011 Gemeente Gramsbergen ( Gemeentearchief Hardenberg )
Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inventaris
1. Inleiding
In deze inventaris wordt het archief van de gemeente Gramsbergen over de periode 1811 tot en met 1924 beschreven. Bij de gemeentelijke herindeling (2001) werd de gemeente Hardenberg geconfronteerd met dit geheel onontsloten archief. De dozen waren aan vervanging toe (sommige puilden uit en verkeerden in zeer slechte staat), en de inhoud moest opnieuw verpakt worden. Vele dozen bevatten pakketten met stukken die als een cadeau waren verpakt, voorzien van een sierlijke strik als sluiting. De noodzaak van het herverpakken in zuurvrije omslagen en in zuurvrije kartonnen dozen was meteen duidelijk.
In 2003 heeft de raad van de gemeente Hardenberg krediet beschikbaar gesteld voor het inventariseren en conserveren van dit archiefdeel waarop nog geen toegang was. Deze werkzaamheden maken deel uit van de meerjarenplanning om de archieven van alle gefuseerde gemeenten over de periode 1811-2000 te inventariseren.
Nog in 2003 is een aanvang gemaakt met de werkzaamheden. Gemiddeld kon één dag per week aan de inventarisatie worden gewerkt, mede door de speciaal voor dit project aangetrokken uitzendkracht met ruime kennis van de lokale historie. Met de inventarisatie wordt voldaan aan de eisen van de Archiefwet 1995. Een gedeelte van het archief wat tot nu toe nog niet toegankelijk was, is met deze inventaris voor onderzoek toegankelijk gemaakt. Daarnaast zijn de stukken nu zuurvrij verpakt. De werkzaamheden zijn eind 2007 afgerond.
Parallel aan de inventarisatie zijn enkele historisch interessante doch beschadigde stukken gerestaureerd door Hoogduin Papierrestauratoren uit Delft. Zij hebben de documenten daar waar mogelijk schoongemaakt, gevlakt, ontzuurd en aangevezeld. Hierdoor zijn die stukken weer goed raadpleegbaar geworden.
Mijn dank gaat uit naar mijn collega de heer A.C.A. Pullen en mevrouw D. Hesselink-Zweers die mij hebben bijgestaan met het op volgorde krijgen van de stukken, het nummeren van de stukken en het op stuksniveau ontsluiten van duizenden dossiers met ontvangen en verzonden stukken. Een woord van dank gaat ook uit naar de voormalige provinciaal archiefinspecteur, mr. C. van Heel, die het Gemeentearchief heeft voorzien van een lijst van bestuurders van de voormalige gemeente Gramsbergen.
Hardenberg, juni 2008
E. Wolbink
1.2. 2. De geschiedenis van het archief
011 Gemeente Gramsbergen
1. Inleiding
1.2.
2. De geschiedenis van het archief
Datering:
deel 1811-1924
De start van het beschreven archief ligt rond april 1811. Het archief is chronologisch geordend, met een register van ingekomen en verzonden stukken als ingang. Dit systeem heeft tot 1924 gewerkt, toen werd besloten de werkwijze te veranderen en met rubrieken te gaan werken. Dit is dan ook het eindpunt van deze inventaris. Het archief is meerdere malen verhuisd. Van de secretarieën van de opvolgende burgemeesters naar het uiteindelijke statige herenhuis van burgemeester Otto van Riemsdijk. Daar werden vanaf 1887 door de gemeente twee vertrekken gehuurd. Met de ingebruikname van het eerste eigen gemeentehuis in 1924 werd het archief bewaard in een speciaal daarvoor gebouwde archiefruimte. Na de gemeentelijke herindeling in 2001 kwam het archief in beheer bij de gemeente Hardenberg.
Aangezien de ruimte in de bestaande archiefbewaarplaatsen in 2001 niet toereikend was, is een tijdelijke archiefbewaarplaats aangewezen in een dependance van het gemeentehuis (het voormalige waterschapsgebouw) aan de Karel Doormanlaan in Hardenberg. Een deel van het hier beschreven archief van Gramsbergen is daar bewaard tot aan de verhuizing van alle archieven naar het nieuwe gemeentehuis van Hardenberg in de zomer van 2012.

Kenmerken

Datering:
(1811-1924)
Auteur:
E. Wolbink