De Olijftak ( Regionaal Archief Rivierenland )
beacon
1  records
 
 
DOT_1872 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1872; p. 294
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
294
Datum:
1872
Jaargang:
1872
Is onderdeel van:
6
DE O L IJ F T A K .
tf >
fS ^
4
y ^ ■$?-
gemeen licht-zwart volk . dat voor vreemdelingen zeer vriendelijk is . Aan de westzijde-van het hoog-land ( hoogland ) , generzijde de Kopermijnen van Katange , heeft men het gebergte van Koire ; en nog verder westwaarts , " een oude l>ekende , de Zambesi , die hier onder den naam van Jambaji te voorschijn komt . //
Naarmate de reiziger verder in deze hooge streek voorttoog , ontmoette hij weder vele kleine stroomen of beken ; eenige liepen oostwaarts , om in de Loangwa of Arungoa te vallen , een groote z ijst room van de Zambesi , terwijl anderen noord-westwaarts ( noord-westwaarts ) schieten , en zich met de Chambeze vereenigen . En hier maakte de Livingstone van de gelegenheid gebruik om eene vergissing te verbeteren waarin hij vervallen was , toen hij . zoo-als ( zoo-als ) boven vermeld is , van Bemba vertrok . // Misleid door eene kaart ( zegt hij . die deze rivier ( de Chambeze ) kortweg den oostelijken tak van de Zambezi noemt , hield ik dien voor de zuidelijke rivier van dien naam ; doch de Chambeze , met al hare takken , die van de oostelijke zijde in het midden vandegroote vallei van ' t hoogland vloeit , arschijnlijk de Nijl-vallei .» Metderdaad vangt hij zijn bericht aan Lord Clarendon . van 8 Juli 1867 , met deze opmerkelijke woorden aan : // Ik geloof dat ik veilig beweren mag , dat de hoofdbronnen van den Nijl ontspringen tusschen 10 en 12 ° zuiderbreedte , of bijkans ter plaatse waar Ptolomeus ze gesteld heeft , wiens rivier Rhaptus waarschijnlijk de Rovuma is .//
Daar de groote wis - en sterrektmdige der oudheid zijne Nijlbronnen in het Sneeuwgedeelte van het Maangebergte plaatst , terzelfder breedte
i - Jan A>iri.nlit,i Kot oil.twl A Ln ut l.i 1 «
stelt — dat nu als geheel overeenkomstig met het latere Pemba ( op 5 c l0 Z . Br ), op korten afstand noordwaarts van Zanzibar , mag worden beschouwd — hebben aardrijkskundigen in Enge-land ( Engeland ) dit groote vraagstuk van vergelijkende geografie nog niet zoo uitgemaakt geacht;ofschoon zij daarom niet in het minst te kort willen doen aan het bestaan van de bronnen van den Vijl . aoor Dr . Livingstone ontdekt , en waarop hei hier voornamelijk aankomt .
Daar de brieven des reizigers uit weinig anders 4 $ an in der haast opgestelde affnteekeuingen be-\< b^.t ( beb^.t ) aan , valt het niet gemakkelijk zijne bewegingen tfCHia te gaan . Doch , in ieder geval , vindt men , $ it hij den 2 April 1867 het meer Liemba dJPtdekte , aan de noordelijke helling van het hoVSgland , liggende in eene diepte met wanden van^2000 voet benedenwaarts loopende , en onge-meen ( ongemeen ) * schoon , daar de wanden van top tot bodem met geboomte en ander gewas bedekt zijn . Olifan-ten ( Olifanten ) , buffels en antilopen vinden langs de hellingen ruimschoots voedsel , terwijl Nijlpaarden , kroko-dillen ( krokodillen ) en visschen de wateren bevolken . Op twee rotsige eilanden in ' t meer bebouwen de lieden het land . hoeden geiten en drijven visch-vangst ( visch-vangst ) ; en de dorpen aan de meerzoomen schuilen onder de schaduw van de olie-palmen van de westkust van Afrika . " Vier aanmerkelijke stroo-men ( stroomen ) in het Liemba-meer , en tal van beken , van 12 tot 15 voet breed , loopen over de helder-roode ( helder-roode ) met klei bedekte rotsen af , en wel met
watervallen zoo prachtig , « dat , gelijk Livings-tone ( Livingstone ) opmerkt , de onverschilligste van mijne bedienden er bij bleven toeven om die met be-wondering ( bewondering ) gade te slaan .// ' t Meer is niet breed , te weten maar 18 tot 20 mijlen , bij eene lengte van35 tot 40 mijlen : het stroomt in eene N.W.W . richting , als eene rivier , zoo men wil , naar Tanganyika .
Dr . Livingstone poogde de naar een rivierzvveeinende verlenging van dit meer te volgen,doch werd hierin verhinderd door een oorlogdie uitbrak tusschen Msai:a . ' t opperhoofd vanItawa , en een bende Arabische ivoor-handelaars van Zanzibar , die door genoemd opperhoofdaangevallen was . Dientengevolge reisde hij 150mijlen zuidwaarts , en daarna westelijk , tot hijde in oorlog verkeerende streek voorbij was:waarna hij weder noordwaarts wilde trekken , omzoodoende de westzijde van Tanganyika te ont-dekken ( ontdekken ) . Nadat hij 80 mijlen verder gekomenwas . ontmoette hij de karavaan van Arabischekooplieden , wien hij een brief van den Sultan van Zanzibar toonde , dien hij door de bemidde-ling ( bemiddeling ) van Sir Bartle Erere , destijds gouverneur van Bombay , bekomen had : door die karavaan werd hijnu van levensmiddelen , kleederen enz . voorzien.Terzelfder tijd wilden die Arabieren niet duldendat hun protégé verder gevaar zou loopen doorzijne Ms voort te zetten , en zij noodzaakten hemzijn verblijf te vestigen in e n dorp,4.700 \ boven de zee , waarin hij zijn tijd doorbracht,zooals hij zelf boenen n om zich eens vet
_ Umj la .
te mesten .// ' t Schijnt dat de reiziger temiddendezer gastvrije lieden drie en een halve maand H " 1 - -1 ( 1 )
'- ■■ ■
_*.
daar men bevo
handelingen , gesloten werd had dat de oorlog den ivoorhandel maar be-lemmerde ( belemmerde ) .
Tn een volgend n °. geven wij nog eenige bijzon-derheden ( bijzonderheden ) over de verdere lotgevallen van dr . Living-stone ( Livingstone ) en van den heer Stanley . Zoo veel blijkt toch reeds uit de thans bekend geworden aanteekeningen , d t de hoofdbronnen van den Nijl op 10 of 12 gra-den ( graden ) Zuiderbreedte ontspringen en dus de loop van die rivier de langste van alle bekende stroomen is . Ook de geloofwaardigheid der opgaven van een der grootste aardrijkskundigen der oudheid is daardoor bevestigd geworden .
{ Slot hierna .)
De Amslei'damsche Stads-Schouwburg .
Ten gevolge van den geschiedkundigen blik op dezen Vaderlandschen Schouwburg — bij de eeuw herinnering aan den brand die den vorigen vernield heeft—(f ), deelen wij hier mede eenige bijzonderheden wegens de ver-nieuwing ( vernieuwing ) van het gebouw ( ontleend uit de Amaterd . Court .) :
« Heden voormiddag ten elf ure werd de gedenksteen aan de herbouwing van den
(]) Zie nrs . 20 en 21 Olijftak , van dit jaar .
Amsterdauisehon Schouw bur » gelegd door Gerrit den Tex , tweeden zoon des burge-meesters ( burgemeesters ) .
De plechtigheid was geheel wat zij nu zijn moest . De tooneelspeelkunst viert nog geen feest . Bij de heropening , als eens het nieuwe gebouw voltooid zal zijn , is de tijd eerst daar om de schoone kunsten en de kunstenaars ten rei te roepen , Van dat be-ginsel ( beginsel ) uitgaande , en komtnissarissen zagen ook daarin naar ons gevoelen zeer juist , waren slechts ter bijwoning van de plechtigheid uitgenoodigd heeren burgemeester , wethou-ders ( wethouders ) en leden van den gemeenteraad , be-nevens ( benevens ) de hoofdhes!uren van verschillende maatschappijen die . met dvn schouwburg langs verschillende wegen éen doel beoogende , getuigen behoorden te zijn van het werk dat thans te verrichten viel .
De heer Hilman , voorzitter van kommis-sarissen ( kommissarissen ) en als zoodanig liet woordvoerende deeh dit in den aanvang zijner vcdr dan ook nadrukkelijk , uitkomen , en voor het feest dat kunst en kunstenaars binnen de wanden van den herbouwden schouwburg behoort te worden bereid , op de toekomst wijzende , sloeg hij thans een blik op het verledene .
De heer Hilman bewees , dal een warm hart , geheel vervuld van zijn onderwerp , de ware bron der echt populaire welsprekend-heid ( welsprekendheid ) is . Hij herinnerde in breed e trekkende # cs£hiedeui*i vnn den schouwburg : bracht
van voor honderd jaren , die het gebouw op zoo degelijken grondslag , gesticht haddi n , met zooveel talent , en zooveel volharding , waar dwaalbegrippen destijds te bestrijden waren . Mij herdacht , hoi ' de schouwburg destijds aan het Burgerweeshuis en hel Oude-mannenhuis ( Oudemannenhuis ) ten bate strekte : hij verheerlijkte de nagedachtenis der onsterfelijke mannen die door hunne gaven de gouden vruchten kweekten , waarmede deze godshuizen geAoed werden : de kunstenaars , die voor liet volk de helden der klassieke oudheid , zoowel als de groote mannen , die onder ons voorge-slacht ( voorgeslacht ) hadden uitgeblonken , de helden onzer historie , aanschouwelijk gemaakt hadden en op het tooneel deden herleven : hij schelste het verloop der tijden , de lotwisselingen welke de schouwburg onderging , ook in verband tot de geschiedenis des Vaderlands op hel laatst (\ vr vorige en in het begin i\ci eeuw , en met van geestdrift trillende stem schil-derde ( schilderde ) hij den triomf der Vaderlandsche too-neelspeelkunst ( tooneelspeelkunst ) in dat gebouw , toen keizer Napoleon , die Tal ma en Duchesnois herwaarts had doen komen , om hier , in zijn winge-west ( wingewest ) , te doen zien hoe hoog tie kunst in het wereld veroverende Frankrijk stond , toen , zeg-gen ( zeggen ) wij , Napoleon zich genoopt zag de alles
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
Organisatie: Regionaal Archief Rivierenland
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd