Uw zoekacties: De Olijftak, 1872; p. 300

De Olijftak ( Regionaal Archief Rivierenland )

beacon
1  records
 
 
DOT_1872 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1872; p. 300
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
300
Datum:
1872
Jaargang:
1872
Is onderdeel van:
4
DE Ü L IJ F T A K .
stroomt het meer Moero binnen , waar zij vijf rivieren opneemt ; éen daarvan is tachtig ellen breed , en kan niet anders dan met booten worden overgetogen . Bij het verlaten van het meer Moero heet zij de Lualaba , die twee tamelijk groote stroomen opneemt , en vormt zij de Ulenge , een meer met ver-scheidene ( verscheidene ) eilanden of eene verdeeling in verschillende stroomen , welke worden op-genomen ( opgenomen ) door de Lufira , een groote rivier , die in vijf takken de westzijde der groote vallei besproeit , die waarschijnlijk het dal van den Nijl is . Ik behoef slechts de Lualaba te volgen , en te zien of zij , zooals de im-boorlingen ( im-boorlingen ) verzekeren , de Tanganyika aan de westzijde voorbijloopt of er binnenstroomt en eene uitwatering vindt door de rivier Loanda in het meer Chowambe , dat naar ik vermoed door den heer Baker is ontdekt » — dat wil zeggen de Albert-Nyansa , waarvan Livingstone dien tijd had hooren spreken .
« Het is in alle opzichten zeer te betreu-ren ( betreuren ) , dat onze reiziger geen de minste aan-teekeningen ( aan-teekeningen ) naar huis heeft gezonden , noch bij deze noch bij eenige andere gelegenheid , en zelfs geen gegevens , waaruit met genoegzame juistheid de ligging van eenige der belang-rijke ( belangrijke ) plaatsen , door hein ontdekt en bezocht , zou zijn afteleiden . Hij heeft dit echter met voordacht gedaan ; want in zijn beklag aan lord Clarendon over de wijze waarop gebruik is gemaakt van zijne aanteekeningen op zijn vroegere reis , zegt hij : « De ontheiliging die mijne denkbeelden hebben ondergaan is waarschijnlijk onbekend aan den Raad ( van de Koninklijke Geographische Maatschappij ), maar dat is eene reden te meer , waarom ik bij mijn besluit blijf , oin mijne aanteekeningen onder mij te houden , totdat ze in ' t licht verschijnen . Het spijt mij wel , daar het om-kantelen ( omkantelen ) van een bootje , of eenig ander toeval iets dat mijn persoon kan overkomen , het algeheele verlies der ontdekkingen ten gevolge zou kunnen hebben .»
De heer Stanley , de Amerikaansche reiziger , van wien reeds gesproken is , heeft intusschen tal van brieven en papieren medegebracht , waaruit Dr . Livingstone's jongste reizen dui-delijker ( duidelijker ) zullen worden opgehelderd , zoodat het noodlottige toeval , door den reiziger als mogelijk gesteld , gelukkig voorkomen wordt .
« Nadat , zoo gaat de heer Beke voort , onze reiziger den 8 Juli 1868 van het meer Bangweolo had geschreven , zijn zijne ver-richtingen ( verrichtingen ) gedurende de volgende tien maan-den ( maanden ) onbekend , behalve dat ' t schijnt dat hij daarna noordwaarts zijn reis voortzette langs de oostzijde van hel meer Tanganyika tot Ujiji op 5 ° Z.B ., van welke plaats hij den 50 Mei 1869 eenige regelen deed toekomen aan zijn vriend Dr . Kirk , te Zanzibar , waarin
hij hem meldde , niet wat hij had gedaan , maar wat hij voornemens was te doen .' Zijne woorden in dit uiterst belangwekkend schrij-ven ( schrijven ) zijn : — « Wat het werk betreft , dat ik mij voorstel te verrichten , het is niets anders clan de bronnen , die ik reeds heb ontdekt , van 500 tot 700 mijlen zuidelijk van Speke en Baker's bronnen met hunnen Nijl in ver-binding ( verbinding ) te stellen . Het volumen water , dat noordelijk van 12 ° Z.B . vloeit , is zoo groot , dat ik vermoed dat ik even goed de bronnen van de Congo als die van den Nijl kan hebben opgespoord . Ik moet ( ook ) nog de oostelijke waterlijn volgen naar Baker's keerpunt . Tan-ganyika ( Tanganyika ) ( en ) Nyige Chowambe ( van Baker ?) zijn éen en hetzelfde water en het voor-naamste ( voornaamste ) daarvan is 500 mijlen zuidelijker dan dit ( namelijk Ujiji , waar hij zich toen bevond ). De westelijke en middel-afwaterings-lijnen ( middel-afwaterings-lijnen ) leiden naar een onbezocht meer ten zuiden of zuidwesten van deze plaats gelegen . Van de uitwatering van dit meer , hetzij in de Congo of in den Nijl , moet ik mij nog vergewissen . Het volk dat ten westen daarvan woont,de Manyema , zijn kannibalen , althans naar ' t zeggen der Arabieren . Daar zal ik waarschijnlijk ' t eerst heengaan en ( vervol-gens ( vervolgens ) noordwaarts ) langs Tanganyika , als ik er ten minste heelshuids afkom , om mijn nieuw geleide van Zanzibar te gaan opzoeken .
« liet feit dat « Tanganyika eu Nyige Cho-wambe ( Chowambe ) ( van Baker ?) éen water zijn ,» werd algemeen beschouwd als een bevestigend antwoord van de oorspronkelijke groote vraag , die Livingstone op zich had genomen uit te maken ; namelijk : « of eenige wateren van de Tanganyika noordwaarts naar den Nijl stroo-men ( stroomen ) , daar dit vraagstuk een zeer bijzonder punt is , met het oog op de verscheidenheid van meeningen daaromtrent , niet alleen bij verschil-lende ( verschillende ) personen , maar zelfs bij denzelfden per-soon ( persoon ) ( waaronder ook ik behoor ) op verschil-lende ( verschillende ) tijden . Het scheelde echter veel dat dit punt als uitgemaakt kon worden beschouwd ; want zooals ik zal aantoonen , wil men dat Dr . Livingstone zich meteigen oogenheeftovertuigd dat de rivier Ruzigi , aan het noordelijk uit-einde ( uiteinde ) van het Tanganyika-meer , in en niet uit het meer vloeit .
« Van meer belang echter dan de vraag nopens de uitwatering van de Tanganyika , is de geheel nieuwe vraag door Dr . Livingstone zelven opgeworpen bij zijne verbazende ont-dekking ( ontdekking ) van deze zuidelijke wateren , die hij in den beginne , zooals ik terecht geloofde , voor de bronnen van den Nijl hield , doch die hij nu meende « flat even goed de bron-nen ( bronnen ) van de Congo konden wezen .» En ten einde deze gewichtige vraag oplelossen , be-sloot ( besloot ) hij het meer Tanganyika over te trekken en in de onbekende streken westwaarts zijn
tocht te vervolgen , dat wil zeggen , aanne » mende ( gelijk hij deed ) dat de oostelijke waterlijn door Tanganyika met den Nijl in verbinding stond , en dat de westelijke en middellijnen naar een onbezocht meer leid-den ( leidden ) , waarschijnlijk het Ulenga-meer , vatte hij met juistheid de vraag samen die hem « nog optelosscn overbleef , toen hij zeide : « Van de uitwatering daarvan , hetzij in de Congo of in den Nijl , moet ik mij overtuigen .»
De groote onderzoeker van Zuid-Afrika schijnt echter buiten staat geweest te zijn deze nieuwe onderneming voorttezetten , waar-van ( waarvan ) de vervulling op zichzelve reeds meer dan voldoende zou zijn geweest om den naam van eenig reiziger onsterfelijk te ma-ken ( maken ) . Want in Juli van het volgende jaar ( 1869 ) bevond hij zich te Ujiji , en in de onmogelijkheid zich te bewegen bij gebrek aan voerlieden en geld . Ten einde hem uit doze moeielijkheden te redden , drong de graaf van Clarendon edelmoedig aan op het verleenen door H . M's . regeering van eene som van 1000 pd . St .; welke gelden in Juni 1870 aan den consul Churchill zouden wor-den ( worden ) ter hand gesteld , om die naar Zanzibar mede te nemen , teneinde Dr . Kirk in staat te stellen eene expeditie van inboorlingon af te zenden om alle benoodigdheden voor den reiziger naar Ujiji over te brengen . Ik mag niet vergeten te . melden dat lerzolfdcr - tij .. Dr . Livingstone's beproefde vriend , de heer James Young , reeds aanzienlijke sommen gelds met hetzelfde doel aan Dr . Kirk ter beschikking had gesteld .
Kort na Juli 1869 ( het is niet mogelijk thans de juiste dagteekening en feiten op te geven ) schijnt Dr . Livingstone het Tanganyika-meer van Ujiji te zijn o vergetrokken , en zooals hij van plan was , naar het land van Mani-yema ( Mani-yema ) , ten westen van dat meer , te zijn gegaan , welk land op een maand afstand , of ongeveer ruim 200 a 500 mijlen van Ujiji is gelegen , en waar men zegt dat een aanzienlijke handel in ivoor gedreven wordt ; van dien tijd af tot nu zeer onlangs bleven wij zonder eenig bepaald bericht nopens zijne handelingen of zelfs nopens zijn be-staan ( bestaan ) !
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
Organisatie: Regionaal Archief Rivierenland
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd