Uw zoekacties: De Olijftak, 1872; p. 318

De Olijftak ( Regionaal Archief Rivierenland )

beacon
1  records
 
 
DOT_1872 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1872; p. 318
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
318
Datum:
1872
Jaargang:
1872
Is onderdeel van:
6 DEÜLIJFTAK .
HET
BAD DER VLUCHTELINGEN .
Mazzini . — De Italiaansche volksmenner en
ZIJNE KAT — MaTHY ALS SCHOOLMEESTER .
üarro Karring . — Rauscheivplatt , de Dictator der republiek Dipflingen . — De verspreider der geheime Weenerprotocol-len ( Weenerprotocollen ) . — Het heden .
Velo jaren lang was Mazzini een balling , die op zijne zwerftochten aan zijn hoofd - -denkbeeld ( -denkbeeld ) , Italië's eenheid , bleef vasthouden , en voor geene middelen terugdeinsde om dat doel te bereiken . Door zijne vrienden hoog geprezen , door zijne tegenstanders scherp veroordeeld en van land tot land verjaagd , grensde het aan het onmogelijke , dat hij telkens aan de vervolgingen ontsnapte . Een Duitsch tijdschrift geeft een verhaal van een zijner geliefkoosde vvijkplaalsen en zijne manier van leven aldaar , alsook van den kring waarin hij zich daar bewoog ; ook komt daardoor weer in het licht hoezeer hij reeds voorlang ook met eenige medestanders aan Duitschlands eenheid arbeidde . Zie hier bedoeld stuk voor het grootste gedeelte :
In den tegenwoordigen tijd zal er nauwe-lijks ( nauwelijks ) iemand meer gevonden worden , die niet erkent dat Mazzini , vóór Cavour en Garibaldi , de voortstuwende kracht , voor Italië's eenheid was . Die drie Italianen moch-ten ( mochten ) verschillende gevoelens zijn toegedaan , over het doel zelf verkeerde geen der genoemde Italiaansche pratriotten in het onzekere , doch ieder van hen ging zijn eigen weg . Mazzini agiteerde en bracht de volksmassa's door zijne vurige taal en dichterlijke voorstellin-gen ( voorstellingen ) in beweging , predikte gedurig eenheid en gelijkheid , schilderde af en streefdenaar de voormalige grootheid van Italië en voerde in zijn vlag : « De Republiek !»
Garibaldi , die zichzelven met trots een leerling van Mazzini noemt , bedacht zich niet lang ; van hem , gelijk van een tweede , geldt de uitspraak van Teil :
» Ich kann nicht lange prüfen oder wahlen . // Bedürft Ihr Meiner zu bestimmter That , » Dann ruft den Teil , es soil an Mir nicht fehlen .» ( 1 )
Op de kust van Calabrië geland , voerde hij zijne vrijscharen aan ; hij deed de tegen hem uitgezonden legerscharen uiteenstuiven .
Cavour gebruikte beide die mannen als zijne onzichtbare en zichtbare armen , om legers op de been te brengen . Hij spon in stilte den
( 1 ) Niet lang is ' t , dat ik wikken kan of wegen . " Behoeft gij mij tot een bepaalde daad , Roep Teil dan op ! aan mij zal't niet ontbreken !»
draad der staatkunde , die , overal betrekkin-gen ( betrekkingen ) aanknoopend , door alles heenliep en alles zooveel mogelijk regelde . Cavour , de Bismarck van Italië , bleef onwankelbaar aan de onderlinge verwantschap , aan de eenheid der Italiaansche stammen vasthouden en hield met Mazzini en Garibaldi een gemeenschap-pelijk ( gemeenschappelijk ) doel in het oog . Welke van die drie Italianen was echter de voornaamste ?
Voor Duitschland is echter de kortelings overleden Mazzini op ' t oogenblik van het grootste belang . iNiet omdat hij gedurende den laatsten volksstrijd beslist en openlijk zich aan de zijde van Duitschland schaarde en dat in kernachtige bewoordingen uitsprak ; niet wijl hij onlangs open en eerlijk , zelfs op het ziekbed , de arbeiders zijns vaderlands voor de bedriegelijke en vleiende inblazingen van een ongezond socialismus waarschuwde ; maar omdat de Italiaan Mazzini tusschen de jaren 1830 en ' 40 als vluchteling in Zwit-serland ( Zwitserland ) en als toenmalig hoofd van het « Jong-Europa ( Jong-Europa ) » een niet onwezcnlijken invloed op het ontwaken van het volksbewustzijn van Jong-Duitschland heeft uitgeoefend .
Mazzini leefde kort na den zoogenaarnden Savooischen tocht , op het einde van Januari 1834 , als voortvluchtige in Zwitserland en wel gedurende langen tijd in een prachtig dorp bij het Jura-gebergte , in Grenchen , weinige uren van Solothurn . Grenchen , toenmaals nog een gewoon boerendorp , thans een kleine hoofdzetel van horloge-fabrieken , had van ouds , bij wrangen wijn , zachte en warme harten voor de vervolgden van alle volken . Daar speelde de groote volksmenner gedurende langen tijd om zoo te zeggen blindemannetje rnet de reactie-diplomatie van het vaste land van Europa en met de politie van dien tijd . Dan hier , dan gings liet hij zich jagen of ook wel vangen , maar men had dan altijd « den Latzen verwischt » ( den lap schoon geveegd ;, gelijk de Zwitser zegt , men deed hem als een dood onschuldig persoon voorkomen , en liet hem vrij . »
Zwitsersche staatslieden , die op zijne hand waren , waarschuwden hem altijd op het rechte oogenblik of wel lieten hem waarschuwen . Zelfs de veldwachters wilden de hooge som , op zijne gevangenneming gesteld , niet verdienen ; daarentegen versmaadden zij niet een flesch wijn te ledigen , wanneer zij den « duivelskerel » in het oude Grenchen-bad ( Grenchen-bad ) kwamen zoeken , waar Mazzini ver-scheidenejaren ( verscheidenejaren ) onder den naam vanStrozzi verborgen was of kwam en ging .
Het oude Grenchen-bad was destijds een der liefelijkste en vroolijkste plekjes aan de Jura en daarbij een druk bezocht badplaatsje , gehouden door de familie Girard , die reeds vóór het jaar dertig met vasten tred onder
de vaan van den vooruitgang in den strijd tegen de stadsbesturen van dien tijd vooraan schreed . De eerste burgers der steden Biel en Solothurn , alsmede de boerenmeisjes der dorpen en hof-steden ( hofsteden ) ver uit den omtrek , plachten zich des zomers op Zondagnamiddag te Grenchenbad te vereenigen . Daaronder vooral de blanke Berner meisjes met hare bloesemwitte man-teltjes ( manteltjes ) voor het moedig hart , waarvan nader-hand ( naderhand ) Jeremias Gollhelf zoo veel en zoo fraai wist te vertellen , in dus vond dan alle Zon-dagen ( Zondagen ) een bijna onvermijdelijk bal of een « Esseli » of wel beide met elkander plaats . Huwelijken werden daar in een zomer meer tot stand gebracht , dan de wereldbe-roemde ( wereldberoemde ) smid te Gretna Green in Schotland in tien jaar sainensmeedde . Op de bovenzaal ging ' t dan vroolijk toe . Beneden echter ge-lijkvloers ( gelijkvloers ) of liever in de kelderverdieping bij eene heesche fluit of eene twijfelachtige viool , daar zwaaide en stampte met gelijk recht de dienstbodenwereld en de « mindere man », dat de vloer kraakte , zoo onstuimig mogelijk door elkaèr .
Tamme ooievaars liepen te midden der menigte , Aeolus-harpen ( Aeolus-harpen ) begroetten sentimen-teel ( sentimenteel ) de schelmsch lachende maan , die zich in de menigvuldige boogschommelingen der bron voor het hoofdfront van ' t gebouw spie-gelde ( spiegelde ) , tot eene chais en een Berner wagentje voor en naar Biel , naar Solothurn of naar Buren aan de Aar hun dikwerf dierbaar geworden inhoud , schommelend gelijk de oogstwagen in Schiller's « Glocke » ontvoerde .
Dan werd't hoe langer zoo stiller , terwijl beneden over de uren breede Grenchner vlakte zich een hagelwitte nevelsluier uit-spreidde ( uitspreidde ) , waardoor hier en daar , gelijk eene schoone gedachte , het zilveren lint der rustig voortstroomende Aar heen schitterde . De don-kerblauwe ( donkerblauwe ) Jura stapelde zich in het Noorden steeds hooger en prachtiger op en verhief zijne droomende spitsen hoog in den helderen aether , waarin de sterren sedert overoude lijden drijven . De lievelingspauw , hoog boven op de dakvorst der schuur , deed zijn schrillen nachtkreet ver in het ronde weerklinken en het beekje murmelde , gelijk ' t zeker reeds voor duizenden van jaren deed .
Op zulke oogenblikken opende zich dik-wijls ( dikwijls ) zacht de kleine achterdeur en de groote volksmenner , klein , schraal en mager , kwam er uit te voorschijn , vergezeld van zijue ge-trouwe ( getrouwe ) gezellin in Grenchenbad , de aardige huiskat . Zwijgend gingen zij met elkaèr door het kreupelhout , door het dal , door veld en bosch , omhoog naar de overoude , Aller - heiligen-kapel ( heiligenkapel ) , ook wel naar den vriendelijken predikantvan het kanton Bern , die , in geval van nood , Mazzini en zijne vrienden herbergde en wanneer er eens scherp gezocht werd hem
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
Organisatie: Regionaal Archief Rivierenland
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd