Uw zoekacties: Ambacht Het Weergors en de Fortresse Hellevoetsluis

035 Ambacht Het Weergors en de Fortresse Hellevoetsluis ( Streekarchief Voorne-Putten )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Naar boven om te zoeken
035   Ambacht Het Weergors en de Fortresse Hellevoetsluis
Inleiding
Aanwijzingen voor de gebruiker
Archiefvorming
Inhoud en structuur van het archief
Bijlagen
Regesten
175. Transportregisters, (1631-1643)
176. Transportregisters, (1643-1681)
177. Transportregisters, (1735-1756)
178. Transportregisters, (1756-1771)
179. Transportregisters, (1771-1783)
180. Transportregisters, (1784-1799)
181. Transportregisters, (1799-1808)
243. Akten van getuigenis, (1649-1659)
Records 1 t/m 100
Leendert Dircxsz Delfgaeu, won. te Rotterdam in de Jofferstraat, oud ca. 35 jaar, (Cornelis?) Janse Fuyck, won. te Rotterdam, oud 35 jaar, Claes Dircksz Delfgaeu, won. te Rotterdam, oud 30 jaar, en Meerten Bastiaensz, won. te Rotterdam, oud 21 jaar, verklaren op verzoek van Gidion van Leeuwen, herbergier op Hellevoetsluis, dat zij op 25 mei 1670 om ongeveer 6 uur ‘s avonds in de herberg hebben gegeten. Om ongeveer 10 uur klopte een sergeant van kapitein De Wit op de deur met enige soldaten, die vroeg wie hij in huis had, waarop de herbergier antwoordde, dat het ‘vreemde lieden’ waren, die hier die nacht zouden slapen. De sergeant zei, dat die er uit moesten. Zij sloegen met pieken en stokken op de deur en sloegen de herbergier in zijn gezicht. De andere dag hebben zij voors. Van Leeuwen doen halen en ‘tot de geweld(aer?) aldaer geset’.
Comparanten hebben deze verklaring met een eed bekrachtigd en alle vier ondertekend.
Teunis Joosten Geerlingh en Meynsje Cornelis, vroedvrouw op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Gidion van Leeuwen, herbergier op Hellevoetsluis, dat op eerste Pinksterdag 25 mei 1670 des avonds om half tien de sergeant van de compagnie van kapitein De Wit met enige soldaten van de wacht het huis van Van Leeuwen zijn binnengegaan en gevraagd hebben, wie zij in huis hadden. De soldaten zijn met stokken en pieken te keer gegaan in het huis en hebben de herbergier geslagen.
Barent Teuchte, sergeant onder de compagnie van kapitein Jan de Wit, verklaart, dat hij op eerste Pinksterdag 25 mei 1670 de hoofdwacht heeft gehad en naar gewoonte ‘s avonds gepatrouilleerd heeft met twee soldaten genaamd Cornelis Lambertsz van den Bos en Jan Passchiere van dezelfde compagnie. Bij het huis van Gidion van Leeuwen merkten zij, dat er na 9 uur nog getapt werd. De sergeant heeft nog een hele kamer vol volk gevonden en onder de passagiers een soldaat van dezelfde compagnie genaamd Albert Trapman gezien. De sergeant heeft, geassisteerd door de korporaal van de wacht Pieter Peteet en de soldaten Alexander Manson en Jan Bros en de vorengenoemde soldaten de herberg gecontroleerd. De herbergier en zijn vrouw hebben de sergeant uitgescholden en in zijn gezicht geslagen.
Christoffel Pietersz, sergeant onder de compagnie van kapitein Jacob Visser, en Balthasar Steghman, adelborst onder dezelfde compagnie, verklaren, dat zij op patrouille gemerkt hebben, dat het gezelschap om half twaalf ‘s nachts nog niet uit elkaar was gegaan. Op een aanmerking daarover antwoordde de herbergier, dat hij voor passagiers tapte en dat de hele nacht zou blijven doen.
Kapitein Jan de Wit en kapitein Jacob Visser en Hans Wolf kok vaandrager van de commandeur Commersteyn verklaren, dat Gidion van Leeuwen, herbergier op Hellevoetsluis, heeft gezegd op 26 mei 1670, toen hij ‘s morgens naar de geweldige werd gebracht, dat hij zou tappen en niemand hem dat zou beletten ‘noch duyvel noch hell’ en meer andere vuile scheldwoorden ‘al te lange om te verhalen’.
Kapitein Jan de Wit en Rey(...?) de Vos van Steenwijck, luitenant van kapitein Vissers, verklaren, dat op eerste Pinksterdag 25 mei 1670 ‘s avonds tussen 10 en 11 uur zij de sergeant van ( Sene Camp?) tegengekomen zijn, die hun vertelde, wat er bij Gidion van Leeuwen was gepasseerd. Kapitein de Wit is toen met voorn. luitenant, een sergeant en zes musketiers naar de herberg gegaan, waar men weigerde de deur te openen.
Dijkgraaf en schepenen verklaren, dat heden voor hen gecompareerd is Maertje Jacobsdr, huisvrouw van Cornelis Keyser, won. op Hellevoetsluis, die zij voor de tweede keer gevraagd hebben, of zij de kwitantie hier voor in de voors. attestatie vermeld heeft gegeven en de penningen heeft ontvangen met kennis en voorweten van Willem van Butten, pachter van de voorverhaald impost, die bevestigend antwoordde. Zij blijft bij haar vorige verklaring.
Achterop deze verklaring staat nog: Op 24 mei 1670 is op verzoek van schout Palingh gearresteerd Jacob Tonisz, zoon van Tonis Cornelisz (sonemaer?), won. in Oudorp gelegen in West-Voorne.
Luitenant Reyn de Vos van Steenwijck, Augustinus Po(...?)hove van den (Raegh?), Barent Jorisz, sergeant onder de compagnie van kapitein Jacob Visser, verklaren op verzoek van voors. kapitein Jacob Visser, dat de wapenen van de marine onder voors. compagnie behorende, zoals snaphanen, pieken, bandelieren en ( ringkagen?) ‘sijn gereet geweest op den 13en janewari 1670'. Maar omdat er 60 man van de compagnie in Heusden lagen en 40 man in Gorcum en dezen door de ‘quackelvorst’ niet bij elkaar konden komen, verklaren zij, dat ‘alt geweer van de compagnie te Gorcum was’. (De laatste verklaring is bijgeschreven 2-8-1670.)
Leendert Jonkers en Heynderick Cornelisz, soldaten onder de compagnie van kapitein Visser, in garnizoen op Hellevoetsluis, verklaren, hij Heynderick, dat hij op 29 mei ‘s morgens is gaan vissen zonder dat hij wist, dat op die dag de monstering zou gedaan worden, en hij Leendert, dat hij in opdracht van de kapitein die dag naar Heynderick is gaan zoeken. Ze zijn direct naar het garnizoen gegaan, maar de monstering had al plaatsgevonden.
Dijkgraaf Jacob Hoogstadt verklaart op verzoek van Claes Claese de Jongh, commissaris op Hellevoetsluis, dat hij omstreeks 29 augustus 1669 ten huize van Ds. Vogelis, predikant op Hellevoetsluis, is geweest naast de requirant en de vrouw van de dominee heeft horen zeggen: ‘Het sijn geen eerlijcke luyden, die anderluy mans aenhouden sonder te seggen wie seyde verder u dochters hebben (haere oogen nomende Cornelia, seyde noch u dochter sijn vits?), voegende daer bij, het sijn mijn mans woorden die hij op het bedt leggende tegen mij geseyt heeft.’
Dijkgraaf Jacob Hoogstadt en Corstiaen Pieter van der Stel verklaren op verzoek van de raden en meesters van de rekeningen der domeinen van de Staten van Holland en West-Friesland, dat in de rivier van Flakkee t.o. het dorp Middelharnis een zandplaat ligt, met het westeinde en de zuidzijde aan het diep genaamd het Scheur en met het oosteinde en de noordzijde aan het diep genaamd het Noordtdiep of Haringvliet en dat zij dit jaar deze zandplaat hebben beplant met twee schuiten ‘heemtsooden’. Door ingezetenen van Sommelsdijk is hen vaak gevraagd, wat ze op de zandplaat deden en zij hebben geantwoord, dat het in opdracht van de heren requiranten was.
Dijkgraaf en schepenen van het Weergors verklaren op verzoek van Maerten Gleyne Hartevelt, schipper op Hellevoetsluis, dat deze Hartevelt, ‘onse inwonende burger’, vaart t.b.v van de inwoners van Hellevoetsluis alle weken hout van hier op Rotterdam, verzoekende aan iedereen, die dit wordt getoond, ‘den selven Hartevelt voor soodanigh een persoon te erkennen’.
Jan Willemsz van Kuyle, hovenier, won. te Oegstgeest, verklaart, dat hij hier op Hellevoetsluis of in Den Briel geen schippers heeft kunnen vinden, die zijn vlas naar huis kunnen brengen. Hij heeft een schipper van Tergou gehuurd, met name Cornelis Kooy, die na vier dagen nog niet gekomen is. Om de schade te beperken heeft hij nu een schipper van (Joure?) in Friesland gehuurd, met name Jan Willemsz.
Adolf van der Wegen, korporaal onder de compagnie van kapitein Jacob Visser, en Balthaser Stegman, korporaal onder dezelfde compagnie, verklaren, dat voorn. kapitein heeft aangenomen tot soldaat onder zijn compagnie op 24 september 1669 Frans Vos, Pieter Anderiesen, Arnout van Thoor en Joost Francke.
Aren Janse Kraen, oud ca. 52 jaar, en Leendert Arensz Gotenaer, oud ca. 27 jaar, beiden won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Jacob Magriger, mede won. op Hellevoetsluid, dat zij op donderdag 16 oktober om ca. 9 of 10 uur geweest zijn ten huize van Pieter Leendertse van Crympe, in huwelijk hebbende Maertje Tonis, mede won. op Hellevoetsluis naast requirant, en daar gehoord en gezien hebben, dat requirant tegen Maertje Tonis zei: ‘Gij doet qualijck dat gij sulcke luyden wegh helpt als Joost Joosten den Jonghe.’, waarop Maertje antwoordde: ‘Dat liegt gij als een schelm, gij krepelen hont, dat ick een man geweest waer gij hadde alle lange een veegh (...?) beck gehadt ende hadje soo wel niet gevaren vanden oostindievaerder gij sout u soo warm niet gedeckt hebben.’
Jan Pietersz van Keesnijck, korporaal onder de compagnie van kapitein Commersteyn in garnizoen op Hellevoetsluis, heeft toestemming verleend tot het huwelijk van zijn zoon Adam Janse van Keesnijck, schrijver onder kapitein Van Velsen in garnizoen in Maastricht, met Geertruyt Dwynge(r?), won. in Maastricht, dat in Maastricht gesloten zal worden.
Op verzoek van Pieter Vesteman, vaandrig onder de compagnie van kapitein Visser in garnizoen op Hellevoetsluis, verklaart Pieter de Vos op 20-4-1670 aangenomen te hebben als soldaat van deze compagne, Arien Gerritses op 18-4-1670 en Gijsbert van Hattum op 28-4-1670.
Heynderick Schrijver stuurman, Willem Willemse Kroes bootsman, Jan Cornelisz Boor timmerman, gevaren hebbende op het fluitschip genaamd De Moor, verklaren op verzoek van Jacob Swart, schipper op het voors. schip, dat zij op 8 december 1670 vertrokken zijn van Lissabon in Portugal onder convooi van Cornelis de Liefde en Flip van Almonde en later onder convooi van vie-admiraal De Liefde. Hun schip is lek geraakt, waardoor ze meer volk aan boord moesten nemen om het schip boven water te houden. Vice-admiraal De Liefde heeft 10 man overgezet, zodat zij 29 man aan boord hadden. Bij Goeree gekomen heeft de vice-admiraal voor een loods gezorgd. Op de eerste januari 1671 is het schip op een bank gelopen. Een loodsboot heeft hen van boord gehaald, maar zij hebben niets van de lading mee kunnen nemen.
Op de rug van deze verklaring de volgende aantekening: Trijntge Pieters, wed. van Huygh Pietersz, maakt goed aan de armen van Hellevoetsluis 9 december 1670.
Dijkgraaf en schepenen van het Weergors verklaren, dat Maerten Gleyne Hartevelt, toonder dezes, al enig jaren op Hellevoetsluis woont en dat de handtekening hieronder gesteld zijn gewone merk is en dat hij geen goederen voeren zal voorbij de tollen van Holland, Zeeland en West-Friesland, ‘daer wij overal vrij sijn (volgens den uytgeef van onsen polder waer van copie authentyck hier neven gaet) dan hem selfs toe behoorende ofte onsen anderen inwoonders, verklaren voorders dat hijsijne goederen aen egene onvrije personen te voeren verlooft noch vercoft heeft noch part noch deel daer innen te hebben, Versoeckende daeromme allen eersamen thollenaren ende dienaren den voorneomden Maerten Gleyne Hartevelt als een vrij persoon ende sijne goederen te laten passeeren vrij ende vranck’.
035 Ambacht Het Weergors en de Fortresse Hellevoetsluis
Inleiding
Bijlagen
Regesten
243. Akten van getuigenis, (1649-1659)
Dijkgraaf en schepenen van het Weergors verklaren, dat Maerten Gleyne Hartevelt, toonder dezes, al enig jaren op Hellevoetsluis woont en dat de handtekening hieronder gesteld zijn gewone merk is en dat hij geen goederen voeren zal voorbij de tollen van Holland, Zeeland en West-Friesland, ‘daer wij overal vrij sijn (volgens den uytgeef van onsen polder waer van copie authentyck hier neven gaet) dan hem selfs toe behoorende ofte onsen anderen inwoonders, verklaren voorders dat hijsijne goederen aen egene onvrije personen te voeren verlooft noch vercoft heeft noch part noch deel daer innen te hebben, Versoeckende daeromme allen eersamen thollenaren ende dienaren den voorneomden Maerten Gleyne Hartevelt als een vrij persoon ende sijne goederen te laten passeeren vrij ende vranck’.
Datering:
februari 1671
Organisatie: Streekarchief Voorne-Putten
laatste wijziging 08-08-2023
Jacob Hoogstadt, dijkgraaf en strandmeester op Hellevoetsluis, verklaart op verzoek van Gerrit Manrique, notaris te Rotterdam, voor rekening van juffr. Cornelia Donners of Sr. J. Borne, dat hij op 3 januari 1671 gegeven heeft aan Jacob Swart, gewezen schipper op het fluitschip De Moor, onlangs vergaan in het Goereese gat, 350 g., niet krachtens een schepensententie maar op verzoek van voors. schipper, die daarmee zijn volk het reisgeld wilde voldoen. Als onderpand heeft de schipper twee pakken katoen gegeven, gemerkt MD. De schipper heeft beloofd het geld binnenkort terug te betalen.
Jacob Hoogstadt, dijkgraaf en strandmeester op Hellevoetsluis, verklaart op verzoek van Gerrit Manrique, notaris te Rotterdam, voor rekening van juffr. Cornelia Donners of Sr. J. Borne, dat hij op 3 januari 1671 gegeven heeft aan Jacob Swart, gewezen schipper op het fluitschip De Moor, onlangs vergaan in het Goereese gat, 350 g., niet krachtens een schepensententie maar op verzoek van voors. schipper, die daarmee zijn volk het reisgeld wilde voldoen. Comparant heeft aan niemand anders van het scheepsvolk geld gegeven, alleen aan de schipper.
Barber Gerrits, wed. van Schout Wolf, won. op Hellevoetsluis, dat zijn op 9 mei 1671 na de middag heeft gezien, dat de luitenant van de admiraal Van Es, genaamd Snellingh, geweest is bij het huis van Maertje Tomis naast ene Joost Gouwenaer en dat deze luitenant Joost Gouwenaer met een degen heeft geslagen, die hard schreeuwde onschuldig te zijn. Toen de luitenant niet ophield met slaan is Joost in het huis van Jan Franse herbergier gevlucht, waar de luitenant ook binnendrong.
Compareerde mede Aelthen Heynderick, huisvr. van voors. Jan Franse, dat de luitenant doorging met slaan en ook veel van haar huisraad heeft vernield. Hij heeft Joost getrapt, dat het bloed hem de keel uitliep.
Compareerde mede Jacomijntje Pieters, huisvr. van Willem Robbertsz, mede won. op Hellevoetsluis, verklaart ook gezien te hebben, dat voorn. luitenant Joost Gouwenaer geslagen en getrapt heeft, totdat anderen tussenbeiden kwamen.
Dijkgraaf Jacob Hoogstadt en Corstiaen Pietersz van der Stel verklaren op verzoek van de raden en meesters van de rekeningen der domeinen van de Staten van Holland en West-Friesland, dat in de rivier van Flakkee t.o. het dorp Middelharnis een zandplaat ligt, met het westeinde en de zuidzijde aan het diep genaamd het Scheur en met het oosteinde en de noordzijde aan het diep genaamd het Noordtdiep of Haringvliet en dat zij dit jaar deze zandplaat hebben beplant met twee schuiten ‘heemtsooden’. Door ingezetenen van Sommelsdijk is hen vaak gevraagd, wat ze op de zandplaat deden en zij hebben geantwoord, dat het in opdracht van de heren requiranten was.
Heynderick Willemse van Vorburgh, oud ca. 29 jaar, verklaart op verzoek van Cornelis Keyser, bierwerker op Hellevoetsluis, dat hij op 8 augustus j.l. bij het huis van Meerten Gleyne Hartevelt was en hoorde, dat die requirant uitschold zonder dat deze daar enige aanleiding toe gaf.
Leunis Joosten, burger op Hellevoetsluis, oud ca. 31 jaar, en Jan Corendijcker, won. in Den Briel, verklaren op verzoek van Jan Jasperse Kosterus, tegenwoordig won. op Hellevoetsluis, dat zij op 18 augustus j.l. ‘s middags om ongeveer 12 uur op de Kaai voor het huis van de weduwe van Engel Arense Cater ene Jan Cornelisz Rebel hebben gezien, schipper van de Zwaluwe, varende met een kromstevenschuit, die requirant uitschold en hem heeft geslagen en gestoken met een ijzeren priem, waarop requirant in het huis van Ds. Vogelius is gevlucht en de deur heeft gesloten. Schipper Rebel heeft op de deur geslagen en met de priem in de deur gestoten.
Gidion van Leeuwen, herbergier op Hellevoetsluis, oud ca. 42 jaar, en Jacob Jacobsz veerman, oud 50 jaar, mede won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Dirck Jacobse Draey van Middelie, schipper, won. te Middelie, dat requirant in 1670 heeft gevoerd een fluitschip genaamd Hollandia, geladen met Frans zout, waarmee hij op 15 november 1670 zonder mast de haven van Hellevoetsluis is binnengevaren en vandaar naar Dordrecht is gegaan.
Aeltjen Heyndericks, getr. met Jan Franse van der Lee, schipper op Hellevoetsluis, verklaart op verzoek van Maertje van Vlierden, won. te Sommelsdijk, dat zij ongeveer vijf jaar geleden drie mannen, waarvan zij de namen niet weet, heeft horen zeggen, dat zij met ene Jan van Vlierden, pestamentwerker van Sommelsdijk en requirantes man, in de gevangenis te Londen in Engeland hebben gezeten en dat deze Jan van Vlierden in die gevangenis is gestorven en dat zij hebben geholpen om hem te begraven.
Augustijn Charlijngh, geweldige provoost op Hellevoetsluis en provoost van het Waalse regiment, oud 72 jaar, ziek zijnde, verklaart op verzoek van Roelof van Paffenrode, baljuw in ‘s-Gravenhage, dat hij deposant elf jaar heeft gebruikt de procureur en notaris Carel Dispontijn ‘in qualiteyt als hij deposant sollicisteur’ om de ordonnanties van zijn traktament als provoost op Hellevoetsluis en als provoost van het voorn. Waalse regiment te bevorderen en de penningen vandien te ontvangen en dat deze Dispontijn hem daarin zeer onrechtvaardig heeft behandeld met onnodige kosten in rekening te brengen. Hij heeft op 17 mei 1667 met hem een rekening opgemaakt en krijgt nog 200 g. van hem. Hij heeft sinds die tijd alle mogelijke moeite gedaan om van Dispontijn af te komen, wat nooit is gelukt.
Ary de Vuyst (anders gezegd Noom Ary), won. onder Nieuwenhoorn, en Jacob Danckerse, won. onder Oudenhoorn, verklaren, dat zij ongeveer 50 jaar geleden zeer goed gekend hebben ene Bastiaen Pietersz Groenekaes, indertijd won. onder Oudenhoorn, en dat deze een dochter Maertje Bastiaens (anders door de wandeling Groenekaes) nagelaten heeft, overleden in Zwartewaal. Zij verklaren ook gekend te hebben ene Bastiaen Cornelisz Brockje, in zijn leven won. op Hellevoetsluis, en dat zij Bastiaen Groenekaes menigmaal hebben horen zeggen, dat voorn. Bastiaen Brockje zijn neef was, dat zij waren ‘achter suster ende broeders kinderen’. Ook Brockje hebben zij menigmaal horen zeggen, dat voorn. Groenekaes zijn neef was, dat zij waren ‘achter suster ende broederskinderen’.
Ary de Jongh, schepen van Hellevoetsluis, verklaart op verzoek van Jan Janse Wittebol, won. op Hellevoetsluis, dat requirant de ‘Steene Meure’ aan de westzijde van de sluis op Hellevoetsluis met aarde heeft aangevuld en dat de werkbazen van de sluis, van wie hij het werk had aangenomen, een groot gedeelte van de aarde weer hebben weggehaald en hij requirant het weer heeft moeten vullen met zand. Jacob Jacobsz veerman, mede schepen op Hellevoetsluis, verklaart op verzoek van Jan Janse Wittebol hetzelfde voor de oostzijde van de sluis.
Jan Jorisse en Cornelis Keyser, beiden gezworen bierwerkers op Hellevoetsluis, en Jacob Geraet, biersteker op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Dirck Pieterse Spruyt, tapper, won. op Hellevoetsluis, dat zij in september 1671 er bij waren, toen Jan Jasperse Costerius, pachter van de grote bieren over Hellevoetsluis, requirant vroeg, waarom hij niet tapte, omdat hij een maand had stilgezeten, waarop requirant geantwoord had, dat de pachters van de negen stuivers op de ton bier die impost ook wilden hebben, die hij requirant oordeelde niet schuldig te zijn. Jan Jasperse Costerius heeft toen gezegd: ‘Tapt gij maer weder om aen al wat daer van comt vande pachters van de negen stuivers op de tonne, sal ick voor uyt voeren ende u daer van bevrijden ende indemneren buyten u costen.’
Jan Jorisse en Cornelis Keyser, beiden gezworen bierwerkers op Hellevoetsluis, en Jacob Geraet, biersteker op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Pieter Leendertsz van Crimpen, tapper, won. op Hellevoetsluis, dat zij in september 1671 er bij waren, toen Jan Jasperse Costerius, pachter van de grote bieren over Hellevoetsluis, requirant vroeg, waarom hij niet tapte, omdat hij een maand had stilgezeten, waarop requirant geantwoord had, dat de pachters van de negen stuivers op de ton bier die impost ook wilden hebben, die hij requirant oordeelde niet schuldig te zijn. Jan Jasperse Costerius heeft toen gezegd: ‘Tapt gij maer weder om aen al wat daer van comt vande pachters van de negen stuivers op de tonne, sal ick voor uyt voeren ende u daer van bevrijden ende indemneren buyten u costen.’
Kapitein van Zijl, tegenwoordig in garnizoen liggend op Hellevoetsluis, verklaart, dat Claes van der Sprongh al anderhalf jaar een beëdigd soldaat onder zijn compagnie is. Claes van der Sprongh bevestigt dit. Hij was op 2 april j.l. niet bij de monstering van de commissaris aanwezig, omdat hij met een zwaar ‘exsedent’ aan zijn been in zijn logement het bed heeft moeten houden, zoals nu nog het geval is. Hij heeft verlof verzocht om met zijn moeder naar huis te gaan om gemakkelijker en bekwamer te genezen.
Francooys de Boer schrijver, Cornelis Teunisz bootsman, Volcert Gerritsz constabel, Flip Pieterse constabelsmaat, varende op het pinasschip genaamd Rotterdam, waar schipper op is Pieter Goutsschalck, verklaren op verzoek van voors. schipper, dat zij met het voors. schip gekomen zijn van (Smirae Livorne ende Kadix?) onder het convooi van commandeur Eelant de Boys en vice-commandeur Adriaen Poort en op 23 en 24 maart in het Kanaal Engelse oorlogsschepen ontmoet te hebben, die hen met andere koopvaardijschepen en convooiers vijandelijk hebben bejegend en achtervolgd. Zij hebben o.a. de volgende schade geleden: een schot door de fokkemast, de grote stag aan stukken geschoten, touwen en zeilen kapotgeschoten (alle schade wordt minutieus opgesomd). Zij hebben zeven schoten door het hol van het schip gekregen en nog een onder water. Volcert Gerritsz constabel en Flip Pieterse constabelsmaat verklaren 1100 pond kruit, kogels en (knipperls?) verschoten te hebben.
Jan Joppen stuurman, oud 40 jaar, Cornelis Jansen bootsman, oud 30 jaar, Govert Cornelisz constabel, oud 44 jaar, en Harman Reers timmerman, oud 23 jaar, varende op het schip De Fonteyn, verklaren, dat ene Jan van Bergen op 4 januari 1672, toen het schip voor Lissabon lag, de schipper Pieter Fonteyn dreigde te slaan, waarop de schipper hem met de sloep aan land wilde laten zetten. Zij hebben allen voors. Van Bergen aan boord van de sloep zien gaan. De bootsmansmaat Jochem Creyger en Jan Janse van Bramen, oud 20 jaar, en het verdere sloepvolk verklaren niet beter te weten dan dat zij voors. Van Bergen in de sloep gehad hebben om hem aan land te zetten. Toen zij een Engels schip passeerden, dat daar ook lag, weten zij niet beter, of ‘den sekeren Jan van Bramen’ [moet ws. zijn Jan van Bergen] is op het Engelse schip overgestapt, maar het was nacht, toen dat gebeurde.
Pieter Janse stuurman, oud 36 jaar, Jan Harckse Kos constabel, oud 32 jaar, en Willem Janse constabelsmaat, oud 28 jaar, allen gevaren hebbende op het schip de Susanna, waar commandeur op is Cornelis Backer, verklaren, dat zij met het voors. schip bij het eiland (Wight?) door Engelse oorlogsschepen beschoten zijn. Cornelis van Stockholm, Hans Roesen van Stockholm en Louwerens Pietersz uit de Sont zijn zwaar gewond en het schip is zwaar beschadigd (ook hier wordt de schade minutieus opgesomd).
Willem Duyvesteyn, oud 31 jaar, em Pieter Sijmensz, oud 23 jaar, beiden won. op Hellevoetsluis, verklaren, dat zij ene Pieter Jacobsz de Gans, soldaat onder de compagnie van luitenant-kolonel Commersteyn, heel goed kennen en zij weten, dat hij tegenwoordig hier op Hellevoetsluis heel ziek op bed ligt. Zij hebben Pieter de Gans heel vaak en ook vandaag nog bezocht en zij verklaren, dat er geen verbetering in zijn toestand zit.
Cornelis Keyser, collecteur van de impost op de bieren over Hellevoetsluis, verklaart op verzoek van Coenraet Blom, medestander van de impost op de bieren over Rotterdam, dat ‘er niet eenen biersteker, tapper ofte imant anders die hem eenigen mate met het uyt sl(...?)ten van bieren comt te bemoejen op Sluys (is was?) noch geen int gehele Lant van Voorne die genaemt is Pieter Janse’.
Compareerde mede Jacob Helmerduyn, deurwaarder van de gemenelandsmiddelen te Rotterdam, die op verzoek van Coenraet Blom verklaart, dat hij op op 6 augustus 1672 ‘s morgens tussen 5 en 6 uur ten huize van voors. Cornelis Keyser is geweest en daar gevonden heeft een voerman, uitgezonden door de brouwer in De Paeu te Rotterdam, die van voorn. Keyser een biljet van een quartier bier eiste. Hij zei in opdracht van ene Pieter Janse te handelen. Ook ene N. van Schooten, won. te Rotterdam, bemoeide zich er mee. Toen Keyser bleef weigeren, is hij met de voerman weggereden.
Aren Commerse, oud ca. 61 jaar, Jan Gerritse van Greuningen, oud 56 jaar, en Dirck Pieterse Spruyt, oud ca. 34 jaar, allen won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Jacob Cornelisz Geraet, biersteker, mede won. op Hellevoet-sluis, dat zij met requirant en ene Ary Pieterse Coojer, die mede een bierstal alhier heeft opgericht, zijn geweest op 12 augustus 1672 ten huize van voors. Dirck Pieterse Spruyt en aldaar hebben gehoord, dat requirant tegen voors. Coojer zei: ‘Weet je wel, dat het tegen het placaat is, dat gij hier bierstekert’, waarop Coojer antwoordde: ‘Ick sal mijn bier opslaen al sout mijn bier dadelijck tot prijs gemaect werden.’
Jan Tonisse en Cornelis Keysers, beiden bierstekers op Hellevoetsluis, verklaren, dat op 12 augustus 1672 hier op Hellevoetsluis is aangekomen ene Ary Pieterse Coojer met zijn schuit met bier, die mede wonende is op Hellevoet-sluis, en hun verzocht is het bier op te slaan. Zij hebben de schout gevraagd, die zei, dat het Coojers verantwoording was. Coojer heeft gezegd: ‘Slaet gij ‘t bier in al wat daer van comt sal ick voor u uytvoeren.’
Jacob Gerritsz Schoutje, oud 38 jaar, en Jan Gerritsz van Greuningen, oud 56 jaar, won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Ary Pieterse Coojer, op Hellevoetsluis een bierstal opgericht hebbende en getr. met Trijntje Bastiaensdr, dat voors. Trijntje Bastiaensdr hier op Hellevoetsluis geboren is en opgegroeid, dat er niet meer dat twee bierstekers op Hellevoetsluis zijn n.l. Jacob Cornelisz Geraet, won. aan de westzijde van de haven, en Meerten Gleyne Hartevelt, won. aan de oostzijde van de haven, en dat er een paar jaar geleden drie bierstekers waren. Hellevoetsluis is geen plattelandsdorp maar een gefortificeerde plaats, die dagelijks ‘van inwoonders, varende gesellen ende militaire personen toe neemt’. Zij oordelen, dat er nog een biersteker nodig is.
Aren Jansz Craen, oud ca. 56 jaar, en Jacob Magriger, oud 29 jaar, beiden won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Hesselt Cornelisz Hackert, Aelbert ( Commelaer?) en Bastiaen Cornelisz Hodenpijl, getr. met Engeltje Laeuweris, wed. van za. Cornelis Lanterli(...?) en Jan Engelsz Cater, zoon van Engels Arensz Cater, dat zij in 1671 hadden aangenomen van Henrick Promer, die toen aannemer was van de heren gecommitteerde raden, om de dam aan de noordzijde van de sluis te verzwaren en de sluisput droog te maken. Toen de sluisput bijna droog was, is hij weer volgelopen niet door hun toedoen of verzuim, maar door een gat onder de muur aan de oostzijde van het dok. De aannemer heeft geweigerd te betalen.
Adriaen Verdoorn, oud 61 jaar, Jan Jansz Wittebol, oud 42 jaar, Huyg Cornelisz Wijngaerdt, oud 32 jaar, Jacob Garraet, oud 28 jaar, Jop Cornelisz, oud 35 jaar, en Gilles Jacobsz, oud 40 jaar, verklaren op verzoek van Hessel Cornelisz Hackert, Aelbert Jansz Bommelaer, Bastiaen Hodenpijl, getr. met Engeltie Lauris, wed. van Cornelis Crijnen, Jan Engelsz Cater, zoon van Engel Arentsz Cater zal., dat zij in 1671 hadden aangenomen van Henrick Promer, die toen aannemer was van de heren gecommitteerde raden, om de dam aan de noordzijde van de sluis te verzwaren en de sluisput droog te maken. Toen de sluisput bijna droog was, is hij weer volgelopen niet door hun toedoen of verzuim, maar door een gat onder de muur aan de oostzijde van het dok. De aannemer heeft geweigerd te betalen.
Kopie van de vorige verklaring.
Schout en schepenen verklaren, dat de vijf (!) volgende personen soldaten zijn onder de compagnie van kapitein Visser en tegenwoordig hier op Hellevoetsluis in garnizoen liggen n.l. Daniel Celdy, oud ca. 80 jaar, Pieter Potael, oud ca. 72 jaar, Jan van Woltruck, oud ca. 71 jaar, Robbert de Nijn, oud ca. 68 jaar, Jan Tamboer, oud ca. 48 jaar, en Leendert Jonckers, oud ca. 26 jaar.
Cornelis Keyser, oud ca. 42 jaar, en Pieter de Klerck, oud ca. 30 jaar, gezworen bierwerkers op Hellevoetsluis, verklaren, dat ene Ary Pieterse Coojer, mede won. op Hellevoetsluis, bier uit zijn schuit verkoopt en ze ter plaatse brengt volgens de biljetten daarvan zijnde.
Jacob Gerritsz Schoutie, oud 36 jaar, Jacob Arentsz Laey, oud 36 jaar, burgers van Hellevoetsluis, en Jannetge Arents, oud 38 jaar, verklaren op verzoek van Ary Pieterse Coyer, mede burger van Hellevoetsluis, dat zij diverse malen gezamenlijk bier hebben ingelegd van de bierstekers Jacob Garnaet en Maerten Hertevelt, dat ‘onbequaam’ was om te drinken en daarom teruggestuurd hebben.
Dijkgraaf Jacob Hoogstadt en Corstiaen Pietersz van der Stel verklaren op verzoek van de raden en meesters van de rekeningen der domeinen van de Staten van Holland en West-Friesland, dat in de rivier van Flakkee t.o. het dorp Middelharnis een zandplaat ligt, met het westeinde en de zuidzijde aan het diep genaamd het Scheur en met het oosteinde en de noordzijde aan het diep genaamd het Noordtdiep of Haringvliet en dat zij dit jaar deze zandplaat hebben beplant met twee schuiten ‘heemtsooden’. Door ingezetenen van Sommelsdijk is hen vaak gevraagd, wat ze op de zandplaat deden en zij hebben geantwoord, dat het in opdracht van de heren requiranten was.
Job Cornelisz schipper, oud 37 jaar, Willem Bastiaense, 31 jaar, beiden won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Hessel Cornelisz Hackert, won. in Nieuwenhoorn, dat zij op 5 februari 1673 op het Quackse strand zijn geweest en daar gehoord hebben, dat ene Willem Hals, schipper van een smalschip, heeft gezegd tegen ene Tjeerd ( Lucas?), schipper geweest op een koopvaardijscheepje, dat daar gestrand is, wijzende op een stuk hout met nr. 8: ‘Dat is niet van u, want het is verkocht.’ Dit stuk hout was door requirant gekocht volgens de koopcedulle daarvan zijnde.
Compareren mede Cors Fredericksz Domeneer, oud 37 jaar, en Huygh Willemse Quack, oud 46 jaar, die verklaren, dat zij met requirant op het strand zijn gekomen op 8 februari 1673 om het hout getekend met nr. 8, dat door requirant gekocht was, aan stukken te zagen. Toen is voors. Willem Hals gekomen en heeft gezegd: ‘Gij sult dat hout laten leggen want het comt u niet toe’ en hij heeft hem de zaag uit de hand gerukt. Zij verklaren, dat Willem Hals en zijn zoon de requirant hebben geslagen en met een mes gedreigd.
Cornelis Jacobsz van Alblasserdam, oud 33 jaar, beurtschipper van Rotterdam op Middelburg, en Jan Symonsz Verstraten, oud 34 jaar, beurtschipper van Middelburg op Rotterdam, verklaren op verzoek van Rijck Willemsz van Rotterdam, voerend een kaagschip, dat zij comparanten en voorn. Rijck Willemsz met zijn schip elkaar in de buurt van de hoek van de Westbanck buiten Goedereede hebben ontmoet. Comparanten waren een half uur na Rijck Willemsz uit Rotterdam vertrokken en zijn in zee gestoken. Door de harde wind waren zij genoodzaakt het Goereese gat binnen te lopen. Rijck Willemsz heeft averij opgelopen, maar heeft tocht kans gezien op 21 februari de haven van Hellevoetsluis te bereiken.
Schout en schepenen van Hellevoetsluis verklaren, dat zekere kromstevenschuit, die toebehoorde aan Job Cornelisz, inwoner van Hellevoetsluis, door hard weer en grote storm op 12 januari 1673 aan het Quackse strand is gestrand en verongelukt en helemaal geru¿neerd werd.
Cornelis Keyser, oud ca. 44 jaar, en Pieter de Klerck, oud ca. 30 jaar, gezworen bierwerkers op Hellevoetsluis, verklaren, dat Meerten Gleyne Hartevelt, biersteker op Hellevoetsluis, hier op 9 mei j.l. een biljet heeft gehaald van (negenhalf?) vaten (vol?) om terug te sturen naar Rotterdam ‘sonder nochtans dat den selven Hartevelt haer comparanten (bierwerrckers) heeft versocht ofte gevelgt de voors. negen half vaten (val?) uyt sijn kelder te halen’ en zij ook niet weten, dat een ander dat gedaan heeft.
Jacob Janse stuurman, Jan Gerritse en Davidt Spynck, bootsgezellen van het schip genaamd Het Wapen van Nieuwpoort ‘sijnde een kis’, verklaren op verzoek van Mr. Paeulis Briel, baljuw en opperdijkgraaf van Den Briel en het Land van Voorne, dat zij met het voors. schip ca. 13 dagen geleden omstreeks 25 juli 1673 van Nieuwpoort zijn weggezeild en de andere dag bij Duinkerken zijn aangekomen, waar zij Franse koele wijnen en brandewijnen hebben ingeladen, die nu in het schip zitten. Zij zijn 30 juli van Duinkerken vertrokken en 2 augustus in het Goereese gat en voor het Hoofd van Hellevoetsluis aangekomen. Door verlies van een anker waren zij genoodzaakt direct door te varen naar Hellevoetsluis, hoewel het hun bekend is, dat het invoeren van Franse koele wijnen en brandewijnen bij placaat van de Staten-Generaal van de Verenigde Nederlanden uitdrukkelijke verboden is.
Gidion van Leeuwen, sergeant van de burgerij op Hellevoetsluis, Bouwen Arense, Jacob Geraet, Leendert Arense Gotenaer, Jacob Magriger, Cornelis van Reen, Willem van Leeuwen, Aert Jacobse, Pieter Meertensz en Ary Teunissen, allen burgers en inwoners van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Mr. Paeulis Briel, baljuw en opperdijkgraaf van Den Briel en het Land van Voorne, dat zij op 2 september 1673 ‘s avonds om 10 uur met de schuit van voorn. Jacob Geraet buiten de haven van Hellevoetsluis zijn gevaren en ‘s nachts om 2 uur gekomen zijn bij de Engelse kits genaamd Het Wapen van Nieupoort, liggend een half uur ten westen van de haven van Goedereede, en bevonden hebben, dat uit het schip alle wijnen overgeladen waren (twee okshoofden uitgezonderd). Zij hebben de schuiten met overgeladen wijnen binnen Hellevoetsluis gebracht. Zij verklaren in de voors. kits gevonden te hebben de schipper cargo Gerret van Richelle, Johannes van Broeckhuysen en de schipper, stuurman en de bootsgezellen van de voors. schepen, die gezamenlijk bezig waren met het overladen van voors. wijnen uit de kits in de schuiten. Ricehelle en Broeckhuysen hebben o.a. gezegd: ‘Wij sijn gelijck met de prijs want het selve is verbeurt.’
Thonis de Bruyn en Johannes Breeman, beiden schippers, voerende een kromstevenschuit en een smalschip, won. te Sommelsdijk, verklaren op verzoek van Mr. Paeulis Briel, baljuw en opperdijkgraaf van Den Briel en het Land van Voorne, dat zij op 31 augustus 1673 zijn (gehuurd?) door ene Gerrit de Recelle, supercargo van het schip genaamd Het Wapen van Nieupoort, zijnde een Engelse kits, om met hun schuiten uit de schip de wijnen over te laden in hun schuiten. Zij hadden voor ieder vat 4 g. vracht bedongen en ze moesten de lading brengen naar een plaats, die de supercargo hun wijzen zou. Zij verklaren, dat zij op 2 augustus met dezelfde koopman dezelfde afspraak hebben gemaakt, maar dat er toen burgers van Hellevoetsluis als wacht op het schip waren en ze dus onverrichterzake moesten terugkeren.
Pauwels Jacobsz schipper, Jacob Jansz stuurman, Jan Gerritse en Davidt Spynck, bootsgezellen van het schip genaamd Het Wapen van Nieuwpoort ‘sijnde een Engelse kits’, verklaren op verzoek van Mr. Paeulis Briel, baljuw en opperdijkgraaf van Den Briel en het Land van Voorne, dat zij met het voors. schip (nadat het door de prins van Oranje van (...?) en (...?) ontslagen was om direct door te varen naar Bremen) op vrijdagavond 1 september j.l. uit de haven van Hellevoetsluis zijn vertrokken, in hebbende Jacob Abrahamsz Kater, die volgens commissaris De Jongh hun loods zou zijn. Bij de haven van Goedereede heeft Gerrit de Richelle, supercargo van het schip, gezegd, dat zij ver genoeg waren en moesten zij het anker laten vallen. Gisteravond zijn een kromstevenschuit en een smalschip van Sommelsdijk langszij gekomen en zijn alle wijnen overgeladen in deze schuiten. Op dat moment kwam er een schuit met burgers van Hellevoetsluis. Zij verklaren ook, dat in Rotterdam een zekere Egbert Jansz is gehuurd om 25 okshoofden water in de kits te brengen als ballast en dat deze een dag of twee in de haven van Goeree gelegen heeft.
Tonis de Bruyn en Jan Breman, beiden voerend een kromstevenschuit en won. in Sommelsdijk, verklaren op verzoek van burgers en inwoners van Hellevoetsluis, hij eerste comparant, dat een koopman op een kits genaamd Het Wapen van Nieupoort geladen met wijnen hem op 31 augustus 1673 heeft gehuurd om die wijnen in te laden en weg te voeren niet wetend waarheen, waarvoor hij 4 pond per vat zou krijgen, en hij tweede comparant, dat ongeveer drie weken geleden voor dezelfde zaak is gehuurd. Zij zijn op 2 september 1673 van Sommelsdijk afgevaren met de bedoeling om de wijnen uit de kits over te laden. Toen dat gebeurd was, kwamen er burgers van Hellevoetsluis, de hun schuiten en de kits opgebracht hebben naar Hellevoetsluis.
Jacob Magriger, oud 31 jaar, en Jacob Cox Garnaet, oud 28 jaar, beiden burgers op Hellevoetsluis, verklaren, dat zij op 3 september j.l., toen het ‘s morgens licht werd, met nog enige andere burgers van Hellevoetsluis op een Engelse kits genaamd Het Wapen van Nieupoort gevonden hebben ene Jacob de Cater, burger van Hellevoetsluis, die zij meegenomen hebben in de schuit van voorn. Garnaet, die zij hebben horen zeggen tegen het volk van de kits, dat hij ze wel gewaarschuwd had, dat het niet zou lukken. Ze hebben hem gevraagd, hoe hij aan land gekomen zou hebben. Hij had geantwoord: ‘Ick en weet niet sij souden mij hier of daer met den boodt an lant hebben geset.’
Pieter Goutswaert en Jacob de veerman, schepenen van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Mr. Poulis Briel, baljuw en opperdijkgraaf van Den Briel en het Land van Voorne, dat hij Pieter Goutswaert 24 jaar op Hellevoetsluis heeft gewoond en hij Jacob de veerman 32 jaar en dat zij in de tijd nooit hebben gemerkt, dat de commissaris ter recherche hier op Hellevoetsluis van de gecommitteerde raden ter admiraliteit te Rotterdam ooit op enige (nutirale?) of andere uitgaande schepen wachters of toezieners heeft gesteld, maar dat deze schepen wel altijd met een gezworen loods zijn uitgegaan.
Heynderick Pieterse en Sijberant Cornelisz, waker op het schip genaamd St. Bartholomeus, liggend voor het Hoofd van Hellevoetsluis, verklaren, dat in de tijd, dat zij op het voors. schip als wachters zijn geweest bij hun weten geen goederen direct of indirect uit het voors. schip zijn gehaald of weggevoerd. Maar zij verklaren, dat Heynderick Marinisse, bootsmansmaat van de kaper genaamd De Reynehandelaer, mede liggend voor het Hoofd van Hellevoet-sluis, van de koopman van de voors. St. Bartholomeus, genaamd Bartholomeus Smit, het verzoek heeft gekregen om de sleutel van de hut te geven, wat deze heeft geweigerd, waarop voors. koopman de hut heeft opengebroken en voors. Heynderick Pieterse op verzoek van de koopman uit de hut heeft gehaald een mantel met twee paar witte halve kousen en die direct aan de koopman gegeven, wat de koopman, die mede compareerde, bevestigde. (Met de handtekening van Bartholomeus Schmid(...?)).
Kopie van de vorige verklaring (met handtekening van Henderyck Pietersen en het merk van Sijbrant Cornelisz).
Bartholemeus Smit, koopman van het schip genaamd St. Bartholemeus, liggend voor het Hoofd van Hellevoetsluis, verklaart op verzoek van Jan Boterdael, kapitein op het schip genaamd De Reynehandelaer, in restitutie ontvangen te hebben vijf bont witte halve kousen en een pak of bont groot 37 paar gekleurde halve kousen.
Engel Willemsz Noordijck, won. in Helvoet binnen, verklaart, dat op 1 maart 1674 is gekomen Dirck Huygensz Klapmuts, vaandrager, zoon van Huygh Dircksz Klapmuts, die hem namens zijn vader heeft gevraagd, of hij deposant wilde verklaren, dat hij zou hebben gezien, dat Annetgen Leenderts Vessers zou hebben bijgeslapen bij Abraham Pietersz Bijmont op Hellevoetsluis en dat ten huize van Pieter Leendersz Post, waard op Hellevoetsluis, en dat dat nu ruim twee jaar geleden is. Toen hij vroeg, waarom hij dat zou getuigen, antwoordde voors. Dirck Huygensz Clapmuts: ‘Dan soude mijn broeder Jacob Huygensz Clapmuts daer of zijn, dat hij bij de voors. Annetgen Leenders Vesser het bijslaapen hadde gedaen.’ Deposant heeft geweigerd, want ‘Ick hebben sulckx niet gesyen’ en ‘Annetgen Leenderts Vessers is een eerlijcke dochter’. Dirck Huygensz Clapmuts heeft het ook gevraagd aan Leendert Jacobsz Metgen, die om dezelfde redenen heeft geweigerd.
Kapitein Ravens, varend op het schip genaamd De Hartigh van Gelder onder commando van de vice-admiraal Van Es, verklaart op verzoek van Jacob Hoogstadt, schout van Hellevoetsluis, dat hij deze maand is geweest ten huize van Jacob Schrijver, herbergier op het Maarland in Den Briel, waar ook was Ds. Heynderick Vogelis, predikant te Hellevoetsluis. Deze dominee is ‘s nachts om 2 of 3 uur in zijn slaapkamer gekomen en heeft geroepen: ‘Hebje hier geen vrouluy opt bedt.’ Comparant heeft hem weggestuurd, waarop de dominee raasde en tierde ‘niet als een domene maer als een droncken beest’ en niet wilde gaan. De kapitein is in zijn onderkleren uit bed gekomen en heeft de dominee de kamer uitgeschopt
Jacob Jacobse Veerman, schepen van Hellevoetsluis, en Gidion van Leeuwen, mede burger van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Meerten Gleynse Hartevelt, biersteker op Hellevoetsluis, dat zij Cornelis Keyser, bierwerker op Hellevoetsluis, hebben horen zeggen op 20 juli j.l., dat requirant een dief is, een dief der dieven. Hij heeft deze woorden na hun protest zelfs herhaald.
Johannes van Son en Stefanis Lindeman, gemachtigd om het fluitschip De Tijger, tegenwoordig liggend in de haven van Hellevoetsluis, ‘klaer ende vaerde te maken om zee te kiesen’, verklaren te protesteren tegen Jochum Creyger van Danswijck, Juryaen Sacharias van Sockendael, Adam Maense van Stockholm en Claes Pieterse van Revel, die dienst genomen hadden op het voors. schip, maar nu niet in dienst willen treden. Comparanten stellen hen aansprakelijke voor alle kosten en schaden. De voors. vier personen gaven als reden voor hun weigering, dat zij alleen wilden varen met vijftig man en in compagnie.
Ary Kenoch van Mechelen, oud ca. 21 jaar, tegenwoordig won. hier op Hellevoetsluis, en Abigel ( Gles?), oud ca. 18 jaar, mede won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Mr. Poulis Briel, baljuw en opperdijkgraaf van Den Briel en het Land van Voorne, dat zij op 23 augustus 1674 ‘s avonds om 10 uur zijn geweest ten huize van ene Lijsbet Burt, won. op Hellevoetsluis, waar ook kwam ene Leendert van der Laen, die de voors. Lijsbet heeft uitgescholden voor een hoer, karooy en smots en dergelijke vuile woorden. Hij heeft zijn mes getrokken, wilde het volk het huis uitjagen en heeft tegen Lijsbet Burt gezegd: ‘Houdt u backes toe of ick help u de deur uyt ende ick sal al seggen dat ick wil.’
Gerbrant Vis van Hoorn, schipper op het schip genaamd St. Jan Evangelist, tegenwoordig zeilree liggend in de haven van Hellevoetsluis, verklaart, dat hem door ene Dionis Eswijler, pp. voor Franxoys Linningh, koopman van het voors. schip, won. te Amsterdam, ‘was aengedaen seker protest in dato den 3en September 1674', waarin de koopman de schipper aansprakelijk stelt voor alle kosten, schaden en intresten, omdat hij niet met het schip genaamd De Tijger, ook gelegen hebbend in de haven van Hellevoetsluis, in compagnie was uitgevaren en naar St. (Ybus?) gezeild. De schipper verklaart, dat niet was afgesproken, dat hij met De Tijger of een Oostindiëvaarder zou vertrekken en hij protesteert tegen de aansprakelijkheid.
Dijkgraaf Jacob Hoogstadt en Corstiaen Pietersz van der Stelle verklaren op verzoek van de raden en meesters van de rekeningen der domeinen van de Staten van Holland en West-Friesland, dat in de rivier van Flakkee t.o. het dorp Middelharnis een zandplaat ligt, met het westeinde en de zuidzijde aan het diep genaamd het Scheur en met het oosteinde en de noordzijde aan het diep genaamd het Noordtdiep of Haringvliet en dat zij in 1673 en 1674 deze zandplaat hebben beplant met twee schuiten ‘heemtsooden’. Door ingezetenen van Sommelsdijk is hen vaak gevraagd, wat ze op de zandplaat deden en zij hebben geantwoord, dat het in opdracht van de heren requiranten was.
Pieter Leendertsz van Crimpen, oud 28 jaar, won. op Hellevoetsluis, en Flip Janse, oud 28 jaar, won. te Sommelsdijk, verklaren op verzoek van Bastiaen Janse Visser, veerman op Hellevoetsluis, dat zij op 2 oktober j.l. met requirant zijn geweest ten huize van voorn. Pieter Leendertsz van Crimpen, waar ook ene Ary Pieterse Koojer was, mede won. op Hellevoetsluis. Deze heeft aan requirant gevraagd, wat hij moet hebben voor een veerschuit en een snik en het veer. Zij zijn het eens geworden over 1900 g. n.l. 400 g. contant en verder 100 g. per jaar met rente. Koper en verkoper hebben hun beraad gehouden ‘op een half vat goet bier’.
Jacob Magriger, oud 32 jaren, Leendert Arense van der Laen, oud ca. 31 jaar, Dirck Spruyt, oud ca. 35 jaar, Pieter de Klerck, oud 31 jaar, Teunis Joosten Geerlingh, oud 52 jaar, burgers en inwoners van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Jacob Hoogstadt, dijkgraaf van het Weergors en schout van Hellevoetsluis, dat zij vaak gehoord en gezien hebben, dat ene Meerten Janse schipper, mede won. op Hellevoetsluis, requirant vaak heeft uitgescholden voor een dief en een schelm ‘seggende daer bij het huys genaemt Amsterdam staende tot Hellevoetsluys voors. dat heeft den requirant Engel de Kater ende Mr. Abraham de Court (...?) dieftelyck ontstolen’. Op dinsdag 24 oktober 1674 heeft hem weer uitgescholden, zeggende, dat de requirant ‘sijn leven hem geen rekeningh van sijn vrous goet hadde gedaen’ en dat de requirant hem al 500 g. geboden heeft, als hij hem niet meer lastig zou vallen. Zij hebben op 27 oktober Jannetje Arense, huisvr. van voorn. Meerten Janse schipper, tegen de huisvrouw van requirant horen zeggen: ‘U man heeft mijn vier hondert gulden dieflijck ontstolen.’
Maertje Tomis, oud 42 jaar, en (Ante...?) Kerse, oud 25 jaar, mede comparerend, hebben horen zeggen: ‘Gij sijt een oude(...?) vuyle vodde.’ en verder dat voors. huisvrouw van Meerten Janse requirant beschuldigde, dat hij haar man ‘valselyck hadde doen teekenen tot 3 a vier reysen toe’.
Met handtekeningen of merken van de getuigen.
Cornelis Keyser, bierwerker op Hellevoetsluis, oud 44 jaar, en Jacob Gerritsz Schoutje, oud 38 jaar, beiden won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Jacob Hoogstadt, schout van Hellevoetsluis, dat zij twee of drie jaar geleden ene Meerten Janse schipper en Jannetje Katers, beiden won. op Hellevoetsluis, hebben horen schelden, tieren en razen tegen requirant, zeggende: ‘Het huys genaemt Amsterdam comt ons toe en dat heeft den dijckgraef Hoogstadt ons ontnomen of ontstolen.’ en dat zij nooit rekening van hun goed hadden (gedaen?). Ongeveer acht weken geleden heeft zij hen horen zeggen, dat het gerecht van Hellevoetsluis voor hun zaak in Den Haag voor het Hof heeft moeten komen, maar ‘sij hebben ons advocaet aldaer de oogen uytgesteken ende geblinthoekt’. Zij hebben een week of acht geleden Jannetje Katers horen zeggen, dat de dijkgraaf hun goed had verdronken en verzopen en ‘met de hoet op de knien daer van hadde gesongen’.
Dirck Davidsz Vermoten, oud ca. 22 jaar, en Huygh Janse ( Reyn?), oud ca. 19 jaar, verklaren op verzoek van Heynderick Geus, kapitein van het schip Alette Marije ‘gebleven op de hoogte van de kaep Rocksent’, dat zij op Tweede Kerstdag woensdag 26 december 1674 op verzoek van vier bootsgezellen van het oorlogsschip genaamd Het Wapen van Gouda onder commando van vice-admiraal Jan de Haen, waarvan er een Piet Hol van Tergou heette, een tweede Piet Mager, maar de namen van de anderen hun ontgaan zijn, naar Den Briel zijn gegaan om voors. bootsgezellen een zilversmid te wijzen, waar zij een baar zilver, die zij bij zich hadden, wilden verkopen. Zij hebben in Den Briel ene Jeremias Diepenburg, zilversmid in de Koomanstraat, gewezen. Zij verklaren, dat zij de bootsgezellen het stuk zilver aan Jirmias Diepenburg hebben zien verkopen voor 1080 car. g., wat de bootsgezellen zelf tegen hen hebben gezegd.
Metje Dirckse, oud 28 jaar, en Claertje van Ende, oud 21 jaar, beiden won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Mr. Pieter de Vos, mede won. op Hellevoetsluis, dat zij op maandag 14 januari 1675 ‘s middags om 2 of 3 uur hebben gehoord en gezien, dat ene Joosje Willemse, huisvr. van de gerechtsbode te Hellevoetsluis, requirant heeft uitgescholden voor een (hoerbeest?), hoerenkind, schelm en bastaard. Requirant heeft daar totaal geen reden toe gegeven.
Abraham de Court, schepen, en Teunis Gorsman, secretaris van Hellevoetsluis, verklaren, dat zij op verzoek van Martinus de Jager, commies te Hellevoetsluis, op 2 februari 1675 van post tot post hebben nagezien zijn rekening aan de Staten van Holland en West-Friesland vanaf het ogenblik, dat hij commies is geworden, en geen rekening van 10, 11, 12, 13 of 14 gulden hebben gevonden, die hij met ducatons zou hebben betaald, zoals ene Meerten Gleyne Hartevelt, schipper te Hellevoetsluis, heeft verklaard. Pieter Goutswaert en Teunis Gorsman verklaren, dat zij er bij waren, toen op 15 maart 1673 de commies de Jager hier op Hellevoetsluis ten overstaan van schout en schepenen publiekelijk aan de meestbiedende heeft laten verkopen enig oud hout en pompen en oude palen met knoppen erop van het oude gemenelandshek.
Grietjen Stevens, oud 39 jaar, won. op Hellevoetsluis, verklaart op verzoek van (Jochum?) Sandersz, herbergier in Het Wapen van Amsterdam op Hellevoetsluis, dat zij op donderdag 21 februari 1675 is geweest voor de voors. herberg Amsterdam, waar ook was ene Neeltje Servaes, mede won. op Hellevoetsluis, en gehoord heeft, dat voorn. Neeltje tegen de huisvrouw van requirant zei: ‘Gij hebt het bat van voorde (ferginis?) gestolen.
Willem van Leeuwen, oud 24 jaar, en Biatris Adolphs, oud 25 jaar, verklaren hetzelfde.
Meerten Gleyne Hartevelt, oud ca. 38 jaar, en Cornelis Willemsz Kleynman, oud ca. 27 jaar, beiden tegenwoordig won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Ante Kerse, huisvrouw van ene Jacob Cornelisz Garnaet, mede won. op Hellevoetsluis, dat zij hedenmorgen om een uur of elf geweest zijn ten huize van ene Jochum Sandersz, herbergier op Hellevoetsluis in Het Wapen van Amsterdam, waar requirante tegen Dinge Jacobs, huisvrouw van voors. Jochum Sandersz, zei: ‘Het is niet eerlyck, dat gij mijn man sestigh gulden aen gelt hebt geleent on te verspelen.’, waarop Dinge Jacobs antwoordde, dat requirante dat loog en heeft haar een stoel naar haar hoofd gegooid.
Jan Teunisz, loodsman van Den Briel, verklaart, dat hij op 13 maart j.l. ‘s middags om ca. 3 uur gekomen is in het fluitschip genaamd De Beurs van Londen, die in het Goereese gat lag, en hij heeft daar mee gezeild tot de avond ongeveer tussen 6 en 7 uur, toen het donker begon te worden en hij het raadzaam vond om voor anker te gaan ‘midden int Guel ende dat naest de noordt walle’.
Cors Jacobsz, Job Davidsz en Leunis Joosten, allen burgers en inwoners van Hellevoetsluis en allen ca. 36 jaar oud, verklaren het anker op voorn. plaats ‘geleght’ te hebben.
Bouwen Arentsz ( Lemmes?), oud 60 jaar, verklaart op verzoek van Lodewijck de Labie, meester-chirurgijn, gewoond hebbende op Hellevoetsluis en tegenwoordig won. in Oudenhoorn, dat hij in 1673 een gangarena aan zijn rechterbeen heeft gehad, waarvan requirant hem in korte tijd heeft genezen. Hetzelfde jaar heeft hij verwondingen opgelopen aan zijn armen, benen en liezen, die zijn gaan zweren. Ook daarvan heeft requirant hem in korte tijd genezen. Pieter Bastiaensz Brockie, mede burger en inwoner van Hellevoetsluis, verklaart mede op verzoek van requirant, dat hij twee jaar geleden aan zijn rechterbeen een ulciratie had, waarmee hij bij diverse chirurgijns is geweest, die hem niet hebben kunnen genezen. Requirant heeft hem in de tijd van twee maanden ervan afgeholpen.
Cornelis Jacobsz Blenckvliet, oud 40 jaar, Job Co(rnelisz?), oud 39 jaar, en Leunis Joosten, oud 35 jaar, allen burgers en inwoners van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Samuel Noorman, gewezen schipper van het fluitschip genaamd De Beurs van Londen, tegenwoordig liggend op het Goereese strand, dat zij op 14 maart in opdracht van voors. schipper ‘s morgens bij het schip zijn gekomen om het te bewaken. Al het scheepsvolk was toen nog aan boord. Sindsdien bewaken zij het schip. Het schip is al die tijd nooit zonder wakers of scheepsvolk geweest.
Cornelis Jacobsz Blenckvliet, Job Co(rnelisz?) en Leunis Joosten, allen burgers en inwoners van Hellevoetsluis, verklaren de navolgende condities overeengekomen te zijn met Francoys Francke. Voor het lossen en naar Hellevoetsluis brengen van het lijnzaad krijgen zij 10 st. Eten en drinken zijn voor hun eigen rekening. Francoys Francke zal alle gereedschap leveren van schoppen, baggernetten en zakken.
Jacob Magriger, won. op Hellevoetsluis, verklaart, dat hij op 16 maart in de middag is geweest op het fluitschip De Beurs van Londen, toen liggend op het Goereese strand, waar ook was Nicolaes de Jongh als commissaris van de monstering en de recherche op Hellevoetsluis, die hij, zoals hij openlijk bekent, heeft uitgescholden voor schelm en (steyloor?) en het mes tegen hem getrokken heeft, terwijl hij daar geen enkele reden voor had. Hij maakt zijn excuses en belooft het niet weer te doen op verbeuring van 100 zilveren ducatons of 350 g. voor de armen van Hellevoetsluis.
Engel Pietersz van Driele, oud ca. 26 jaar, won. op Hellevoetsluis, verklaart op verzoek van Jacob Arensz Palingh, mede won. op Hellevoetsluis, dat hij op zondag 7 april 1675 ‘s morgens om ca. 8 uur is geweest aan de oostzijde van de haven in de buurt van het huis van Tobias de Vouw en hij heeft daar gehoord en gezien, dat ene Cors de Vouw, zoon van Tobias de Vouw, requirant heeft uitgescholden, zeggende: ‘Gij bent de schelm die onse hoenderen vannacht gestolen heeft ende anders niemant ende ick sal u het backhuys op snijden.’
Deposant en Willem ( Valdercken?), oud ca. 24 jaar, mede burger van Hellevoetsluis, hebben gezien, dat Cors de Vouw zijn mes trok. De moeder van Cors de Vouw heeft tegen requirant gezegd: ‘Gij bent de schelm diet gedaen heeft en anders niemant.’ Cors de Vouw heeft gezegd: ‘Ick sal ‘t u vergelden als wast drie jaer na desen dagh.’
Gidion van Leeuwen, oud 45 jaar, Willem van Leeuwen, oud 24 jaar, Jacob Magriger, oud 34 jaar, Neeltje Jacobs, oud 34 jaar, en Constant ( Augustijn?), oud 26 jaar, allen won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Cornelis Keyser, gezworen bierwerker op Hellevoetsluis, dat zij gezien hebben, dat requirant op 1 april 1675 ‘s avonds tussen 6 en 7 uur geweest is bij het huis van Jochum Sandersz, waar uithangt Amsterdam, aan de westzijde van de haven ‘ende aldaer sijn bierboom neer geset hebbende isser een soldaet gecomen die den selven bierboom aen taste waer op den requirant seyde: ‘Het is mijn boom laet die staen.’ en vatte mede aen den voors. bierboom’. Daar stond ook luitenant De Raet, luitenant van kapitein Rabenhaupt, hier in garnizoen liggende, die requirant met een blote degen heeft geslagen op zijn rug en lendenen.
Joannes de Vos, oud 29 jaar, won. op Hellevoetsluis, verklaart naast de vier laatste comparanten behalve Jacob Magriger, dat luitenant De Raet het huis Amsterdam is binnengegaan en heeft daar de helbaard gehaald en daarmee de voors. Keyser geslagen op zijn linkerschouder en arm, zodat diens arm onmachtig naast zijn lijf hing.
Leendert van der Laen, oud 32 jaar, Huygh Cornelisz Wingert, oud 35 jaar, en Cornelis van Rijn(sen?), oud 32 jaar, allen inwoners van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van ‘die gene diet behoren sal’, dat zij met nog verscheidene andere burgers en inwoners van Hellevoetsluis in opdracht van Wessel de Ruyter, koopman te Dordrecht, en Samuel Noorman, schipper, in maart 1675 uit het gestrande fluitschip De Beurs van Londen op het Goereese strand wijn, brandewijn en andere koopmanschap hebben gelost, waarvoor zij het onderste dek van het schip hebben moeten losbreken. In opdracht van de koopman hebben zij een groot vierkant gat gemaakt in het bovenste dek achter de grote mast. Zij hebben toen ook een grote hoeveelheid lege okshoofden gevonden, die zij in opdracht van de koopman over boord gegooid hebben.
Cornelis Jacobsz Bleynckvliet, oud 40 jaar, Job Cornelisz, oud 39 jaar, en Leunis Joosten, oud 35 jaar, allen burgers en inwoners van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van ‘die gene diet behoren sal’, dat zij op 14 maart 1675 in opdracht van Samuel Noorman, schipper, gekomen zijn bij het gestrande fluitschip De Beurs van Londen op het Goereese strand om het te bewaken en dat zij aan boord al het bootsvolk hebben gevonden. Zij hebben het bewaakt van 14 tot 21 maart. In die tijd is alle koopmanschap uit het schip gelost. Zij hebben het gebroken anker van het schip gelicht aan de ‘noortwal vant Goerese gadt’.
Joris Jansz Blijenborg, huisman en burger, won. onder Nieuw-Helvoet, oud 42 jaar, verklaart op verzoek van Mr. Poulis Briel, baljuw en opperdijkgraaf van Den Briel en het Land van Voorne, dat hij in 1673 heeft laten kopen door Jacob Hoogstadt, dijkgraaf van het Weergors, van Pieter Teunisz, mede won. onder Nieuw-Helvoet, 600 bossen tarwe- en haverglui ten dienste van de generale dijkage van het Land van Voorne om te gebruiken aan de Hellevoetse Zuiddijk en aan de pakberm, waarvan een gedeelte bij hem comparant thuis is opgeslagen, omdat de landskeet nog op de Weergorse dijk en niet op de voors. Zuiddijk was verzet, van welke glui hij Hoogstadt zo nu en dan een gedeelte ten dienste voors. bij hem comp. thuis heeft laten halen. Er waren nog ongeveer 70 ¿ 80 bossen over, die vorig jaar zomer door Pieter Teunisz zijn opgehaald.
Mouris Egmont, schipper op een smalschip varend van Amsterdam, oud 48 jaar, en Tijs Cornelisz, oud 38 jaar, varend als knecht op het voors. smalschip, bekennen, dat zij zijn afgehuurd om in de haven van Hellevoetsluis te komen om daar enige koopmanschappen te laden en dat zij op vrijdag 29 november 1675 in de haven ingeladen hebben uit een kromstevenschuit, waar schipper op is ene Ary Coojer, won. op Hellevoetsluis, ‘thien stucken’ brandewijn. Ary Coojer was de vorige dag met deze goederen in Hellevoetsluis aangekomen.
Jacob Jacobsz Veerman, schepen van Hellevoetsluis, oud ca. 54 jaar, en Willem Jacobsz Blinckvliet, oud ca. 47 jaar, won. te Sommelsdijk, bekennen, dat zij 29 november j.l. zijn geweest bij Goedereede zijn geweest en hebben gezien, dat Michiel Pierens, gewezen schipper op het schip genaamd De Fortuyn, aan het land van Goedereede gestrand zijnde, heeft verkocht aan Jacob Leunisz Brouwer, won. op Goedereede, een vaatje brandewijn groot ca. 50 of 60 stoop, waarvoor Michiel Pierens 52 ¿ heeft ontvangen en een gulden voor het kind van ene Corstiaen, waar voors. brandewijn in huis had gelegen.
Robbert Patum (schrijft zelf Paton), oud ca. 22 jaar, en Jan Spenzersz, oud ca. 28 jaar, varend voor matroos op de kits genaamd De Goedereys, verklaren op verzoek van Mr. Poulis Briel, baljuw en opperdijkgraaf van Den Briel en het Land van Voorne, dat zij op maandag 16 december ‘s middags om ongeveer 2 uur afgevaren zijn van Graven Zende in Engeland en op 18 december op de rede van Hellevoetsluis zijn gekomen en tussen 4 en 5 uur met een sloep twee passagiers, waarvan van de een gezegd werd, dat hij de knecht van de heer Rijngraef was, moesten aan land brengen. De passagiers kregen onenigheid, wat de een wilde in de haven van Hellevoetsluis afgezet worden en de ander aan de zeedijk bij de Streuytse Nolle. Zij hebben elkaar met een rapier bevochten. Van degene, die gezegd wordt de knecht van de heer Rijgraef te zijn, wordt een exact signalement gegeven. Hij heeft de andere passagier gestoken, aan welke verwonding deze enkele uren later is overleden.
Robbert ( Maertsz?), oud ca. 29 jaar, Benjemyn Willemsz (...?), oud ca. 20 jaar, bootsgezellen op het schip genaamd De Geluck(ike?) Wedercomst, verklaren op verzoek van Josef Brawel, schipper op het voors. schip, dat zij op maandag 16 december 1675 in zee gestoken zijn met bestemming Rotterdam in Holland. Op woensdag 18 december waren zij door de zware storm genoodzaakt enige lading over boord te zetten. Ze hebben tevergeefs geprobeerd het anker te lichten en moesten de kabel van het beste anker kappen. Op 19 december zijn zij de haven van Hellevoetsluis binnengelopen.
Job Cornelisz, oud ca. 40 jaar, won. op Hellevoetsluis, verklaart op verzoek van Henderick Michielsz, veerman van Bommenede, dat hij 13 of 14 weken geleden aan requirant heeft verkocht een tros van 10 garen strengen, die requirant volledig betaald heeft.
Krijn Willemsz, oud ca. 40 jaar, stuurman, Willem Robbertsz, oud ca. 29 jaar, Alexander Tomasz, oud ca. 24 jaar, Willem Meyls, oud ca. 24 jaar, Jan Willemsz, oud ca. 19 jaar, varend voor matroos op het fluitschip genaamd De Jonas, tegenwoordig liggend in de haven van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Jan Moulton, schipper van het voors. schip, dat zij op 18 maart 1676 om ongeveer 5 uur na de middag op stroom voor Hellevoetsluis lagen aan twee ankers en dat toen tegen hen aangedreven is een kits van Tomis Axtkyn komende van Jarmuiden in Engeland. De boeg van hun schip is aan stukken gebroken en het plechtanker hebben zij met moeite kunnen inhalen.
Annetje Jurdens, oud ca. 34 jaar, en Neeltje Dircks, oud ca. 23 jaar, beiden won. op Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Dinge Jacobs, huisvr. van Jochum Sandersz, mede won. op Hellevoetsluis, dat zij op 4 mei 1676 zijn geweest ten huize van requirante, dat in eigendom toebehoort ene Neeltje Servaes, mede won. op Hellevoetsluis, die er toen ook was. Neeltje Servaes heeft voors. Dinge Jacobs uitgescholden voor hoer en gezegd, dat zij gestolen hout op zolder heeft.
Teuwes Andriesz, oud ca. 29 jaar, en Jacob den Br(oeder?), oud ca. 30 jaar, won. op Hellevoetsluis, verklaren dat zij op 27 juni 1676 omstreeks 4 uur in de middag hebben gehoord en gezien, dat ene Jacob Jacobsz Bleynckvliet, mede won. op Hellevoetsluis, Aeltje Jans, huisvr. van Claes Harmansz, mede won. op Hellevoetsluis, heeft uitgescholden voor hoer en horenbeest zonder daar aanleiding toe gegeven te hebben.
Cornelis Jacobsz Bleynckvliet, oud 42 jaar, Meerten Pietersz, oud 35 jaar, Henderick Teems, oud 32 jaar, Job Davidsz, oud 28 jaar, Ary Moses, oud 25 jaar, Leendert Joosten, oud 36 jaar, Job Cornelisz, oud 40 jaar, en Jacob Cornelisz, oud 17 jaar, allen burgers en inwoners van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Willem Bosgaert, Huybert van der Graef en Wessel de Ruyter, kooplieden te Dordrecht, dat omstreeks 13 maart in het Goereese gat is gekomen een fluitschip genaamd De Beurs van Londen, komende van ‘Bayoenen’ in Frankrijk, waar schipper op was Samuel Noorman. Zij hebben gezien, dat het schip ‘s avonds voor anker is gegaan bij de kaai in behoorlijke diepte en dat het anker is gebroken. Het schip is gestrand bij de plaats genaamd de ( Scharezee?) dicht bij Goeree. Het schip heeft om hulp geseind. Zij zijn dadelijk uitgevaren met de schuit van Leunis Joosten. Bij het fluitschip gekomen heeft de schipper gevraagd, of zij de goederen wilden bergen. Daarna is de schipper met de schuit van ene Frans Petijn van Sommelsdijk van boord gegaan naar Hellevoetsluis. Het scheepsvolk heeft een lijn aan de schuit van Leunis Joosten vastgemaakt, maar heeft later het fluitschip verlaten.
Joost Anthonisz, oud 45 jaar, Huygh Cornelisz, oud 36 jaar, en Leendert van der Laen, oud 33 jaar, allen burgers en inwoners van Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Willem Bosgaert, Huybert van der Graef en Wessel de Ruyter, kooplieden te Dordrecht, dat zij met nog 15 ¿ 16 manspersonen in opdracht van Wessel de Ruyter goederen hebben overgeladen zoals Franse wijnen en brandewijnen uit het schip De Beurs van Londen, gestrand in de buurt van de Scharrezee dicht bij Goeree. Dat is dus niet in opdracht van de schipper gebeurd.
Cornelis Jacobsz Bleynckvliet, oud ca. 40 jaar, verklaart op verzoek van Nicolaes de Jongh, commissaris te Hellevoetsluis, dat hij op 8 augustus 1676 ‘s morgens om 9 uur heeft gehoord en gezien, dat Jacob Arensz Laey de dienstmaagd van requirant heeft uitgescholden, toen zij hem was gaan zoeken, hem vond bij ‘s Lands Huys en zei: ‘Waer blijft gij soo langh Sr. die vraegt na u en heeft all 2 mael om u gesonden.’
Geertje Hendricks, oud 35 jaar, won. op Hellevoetsluis, legt een zelfde verklaring af.
Anthony Jansz van Beusichem, kanonnier in Den Briel, oud ca. 26 jaar, en Arie Jansz van Beusichem, kanonnier te Hellevoetsluis, verklaren op verzoek van Heymen Heymensz als oom en voogd van Symon Dircxsz de Lange, nagelaten weeskind van Dirck de Lange, gewezen kanonnier te Hellevoetsluis, dat zij met voorn. Dirck de Lange op bevel van de graaf van Hoorn, generaal van de artillerie, op 31 maart j.l. samen naar het leger onder de Prins van Oranje zijn vertrokken. Dirck de Lange is in het leger op 13 september j.l. overleden en zij hebben hem helpen begraven.
Poulis Briel, baljuw en opperdijkgraaf van Den Briel en het Land van Voorne, rentmeester van de ‘esperne’ van Voorne, en Jacob Hoogstadt, schout van Hellevoetsluis, als gesubstitueerde rentmeester van voors. ‘esperne’, verklaren op verzoek van Anthony Colaert, kapitein van het gebleven schip genaamd St. Pieter, dat voorn. kapitein op 10 maart 1676 ‘s middags met dit schip aan de grond is geraakt op de Westbank (of anders den Hinder) bij het Goereese gat, in korte tijd is stukgestoten en door een visser van Middelharnis genaamd Dirck Joosten Fleuy(...?) met nog 56 personen van boord is gehaald. Een gedeelte van het schip en van de ingeladen victualiën, masten, zeilen en andere goederen zijn aangespoeld op het Quackse strand en daar door comparanten aan de meestbiedende verkocht. Na aftrek van onkosten heeft de openbare veiling niet meer opgebracht dan 96 g. 12 st., die met een anker en een stuk touw door kapitein Colaert zijn gegeven aan voors. visser van Middelharnis tot bergloon en vergoeding van schade aan zijn schuit, want zonder diens hulp zou niemand gered zijn.
Cornelis Jacobsz de Munnick, oud ca. 27 jaar, en Pieter Willemsz de Zeeuw, oud ca. 25 jaar, beiden van Schiedam, verklaren op verzoek van Joris Claesz Knapper, mede van Schiedam, dat zij hebben gehoord, dat ene Leendert van Dordrecht tegenwoordig kwartiermeester op het schip Delft, dat gevoerd zal worden door de schout-bij-nacht Almonde, op zondag 9 mei j.l. ten huize van Herman Pietersz, burger en herbergier op Hellevoetsluis, gezegd heeft, dat hij Leendert in april 1676 ten huize van Arie Stapel, herbergier, ‘doenmaels in ‘t Huys van ‘t Schotse kruys wonende’, was naar bed gegaan en dat bij hem is komen liggen de dienstmaagd van het huis genaamd Maria Samuels. Toen hij ‘s morgens opstond, is zijn makker bij Marie Samuels in bed gaan liggen. Zij verklaren verder, dat zij Lijsbet Bordt, huisvr. van Arie Stapel, hebben horen zeggen, dat hij requirant nooit een nacht in haar huis is geweest.
Records 201 t/m 300
Records 301 t/m 400
Records 401 t/m 500
Records 501 t/m 600
Records 601 t/m 700
Records 701 t/m 800
Records 801 t/m 900
Records 901 t/m 1000
Records 1001 t/m 1100
Records 1101 t/m 1200
Records 1201 t/m 1235
641. Heilige Geest, (1680-1694)
642. Heilige Geest, (1695-1712)
643. Heilige Geest, (1713-1735)
644. Heilige Geest, (1736-1760)
645. Heilige Geest, (1761-1778)
646. Heilige Geest, (1779-1795)
647. Heilige Geest, (1796-1806)
laatste wijziging 14-02-2024
3.467 beschreven archiefstukken
10 gedigitaliseerd
totaal 1.785 bestanden

Kenmerken

Datering:
1591-1811
Beschrijving:
Archief van het ambacht Het Weergors en de Fortresse Hellevoetsluis
Omvang:
8,00 meter, 700 inventarisnummers
Inventarisatie:
L.W. Hordijk, 2001, herzien 2006
Taal:
Nederlands
Taal archiefmateriaal:
Het merendeel van de stukken is in het Nederlands
Soort archiefmateriaal:
Normale geschreven en gedrukte documenten
Bewaarplaats:
Streekarchief Voorne-Putten
Status open dataset:
Beschikbaar
Open data eigenaar:
Streekarchief Voorne-Putten
Licentie:
CC BY-SA 4.0 Creative Commons (CC BY-SA 4.0)
Geografische namen:
Categorie:
Opendata trefwoord:
Archiefvormer(s):
 
Archiefvormer Ambacht Het Weergors en de Fortificatie Hellevoetsluis
 
Archiefvormer Grote of Buiten Armen van Hellevoetsluis
laatste wijziging 14-02-2024
3.467 beschreven archiefstukken
10 gedigitaliseerd
totaal 1.785 bestanden