Uw zoekacties: Bestuursarchief Gemeente Geleen, 1706-1921

130 Bestuursarchief Gemeente Geleen, 1706-1921 ( Regioarchief Sittard-Geleen )

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
1. Voorwoord
2. Bronnen en literatuur
3. Inleiding tot de inventaris
Inventaris
4.4. Bijlage 1. Fotocopie van de oorkonde uit 1557, waarbij Philips II Geleen tot Heerlijkheid verheft
130 Bestuursarchief Gemeente Geleen, 1706-1921
4. Inventaris
4.4.
Bijlage 1. Fotocopie van de oorkonde uit 1557, waarbij Philips II Geleen tot Heerlijkheid verheft
De inhoud ervan luidt:
Philips, byder gracien Goids, coninck van Castillien, van Leon, van Arragon, van Ingelant, van Vranchrycke, van Navarre, van Napels, van Sicilien, van Majorcken, van Sardaynen, van den eylanden Indien ende vaster eerden der zee Oiceane; eertzhertoge van Oistenrycke; hertoge van Bourgoingen, van Lothringen, van Brabant, van Limborch, van Luxemborch, van Geldre ende van Melaenen; grave van Habsbourch, van Vlaenderen, van Artois, van Bourgoingen, Palsgrave, ende van Henegouwe, van Hollant, van Zeelant, van namen ende van Zuytphen; prince van Zwave; marcgrave des Heylichs Rycx; heere van Vrieslant, van Salms, van Mechelen, vander stadt, steden ende landen van Uuytrecht, Overyssel ende Groeningen; ende dominateur in Asien ende in Affrycken.
Allen den ghenen die desen onsen brief sullen zien oft hoiren lesen, saluyt.
Alzoe wy commende totten gebruyke ende pssessie van onsen landen van herwertsover diezelve bevinden met groote ende zware schulden belast, zoe terzaken vande oirlogen, die langhen tyt geduert hebben, vande fortifficatien van onsen steden ende andere plaetsen opte frontieren liggende, als oyck om op te bringene gereede penningen om geemployeert te worddene tot onderhoudt vanden volcke, van wapenen, tot beschudde ende beschermenisse van onsens voerss.landen van herwertsover.
Ende opdat wij anderwers nyet en souden vallen in groeter, swaerdere ende bittere frait ende financien dan daer wy ons jeenwoerdelyck inne vinden ter zaken voirsz, soe hebben wy by goeder ende ryper deliberatien van onsen zeer leieven ende beminden neve, den hertoge van Savoyen, voer ons Gouverneur van onsen voersz. landen van herwertsover ende by advyse vanden ridderen van onser ordene, luyden van onsen Raede van Staete ende van onser financien, neffens ons wesende, geadviseert ende gesloten tot onser minster schaeden ende meester proffyte te vercoopene ende te versettene met lossinge ende zonder lossinghe, eenige partyen van onsen Demeynen van Brabant ende den lane van Overmaze, als heerlicheyden, hebbende hooghe, middele ende leeghe jurisdictien, dorpen, landen, cleyne bosschen, beempden, cheynsen ende dyergelycke goeden, ons toebehoorende, totter sommen van zess hondert duysent ponden Artois eens, om dieselve somme geëmployeert tge worddene, eensdeels tot ontlastinge van onsen voersz. Demeynen, betalinghe van onsen voirsz. schulden ende t'achterheyden ende oyck tot onderhoudt van onsen volcke, van wapenen, dienende tot deffensie ende beschermenisse van desen onsen Erfnederlanden.
Ende dit al met wille, wete ende consente vande drye Staeten van onsen Lande van Brabant, met conditien ende restrictien byden voirsz. drye Staeten geconditioneert ende ondersproecken, naevolgende der acten vande consente daeraf wesende vander daten den vierden Juny XVCLVII, waeraf allen den ghenen des versueckenden ende behoevenden zal gelevert wordden copie auctentycke, geteeckent bij eenen van onsen secretarissen in Brabant ende welcken copien wy willen alle alsulcken geloove ende macht gegeven te wordden al oft diehier van woirde te woirde geinsereert waeren.
Ende alzoe om t'ghene des voersz. is te volbringene, wy by anderen onsen oepenen brieven, gegeven den XXIIIIen Decembris anno LVII lestleden, hebben gecommitteert onder anderen onsen lieven ende getrouwen heeren Peeteren Boisot, onsen tresorier generael van onsen financien, Roelanden Longin, onsen president van onser Cameren vande Rekenninge, ridders, ende Nicolaesen Ondaert, onsen raidt ordinaris van onsen Raide in Brabant, om te procederene totter vercoopinge ende versettinge vanden partyen van onsen voirsz. Demeynen inder voirsz. acten begrepen.
Soe eerst, dat onder d'anderen t'ghene des voirsz. is ter kennissen gecommen zynde Jonckeren Aerden Huyn van Anstenrode, heeft deselve versocht ende begheert van ons te coopene de hooghe, middele ende leeghe heerlicheyt vanden dorpe van Opgeleyn met zekeren gehuchte, genoempt Spoubeke, om daeraff t'samen een bancke te moegen maken ende aldaer stellen meyer, schepenen ende andere officiers, hebbende kennisse, bericht ende indicature van allen saken, criminele ende civille, zoe verre ende breet als hen die limiten ende palen daeraff extenderen ende belangen, te weetene tot Meerbeke, daar die bancke Opgeleyn ende die heuftbancke van Beecke scheyt, commende uuyter Meerbeke tot opten Treicher wch, gaende lancx deur die strate, genoempt der Boeckstock, naer den wech gaende deur den bosch, reyckende opte palen van Spoubeke.
Item zekeren banmolen, gelegen opt watere, geheeten de Geleyn, by t'huys te Her Jansgeleyn, metten dwanckhuyse ende stalle, met een beempdeke daerby gelegen, groot omtrint vyff morghen ende dat opten last ende commer van ............. en twelf vaet rogge ende twee mudden twelf vaet gherste, staende erffelick opten voersz. moelen.
Ende noch zekere partyen van chynsen ende renten, die wy jaerlycx op St. Thomasdach inden voirsz.dorpe van Opgeleyn hebbende ende by onsen rentmeestere van Valckenborch heffende zyn, te wetene in gelde ................ enis XXXVI brabants II eecx, een alt morken, I den. Lutzslach, vyff vaet terwen, twee vaet rogge, vier sneck vaet evenen, XII groot vaet evenen, XXXVII cappuynen, IIII pt, 13 steen vlas ende noch opten molen van Spoubeke vier quarten smouts, beloopende t'samen nae vermoegen der instructien omtrint achthien ponden artois tsz.rs.
Alle welcke partyen hier boven gespecificeert hem by onsen voersz.commissarissen geestimeert, getaxeert ende geapprecieert zyn ende diewelcke hy gecocht heeft ende coopt mits desen voer hem, zyne hoiren ende naecommelingen, voer de somme van drye duysent vyftich ponden eens, tot veertich groonen Vlems t'pondt:
Doentewetene,
dat wy houden voer goet ende van weerden den coop by den voirsz. Aerden Huyn tegens onse voirsz. commissarissen gedaen. Ende willende den selven voer hem ende zyne hoiren ende naecommelingen oft actie van hem hebbende volcommelyck verzekeren, hebben uuyt onser wel wetentheyt den voirsz. Aerden Huyn opgedragen, gecedeert ende getransporteert ende met erfrechte opdragen, cederen ende transporteren by desen onsen oepenen brieve, de voirsz.heerlicheyt van Opgeleyn metter hooghe, middele ende leeghe heerlicheyt, keuren, breucken ende allen emenden, criminelle ende civille, confiscatien, bastaerde goeden, gevonden oft gestrageerde goeden, daerinnen den prprietaris nyet af en weet noch en kendt, noch en soude weten te vinden of te achterhaelene met oyck voghelrye ende visscherie ende voirts allen anderen rechten, vervallen proffyten ende emolumenten, die wy aldaer tot noch toe gehadt ende gebruyckt hebben ende oyck die voer datum van desen gevallen ende verschenen zyn ende alnoch nyet gecomposeert, noch met rechte vervolght en zyn. Met oyck t'voirsz.gehuchte genoempt Spaubeke, banmolen metten beempdeken daerby gelgen ende partyen van chynsen ende renten hier boven gespecificeert, in alder manieren gelyck wy die tot hiertoe gebruyckt gehadt ende beseten hebben.
Ons gereserveert den clockslach, beden, hergeweyde, resort confiscatien ter zaken van oorloge, legittimacien, octroyen ende remissien van overjaerde delicten.
Behoudelyck oyck, dat de voirsz.Aerdt Huyn sal dragen den last ende commer opten voersz. banmolen staende, hebben voirts de voirsz.heerlyckheyt, keuren ende breucken ende andere vervallen metten anderen partyen voere gespecificeert, mitsgaders de voirsz.cheynsen ende renten gescheyden, afgetrocken ende gesepareert, scheyden, aftrecken ende separeren mitsdesen van onsen Demeynen van Brabant ende van onsen ontfanck van Valckenborch. Om dezelve heerlicheyt ende andere partyen, cheynsen, renten ende andere vervallen byden voirsz. Aerden Huyn, zynen hoiren ende naecommelingen, of zake van hem hebbende, van nu voirtaen peyselyck ende vredelyck gebruyckt ende beseten te worddene, behoudelyck, dat deselve Aerdt Huyn, zyne hoiren ende naecommelingen sullen gehouden wesen die voirsz.heerlicheyt ende andere partyen, chynsen ende renten van ons, uuyt saken van onsen hertochdomme van Brabant, aen onsen stadthouder van onsen Manhuyse van Valckenborch in onsen naeme tot eenen vollen leene t'ontfangene ende te leene te houden, zoe dat nae ons hoefsrecht van Valckenborch behoirt. Ende dat zoe lange ende totter tyt toe dat wy oft onse naecommelingen die sullen gelost ende gequeten hebben, d'welck wy oft zy sullen moegen doen t'allen tyde alst ons oft hen gelieven zal, behoudelyck dat t'zelve wesen zal voer ons oft voer hen ende voer nyemant anders, mits wederomme gevende de voirsz.somme van drye duysent vyftich ponden ten voersz.pryse mete alsulcken gelde, als nu jegenwoerdelyck in onsen Lande van Brabant naevolgende der permissie, cours ende loop heeft, te wetene den Philips gulden tot XXVII st.; den Carolus gulden tot XXI st. ende andere munten naer advenant. Ende dat tot eenemale, van welcke lossinghe wy of onse naecommelingen oft actie van hen hebbende, schuldich zullen zyn t'adverterene drye maenden te voeren.
Ende denselven Aerden Huyn, zyne hoiren, naecommelingen of actie van hen hebbende, laeten volgen alle proffyten, baten ende vervallen vander voirsz.hooge, middele ende leeghe heerlicheyt ende andere parceelen voere verhaelt, keuren, breucken ende emenden, voer den dach vander lossinge met rechte gevoirdert of gecalengieeert. Ende oyck zoeverre de voirn.Aerdt bynnen de voersz. heerlicheyt ende andere parceelen eenige merckelycke beternisse doet van plantinge, zullen wy hem ten tyde vande lossinghen, by estimatie van luden hen des verstaende, daeraf rembourseren, hem de voirsz.Aerdt sal moegen dy dele plaetse bynnen de voirsz. heerlicheyt liggende, te cheynse uuytgeven, behoudelyck dat gebeure nyet met gereede penningen maer op eenen erffelycken chyns ende dat ierst te kennen gevende in onser Cameren vanden Rekeningen te Bruessele, ten eynde om t'selve aldaer geregistreert te worddene byden ouden cheynsen int registre, daer ende zoe dat behoirt, opde pene van nulliteyt vanden selven uuytgeven, welcken cheyns den voersz.Aerden zal volgen totter tyt vander lossingen.
+ Sal oyck die voirsz.Aerdt Huyn vande voirsz.heerlicheyt van Opgeleyn ende gehuchte van Spoubeke moegen maken een bancke ende aldaer stellen alle officiers, meyer, schepenen, dieners, preters ende andere daer nootelyck wesende, gelyck wy aldaer tot hiertoe gedaen hebben. Hierinne geobserveert onse blyde incompste ende die conditien inde voersz.acte van consente begrepen, welcke meyer ende schepenen zullen hebben kennisse, berecht, endicature ende executien van alle zaken, die de voersz. hooghe, middele ende leeghe jurisdictien der voirsz. heerlicheyt metten toebehoirten voerscreven: keuren, breucken, cheynsen ende renten aencleven. Sonder dat wy, onse drossaert ons Landts van Valckenborch, oft zyne stadthouder, onse rentmeester aldaer, oft eenige andere onser officieren, hoedanich die zyn, aldaer eenich gesach handelinghe, bewindt, kennisse oft ontfanck van onsen weghen sullen moegen hebben, nemen oft pretenderen in eeniger manieren.
+ Ende want de voirsz. Aerdt Huyn tot onser ordonnancie ende bevele betaelt heeft in gereede penningen in handen van onsen lieven ende getrouwen rentmeester van Brabant int quartier van Bruessele, Libert van Haunne, de voirsz. somme van drye duysent vijftich ponden, ons daeraf oick bekennende voer vernuecht ende wel te vreden. Soe willen wy ende ordineren by desen onsen voersz. stadthouder ende mannen van leene ons Manhuys van Valckenborch den voirn.Aerden Huyn in persoone oft by zyne procureur, daertoe behoirlyck gemechticht, voer onsen leenman vanden partyen boven gespecificeert t'ontfangene, sonder dat nochtans de voersz. Aerdt Huyn voer d'ierste reyse zal gehouden zyn eenige hergeweyden oft andere rechten te betalene, ter zaken als voersz. Onder merckelycke conditien ende onderspreeck dat men vanden ingesetenen aldaer egheen bede, schattinge, impositie oft eenige andere lasten hoedanich die zyn en zal moegen heysschen oft daer op stellen, het zy ter zaken van nyeuwen vercrygen ende aencommene totter voirsz. heerlicheyt by redenen van zyne kinderen te besteden oft anderssins in eenigen manieren, op die pene van daeraf gecorrigeert te worddene, ter arbitragien van onsen lieven ende getrouwen cancellier ende luyden van onsen Raide in Brabant, ende de goeden luyden heure penningen wederomme te restituerene.
Dat oyck hy desen coop nyet en sal moegen voirts overgheven, transporteren, noch laeten eenigen uuytlandigen, cloosteren, kercken, goidshuysen oft andere particuliere gheestelycke persoonen, noch oyck stellen. Ende hebben voirts geloeft ende geloeven in goeder trouwen ende conincklycke woerden uns selven, onse hoiren ende naecommelingen, hertoghen ende hertoginnen van Brabant, daer voer verbindende dat wy dese voirsz.parceelen van hooghe, middele ende leeghe heerlicheyt, keuren, breucken ende cheynsen mits des daeraen cleeft, zullen verantwoirden tot onsen coste van allen zaken ende besunder fan financien, alienatien oft beswarenissen van renten, die in genere of in specie op onse Demeynen ende voer die date van desen gedaen souden moegen geweest hebben, zoe lange ende totter tyt toe, dat wy de voersz. lossingen inder manieren als voeren sullen gedaen hebben, sonder anderssins ende deselve lossinge en zy gedaen als voeren den voirsz. AerdenHuyn, zyne hoiren ende naecommelingen oft actie van hem hebbende, daerinne te doene noch te laeten geschiedene hetzy directelyck oft indirectelyck onder wat coleure oft zake dat zy oft wesen zoude moegen int gebruyck van dyen eenich hinder, stoot oft letsel ter contrarien.
Ende in noch meerder vasticheyden van desen, hebben wy vertegen ende verthyen van allen previlegien, exceptien ende behulpen, die ons oft onze naecommelingen tegen t'ghene dat voirsz.is in eeniger manieren soude moegen dienen, competeren of te baten comen byde gheestelycken oft weerlycken rechten met oyck van allen zaken van rechten ende van feyten, daarmede wy ons tegen t'zelve zouden moeghen behulpen. Ontbieden daeromme ende bevelen den voirsz.luyden van onsen Rekeningen in Brabant, den hoofden tresorier generael ende anderen van onze financien stadthouder ende mannen van leene ons voirsz. Manhuys, rentmeestere van Valckenborch voirsz. oft anderen onzer officieren, daer onder die voersz. parceelen gelegen ende resorterende zyn ende die voirtyden daeraff administracie ende bewindt gehad hebben, oft ontfanck vande penningen daeraff comende gemaickt ende allen anderen onsen rechteren, officieren ende ondersaeten, dyen dit aengaen zal moegen, nu zynde ende namaels wesende, dat zy ende eeyegelyck van hen zoe hem toebehoirt, den voirsz. Aerden Huyn, zyne erven ende naecommelingen doen ende laeten vande voirsz.parcheelen......
..., vredelyck ende volcommelyck inder vuegen ende manieren voirsz.useren ende gebruycken, procederende byde voirsz.luyden van onsen rekenningen, hooffden tresorier generael ende gecommitteerden van onsen financien totter verficatien ende interniemente van desen nae huer forme ende teneur. Ende overbringende by onsen voirsz. drossaert van Valckenborch, rentmeestere aldaer oft anderen onzer officieren, dyen dat behoirt, vidimus oft copie auctentycke van desen onsen voirsz. brieve eens ende voer d'ierste reyse alleene, willen wy onsen voirsz. drossaert ende rentmeestere van Valkenborch, nu zynde oft namaels wesende, quyte, vry ende ongelast gehouen hebben in huer rekeninge vande voirsz.partyen ende parceelen, mentie makende vande selve ende vander lossinge, diemen daeraf doen zal moegen als boven, duerende zoelange ende totter tyt toe dat die voirsz. lossingen byde voirsz. luyden van onsen rekenninge van Brabant zal wesen, denwelcken wy ontbieden by desen dat zoe te doene zonder eenich wederseggen oft zwaricheyt daerinne te makene. Want ons alzoe gelieft ende wy dat willen gedaen hebben, nyettegenstaende eenigen ordinancien, restrictien, mandementen oft verboden gemaeckt oft te makene desen contrarie.
Ende des t'oirconden, hebben wy onsen zegel hieraen doen hanghen.
Gegeven in onser stadt van Bruessele, den XXen dach van Januario int jaer Ons Heeren duysent vyfhondert ende zevenenvyftich, nae costume van schryven ons Hoefs van Brabant, van onsen Rycken van Spaengnen ende Sicillien, tweede, ende van Ingelant, Vranckryck, Napels etc. t'vierde.
Rechts:
Desen tegenwoirdighen brieff is gesien geweest inder Cameren vanden Rekeninghen ons heeren des Conincx etc. te Brussel. Ende aldaer geregistreert int registre inder selver Camere van nyeuws gehouden ende gemaect inde maent van Meerte anno XVc zevenenvyftich, styl van Brabant opte vercoopinge, belastinge ende beleeninghe vanden Demeynen van Brabant ende Landen van Overmaze.
Boven geteeckent metter letteren N, folys III, IIII, V ende VI. Ende naevolgende den inhoude der selver inder voirsz.Cameren geinternieert geweest nae huere forme ende tenuer opten XXVIIIen dach van Meerte anno XVc zevenenvyftich voersz. voere Paesschen.
(w.g.) Hoochstoel. Rm.
Links:
Bijden coninck, die Heeren van Barlaymont ende van Haichicourt hoofden, heer Joes de Damhoudere, riddere, Aelbert Bayloe ende Robert de Boloigne, gecommitteerde vande financien, jegewoirdich.
(w.g.) (Onleesbaar).
Achterzijde:
Die hoofden tresorier generael ende gecommitteerde vanden Demeynen ende Financien ons heeren des coninck, consenteren, alsoe vele alst in hen es, d'inhouden int witte van desen te worden gefurneert ende volbrcht in alden vuegen ende manieren alzoe zyne ende bevelt gedaen te worden by desen.
Gescreven onder die hanteeckenen vanden selven hoofden tresorier generael ende gecommitteerde, den XIXde dach Marty XVc zevenenvyftich.
(w.g.) Barlaymont.
(w.g.) (Onleesbaar).
(w.g.) J. Damhoudere.
(w.g.) Bayloe.
(w.g.) De Bouloingne.
===========================
Le 20 Janvier 1557.
Liasse Ire.
No. 2.
-------------------------------------------------
Engagere de la seigneurie
d'Opgeleen et du hameau
de Spaubeek.
-------------------------------------------------
Vander Heerlyckheyt Van Opgeleyn Ende Spaubeek, 1557.

Kenmerken

Soort toegang:
Inventaris
Datering:
1706-1921
Omvang:
9 m1
Status:
Definitieve inventaris ontsloten via internet
Vindplaats:
Regioarchief Sittard-Geleen
Geografische namen: