenwinkel naast het ?patronaatsgebouw? aan de Enterstraat. Schilder Albert van de Maat veegt de stoep aan. Twee dames Tuller en Wilbers (van Padje). De man is Wilbers zelf. De jongedame met strik in het haar is onbekend. Mevrouw Mina Ehrenhard-Brinks. Haar buurman Ten Berge alias de Ballo. De oude Pennings wandelt op huis aan. De dochter van Zandink uit de Weversstraat. Jan van Mozes (Nijkamp) steekt de straat over. De dame links is mevrouw A. Joling-Teela. Rechts mevrouw Dannenberg-Bruggeman. De man met paard en wagen is melkboer Goossen uit Zuna. Deze vrouw is mevrouw Ten Berge (van de Ballo). De slagersknecht G.J. Dannenberg (de Borre) bij slager Huiskes. De lachende dame die uit het raam kijkt is onbekend. St. Jozefgebouw (ook Patronaatstgebouw genoemd). Deze vrouw is Dora van 'n Hammer (Jansen). Herman Pluimers (van Pluumers rijwielhersteller en garage). Zijn knecht Kienhuis (de Roojan) en zijn neef (oomzegger) Hento
Lengte in minuten:
00:20:53
Datering:
00-00-1965
Adres:
Rijssen, [geen straatnaam]  
Vervaardiger:
J.W.L. Adolfs;
Materiaal:
large;
Digital Betacam;
Oud nummer:
BETACAM937.02
Materiaal opmerkingen:
formaat beeld: zwart/wit;
formaat geluid: stom;
 
 
 
 
 
Erfgoedstuk
Film
5863BETACAM676 Oversticht 35

Officiële beschrijving van RTV Oost: "Opkomst en ondergang van de Bornse textielgigant Spanjaard. Rond 1800 vestigde de Joodse voddenhandelaar Salomon Jacob zich in Borne. Hij nam de familienaam Spanjaard aan en werd als fabriqueur een vermogend man. Spanjaard concentreerde zich vanaf 1865 op de fabrieksmatige productie van textiel. Rond de eeuwwisseling werkte éénderde van de totale beroepsbevolking van Borne bij Spanjaard. De textielfabriek werd een begrip in Borne: de fluit van Spanjaard regeerde het dorp. In de jaren zestig werd Spanjaard overgenomen door het Almelose bedrijf Nijverdal ten Cate, wat het begin van het einde voor de fabriek inluidde. Het duurde echter nog tot 1986 voordat het hele complex werd gesloopt. Henk ten Thije (voorlichter), Hennie Aversch (fijnspinnerij), Aaltje Weghs-Krikke (spoelerij) en oud-burgemeester Bevers vertellen over het werken bij Spanjaard en de teloorgang van de fabriek."

Aanvullende informatie: Salomon Jacob Spanjaard (Bodendorf, 13 december 1783 - Borne, 22 april 1861); N.V. Stoomspinnerijen en Weverijen S.J. Spanjaard.

Begonnen als voddenhandelaar in Zwolle, rondtrekkend door Overijssel met stoffen en garen, trouwde hij in Borne en organiseerde S.J. Spanjaard zijn handel zo dat hij bedrijfsmatig kon gaan werken. In 1865 openden zijn zoons een stoomfabriek. Er waren toen al 180 arbeiders in dienst. In dat jaar werd ook de spoorlijn Almelo-Salsbergen aangelegd. Uitbetaling geschiedde aanvankelijk o.a. in waardebonnen. Begin 20ste eeuw werkten er ca. 800 mensen voor Spanjaard. Het was gebruikelijk dat Spanjaard de hele familie claimde om voor hen te werken om zo verzekerd te zijn van arbeidskrachten. Het leven van de arbeiders en in het dorp werd in sterke mate bepaald door Spanjaard. Zo was er een bibliotheek en een badhuis (waarvan ook beelden) van Spanjaard. Spanjaard zorgde voor de muziekvereniging en betaalde de oranjefeesten. Ook zorgde hij ervoor dat ziekelijke kinderen naar een, 19-09-2001
Titel:
Het Oversticht: Spanjaard Borne ;
Beschrijving:
Oversticht 35

Officiële beschrijving van RTV Oost: "Opkomst en ondergang van de Bornse textielgigant Spanjaard. Rond 1800 vestigde de Joodse voddenhandelaar Salomon Jacob zich in Borne. Hij nam de familienaam Spanjaard aan en werd als fabriqueur een vermogend man. Spanjaard concentreerde zich vanaf 1865 op de fabrieksmatige productie van textiel. Rond de eeuwwisseling werkte éénderde van de totale beroepsbevolking van Borne bij Spanjaard. De textielfabriek werd een begrip in Borne: de fluit van Spanjaard regeerde het dorp. In de jaren zestig werd Spanjaard overgenomen door het Almelose bedrijf Nijverdal ten Cate, wat het begin van het einde voor de fabriek inluidde. Het duurde echter nog tot 1986 voordat het hele complex werd gesloopt. Henk ten Thije (voorlichter), Hennie Aversch (fijnspinnerij), Aaltje Weghs-Krikke (spoelerij) en oud-burgemeester Bevers vertellen over het werken bij Spanjaard en de teloorgang van de fabriek."

Aanvullende informatie: Salomon Jacob Spanjaard (Bodendorf, 13 december 1783 - Borne, 22 april 1861); N.V. Stoomspinnerijen en Weverijen S.J. Spanjaard.

Begonnen als voddenhandelaar in Zwolle, rondtrekkend door Overijssel met stoffen en garen, trouwde hij in Borne en organiseerde S.J. Spanjaard zijn handel zo dat hij bedrijfsmatig kon gaan werken. In 1865 openden zijn zoons een stoomfabriek. Er waren toen al 180 arbeiders in dienst. In dat jaar werd ook de spoorlijn Almelo-Salsbergen aangelegd. Uitbetaling geschiedde aanvankelijk o.a. in waardebonnen. Begin 20ste eeuw werkten er ca. 800 mensen voor Spanjaard. Het was gebruikelijk dat Spanjaard de hele familie claimde om voor hen te werken om zo verzekerd te zijn van arbeidskrachten. Het leven van de arbeiders en in het dorp werd in sterke mate bepaald door Spanjaard. Zo was er een bibliotheek en een badhuis (waarvan ook beelden) van Spanjaard. Spanjaard zorgde voor de muziekvereniging en betaalde de oranjefeesten. Ook zorgde hij ervoor dat ziekelijke kinderen naar een
Beschrijving vervolg:
vakantiekolonie in Egmond aan Zee gingen. Het hele ritme in Borne werd bepaald door de fabrieksfluit.

De Tweede Wereldoorlog heeft grote gevolgen voor de fabriek. De fabriek wordt leeggeroofd en gebruikt voor het maken van bommen. Een deel van de joodse familie Spanjaard komt om. Anderen krijgen leiding in de fabriek. Dit zou na de oorlog zo blijven. De invloed van de familie Spanjaard nam af. Ook met de textielindustrie ging het na de oorlog minder. Met het kwaliteitsproducten als Kenmore probeert men het hoofd nog boven water te houden. Overname door Nijverdal-Ten Cate biedt geen oplossing. Massaproductie is niet meer haalbaar in Nederland. Aan deze ondergang heeft Spanjaard in zekere zin ook zelf bijgedragen, want ze hadden zelf al een fabriek in Afrika.

In de documentaire zijn oude filmbeelden van het werk in de textielfabriek en van de afbraak ervan te zien.

Dhr. H. ten Thije, voormalig bedrijfsleider, verteld over de geschiedenis en de invloed van Spanjaard op het leven in Borne.

Ex-werknemers mevr. A. Weghs-Krikke en dhr. H. Averesch verhalen hoe het was om in de fabriek te werken en welke invloed Spanjaard had op hun leven. Oud-burgemeester C. Bevers van Borne vertelt iets over de relatie met Spanjaard en de afbraak van de fabriek

Lengte in minuten:
00:17:39
Datering:
19-09-2001
Adres:
Borne, [geen straatnaam]  
Almelo, [geen straatnaam]  
Vervaardiger:
Arwert Oldenhuis, Bram, productie(Coen) van Galen; [Jong, Ruben de, samenstelling](Wim) W. Meijer; (Oscar) Siep; (Bas) Treffers;
Rechthebbende:
RTV Oost
Oud nummer:
BETACAM676
Materiaal:
Betacam;
SX small;
Materiaal opmerkingen:
gesproken taal: Nederlands;
formaat geluid: stereo;
formaat beeld: kleur;