Uw zoekacties: De Olijftak, 1872; p. 295

De Olijftak ( Regionaal Archief Rivierenland )

beacon
1  records
 
 
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1872; p. 295
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
295
Datum:
1872
Jaargang:
1872
Is onderdeel van:
DE OLIJFTAK .
7
ovcrtreflends begaafdheid san Neêrlands eerste tüoneelkiiiistenares dier dagen te erkennen , en onze Wattier Zi.senis , die op hare beurt voor hem , en op zijn bevel , als Phedra optrad , voor de grootste kunstenares van Europa verklaarde , haar niet een jaargeld begiftigde en tevens benoemde tot sociêtaire van het Theatre Frangais .
Na dit glanspnnt zijner rede , richtte de heer Human zich met een korten overgang , tot ' s burgemeesters tweeden zoon , Gerrit den Tex , die aan den voet der estrade stond , en den vader dank betuigende voor de wel-willende ( welwillende ) vergunning om door zijnen zoon de plaatsing van den gedenksteen te doen ver-richten ( verrichten ) , noodigde de heer Hilman dezen uit alsnu daartoe over te gaan . Alles was in uit-muntende ( uitmuntende ) orde voor het werk gereed . Op den steen leest rnen in gulden letteren : Gedenk-steen ( Gedenksteen ) der verbouwing van den Stads-Schouwburg ( Stads-Schouwburg ) , gelegd'door Gerrit den Tex , tweeden zoon van mr . C . J . A . den Tex , burgemeester van Amsterdam , op den 28 Augustus 1872 . In een uiterst fraaien , \ an mahoniehout vervaardigden kalkbak stond de specie klaar . Troffel en schootsvel verdienen een bijzondere vermelding . Zoo als van zelf spreekt , was eerstgenoemd werktuig van zilver , met ivoren hand vatsel ; het werd geleverd door den heer P . van Santen Nz . alhier , en in de laijiiek van Van kempen te Voorschoten , volgens zijne ordonnantie vervaardigd , naar eene teekening van den heer J . L . Springer , zoon van den verdienstelijken adjunkt-archi-tekt ( adjunkt-archi-tekt ) der stad . Die troffel is een waar kunst-stuk ( kunststuk ) en een waardig gedenkstuk tevens . Op de bovenzijde van het blad staat de inscriptie die op den steen prijkt , en is op meester-lijke ( meesterlijke ) wijze eene afbeelding van den nieuwen schouwburg gegraveerd ; daaronder staat : Bouwmeesters B . de Greef Jz . en W . Springer ; mannen wier naam voorlaan met gulden letteren in de geschiedenis van den Amsterdamschen schouwburg opgeteekend , en die op dit gedenkstuk teregt in zilver vereeuwigd worden ; op de achterzijde van den troffel wordt de oude schouwburg afge-beeld ( afgebeeld ) en daaronder staat : Bouwmeester J . E . de Witte , Anno ' 1775 .
De heer J . F . Tack Hz ., een der stedelijke kommissarissen van den schouwburg , gordde den jongen den Tex het schootsvel voor . Het is van fijn zeemleder met zwart fluweelen rand , rood geborduurd , vervaardigd en werd met rood-wit-blauw ( rood-wit-blauw ) lint bevestigd . Het fami-liewapen ( familiewapen ) des burgemeesters , waaronder op een sierlijk slingerend lint 28 Aug . 1872 , en het stedelijk wapen , is er op geborduurd door mej . M . E . Springer , dochter van den adjunkt-architekt , en dit uitvoerig naaldwerk , uitmuntende door frissche , fijn genuanceerde
kleuren , zuiverheid van teekening en keurige bewerking , werd terecht algemeen hoog geprezen .
Gerrit den ' lex verrichtte , bijgestaan dooi-de ( dooide ) heeren de Greef en Springer , alsnu het hem opgedragen werk , waarna de heer Hilman hem op de hartelijkste wijze toesprak , en den wensch uitte dat de knaap , die nu den gedenksteen gelegd had , zich als man , wie weet tot welke hooge betrekkingen in Staat of Stad geroepen , steeds herinneren mocht dal zijn naam aan den vaderlandschen schouwburg verbonden was , en de bevor-dering ( bevordering ) der kunst en van hare belangen hem steeds na ter harte mocht gaan .
Vervolgens zich tot den burgemeester wendende , dankte de heer Hilman dezen voor zijne krachtdadige ondersteuning en belangstelling . Zonder onzen tegenwoordigen burgemeester toch , ware het wellicht met dit plan als met zoovele andere gegaan ; maar aan zijne liefde voor de zaak , aan zijnen invloed ten goede , aan zijne warme behartiging , was veel , zéér veel , te danken , en ook den gemeenteraad , die het mogelijk gemaakt had dat het plan tot uitvoering kwam , werd door den heer Hilman de levendigste erkentelijkheid betuigd .
fit aller hart gesproken was het woord van lof en hulde , dat hij daarna tot de heeren deGieef en Springer richtte , van wier talent als ontwerpers , van wier degelijke bekwaam-heid ( bekwaam-heid ) als uitvoerders , dit werk tot in lengte van dagen getuigen zal .
Ook den aannemer , den heer van der Kley , en de werklieden sprak de heer Hilman hartelijk toe . Hij wenschte den eerste goede vruchten van zijn arbeid en den laatsten , dat zij tevreden en met lust het werk tot een goed einde mochten helpen brengen en met fierheid op het voltooide gebouw zouden mogen wijzen , waaraan hunne hand gearbeid had .
Alsnu nam de burgemeester het woord , om kortelijk het tot hem en zijnen zoon ge-sprokene ( gesprokene ) te beantwoorden . Flink en degelijk als altijd was de taal van den heer den Tex ; eenvoudig , maar waar en welverdiend de lof aan den heer Hilman gegeven , voor de energie waarmede hij , als kommissaris en warm voorstander van het nationaal tooneel , voor de zaak geijverd had . Hiermede was de plechtigheid afgeloopen .
Dat menig woord met een levendige toe-juiching ( toejuiching ) door de genoodigdcn en krachtige hoezee's ! door het werkvolk werd begroet , behoeven wij wel niet te zeggen ."
Jiilé van het Koninilijt Instituut van Ingenieurs ,
Bij gelegenheid van het jubilé van het 2öjarig bestaan van het Koninklijk Instituut den 3U en 31 Augustus , wordt als van zelven de aandacht gevestigd op de groote werken , die in den lateren tijd door de Ingenieurs hier te lande en in Jndië zijn tot stand gebracht . Het ware echter ondankbaar niet ook de vroe-gere ( vroegere ) werken te herdenken , die soms niet min-der ( minder ) stout en vruchtdragende waren , en te meer lof verdienen , daar toen de kunst nog niet de groote hulpmiddelen bezat , waarover zij thans beschikken mag , en de wetenschap in vele op-zichten ( opzichten ) ook nog niet zoo ver gevorderd was als nu .
« De ligging van ons land , zeide wijlende heer Conrad , nu vijf jaar geleden , heeft onzen landaard als van zelf van de vroegste tijden af , tot beoefenaren van de wetenschap en de kunst des Ingenieurs gemaakt .
« Bedijkingen moesten worden aangelegd , kanalen gegraven en krachtige middelen aan-gewend,om ( aangewend,om ) het land tegen de aanvallen van de zee en van de rivieren te verdedigen . De schut-havensluizen ( schut-havensluizen ) waren volgens een handvest van Graaf Willem II , roomsch koning , reeds in in 1253 bij ons te lande bekend , terwijl de Italianen , aan wie door sommigen wei eens de eer dier uitvinding is toegeschreven , den vroeg-sten ( vroeg-sten ) bouw van schutsluizen eerst kunnen brengen tot het jaar 1481 .»
Belidor en vele andere bevoegde vreemde-lingen ( vreemdelingen ) hebben Nederland den roem toegekend van de vervolmaking van sluizen en andere waterwerken , van den aanleg van kanalen , en droog leggen van gronden enz .
De heer Conrad wees er op hoe , wat de sluizen betreft , latere tijden ons dien naam waardig hebben doen blijven . « Ik behoef slechts te wijzen ( merkt hij aan ) op de vin-dingen ( vindingen ) van Cornelis Redelijkheid ; op de waaiersluizen van Blanken ; op de spil - en schepradsluizen van Goudriaan ; op de sluizen van Alewijn en andere toepassingen van waterdruk op de opening en sluiting van sluisdeuren .
cc Vele vindingen , die tot de kunst van den ingenieur behooren , vonden haar oorsprong bij ons te lande . De water wind molens , de staande en hellende schepraderen , de open vijzels , waren opma lings - werktuigen in Nederland uitgevonden en toegepast . »
Voor het latere tijdvak stipte hij aan de op vele plaatsen toegepaste en welgeslaagde pompen van den heer Fijnje van Salverda ; de kraanbruggen ( eene vinding van den heer Conrad ), voor het eerst in den Hollandschen spoorweg gemaakt , die in de laatste jaren bij
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer