Uw zoekacties: De Olijftak, 1872; p. 272

De Olijftak ( Regionaal Archief Rivierenland )

beacon
1  records
 
 
DOT_1872 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1872; p. 272
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
272
Datum:
1872
Jaargang:
1872
Is onderdeel van:
D E OL I J F TA K .
cv ~> A 1
-. -« e x * ƒ
a!s ' t ware speciale verslagen over het vak , dat onder ieders beleid slaat ; en met veel belangstelling zal men gewis o . a . het opstel van den heer hoofdonderwijzer lezen over de leermiddelen der idioten enz . Hij zegt ten slofte « dat eene 17jarige ondervinding aan directie en mede-helpers reeds veel heeft opgeleverd , dat het onderwijs aan idioten aangenamer en vruchtbaarder doet zijn ; doch dat men ook op dit gebied nog verre van uitgeput is . Maar zeker is ook , dat het bij de
eene juiste en waar de Ie geschikt
vele heilzame midieleny£vflCMa
en zelfstandige toepass /% aja^mij^en waar de akker dan nog te beiawen of dia "" te maken is , daar zalNJïn^ook jfl tijd volgen . Die zegen kome-v
ooger hand !'/
Eene andere bijlage van het verslag is die betrekkelijk de finantiën van het gesticht , die ' gunstig zijn , wanneer men nagaat , dat voor 17 jaren met eene koninklijke gift van ƒ 2,000 moedig aan ' t werk werd getogen , en dat men nu reeds eene inrichting heeft die f 40,000 kost , ! terwijl de lasten die er op drukken , geen vierde meer Mlragen van die som , en de jaarlijksche ontvangsten tot*/16,000 a f 18,000 geklommen zijn . Doch de redenen worden opgegeven , waarom het zuiver batig slot slechts ƒ 144.51 wezen zou . Men heeft eene uitbouwing tot uitbreiding van den arbeid der inrichting op't oog . Daarom avschiedt met vertrouwen een nieuw beroep op de onuitputtelijke weldadigheid van Nederland . // Onze vurige wensch is ( zegt het bestuur ^, het eenmaal nog zoover te brengen , dat wij geen kind , waarop wij goede hoop hebben , meer be-hoeven ( behoeven ) af te wijzen , omdat het verpleeggeld slechts ten deele of in ' t geheel niet ,' betaald kan worden .//
Er wordt voorts gewezen op den gunstigen dunk , ook elders nopens de wijze van werken en de resultaten van deze inrichting bestaande , en op het voornemen , dat wijlen H . M . de Koningin van Zweden had , onder den naam van Louisa-inrichting ( Louisa-inrichting ) , eene soortgelijke in haar nieuw Vaderland op te richten . Met lof en erkentelijk-heid ( erkentelijkheid ) worden ook bewijzen van hulp en deel-neming ( deelneming ) van menige zijde bijgebracht , en het beginsel in het licht gesteld , waarvan wordt uitgegaan , nl . dat men hier geen eigenlijke krankzinnigen verzorgt of verpleegt , maar min-der ( minder ) of weinig bedeelden van geest nog opleidt en ontwikkelt . Mogen de pogingen van allen die daartoe medewerken worden gezegend ! Ver-melden ( Vermelden ) wij ten slotte de samenstelling der hoofd-directie ( hoofddirectie ) : C . E . van Koetsveld , Voorzitter ; Dr . J . Rrouwer Starck , Jhr . H . I . van der Heira , S . G . J . van Aalst , Penningmeester , W . Blüm , Secretaris .
'' ÏNK ^^*^ 0
Lof eens Buteta on ie „ Hollanüsche taal ."
Terwijl wij vóór eenigen tijd in de dagbladen een uitval van een Duitsch professor op onze moedertaal lazen , die maar kortweg « hasslich ,// dat is zeer leelijk , werd genoemd , zijn er toch nog wel andere Duitsche geleerden , die er heel anders over denken en die inzonderheid van de kracht en den klem van ' t " Hollandse !'.// of
liever Nederlandsen en aan de groote beteekenis dier taal tot verklaring zelfs van het Duitsch veel waarde hechten .
Om van andere voorbeelden niet te gewagen , meeneri wij in herinnering te mogen brengen wat nog maar een paar jaren geleden door Dr . Léon Hegewai.d , professor te Karlsruhe , een scherpzinnig beoefenaar der vergelijkende taalsiudie , deswege geschreven is , en waaruit wij het volgende vertaald meêdeelen :
// Als de H . Schrift van alle Indo-Germaansche volken mag men wel de Veclas beschouwen : ' t Wetboek in de diepliggende beteekenis des woords . Voor hem die in ' t Sanscrit onkundig is , biedt het Hollandsch den sleutel om dit te verstaan . De wetenschap eener inzetting , " das Gesettti heet nog bij de Nederlanders lVet ,&. i . het volkomen bewustzijn , het wahre Wissen , naar het werkwoord weten ; dat behoort de wet dan ook bij juiste gevolgtrekking te zijn . Indien verdraagzaamheid , vrijheidsgeest en voortgang door wetten kunnen worden verzekerd , zoo o-eschiedde dit in de Nederlanden toen de dwin-gelandij ( dwin-gelandij ) zich nog in alle staten van Europa's vasteland gelden deed , en terecht mag men het daarom den Nederlandschen schrijver nazeggen : // gelukkig Nederland . waar de vrijheid van schrijven zoowel als van denken en spreken , door de grondwet van staat geheiligd is .'/
// Op gelijksoortige wijs heeft de Nederlander , doordrongen van de verheven wet van den voor-uitgang ( vooruitgang ) , den krijg opgevat als een brandstich-ting ( brandstichting ) op vervaarlijk groote schaal , als een mis-daad ( misdaad ) tegen de beschaving en daarvoor het woord oorlog gekozen , zooals dan ook oorlogen in het oud-Duitsch // branden , in vuur en vlam zetten , in de asch leggen // beteekent . Door den oorlog o-aat de zegen van den arbeid in rook en vlam-men ( vlam-men ) te gronde — een feit , door de geschiedenis van alle tijden bevestigd .
« De zoogenaamde Vehme moest zich weleer in 1 tuitschland als een rechterstoel van Amphyc-tionen ( Amphyc-tionen ) tegen de aanslagen van geweldenaren aan-kanten ( aankanten ) : de beteekenis van dat woord wordt ons weder door ' t Hollandsen duidelijk gemaakt , waarin Vehme eene broederschap beteekent , min of meer zoo als de orde der vrijmetselaren . « Zoo vinden wij , wanneer wij het Hollandsche woordenboek openslaan , een mijn van ongedach-ten ( ongedach-ten ) rijkdom , een juiste verklaring van een onge-meen ( ongemeen ) groot getal in het Duitsch gebruikelijke woorden , die zich niet anders laten verklaren . Vooral voor de g < schiedenis kan men daaruit groote schatten opdelven , waarin bv . de namen der Quaden , Friesen en de Alemanen van den Lin'gau alleen door ' t Hollandsch kunnen worden verklaard .
// Wanneer de Duitscher van Höflichkeit * en «- Hof // spreekt kan hij den oorsprong van dat woord slechts door het Nederlandsche woord Hoofd ophelderen .
// Door de wet der klankverwisseling schijnen wel is waar Hollandsche en Duitsche uitdruk-kingen ( uitdrukkingen ) vaak verschillend , maar metderdaad zijn zij toch dezelfde ; de lipklanken gaan hier spoedig in kee.lkanken over , waardoor de verscheiden-heid ( verscheidenheid ) van uitspraak verklaard wordt ; zoo wordt
Trift ( weide ) treclit in Moordrecht , Zwijndrechl , Ossendrecht , Utrecht , Maastrecht ( of Maastricht ); Luft verandert in Lucht , Kraft wordt Kracht ....
// Honderde Duitsche namen van personen vinden slechts door ' t Hollandsch hunne verkla-ring ( verklaring ) , zooals bv . die van « Kapper , Malsch , Buur-meister ( Buur-meister ) , Exster , Hein , Brucker , Kocker , Barne-veldt ( Barne-veldt ) enz . Dat de Hollanders een groot aantal vreemde woorden , zooals Theater , Aula , Optik , Element , Epheu , Grazie , Atheist en dergelijke door inlandsche uitmuntend vervangen hebben , is te bekend , dan dat wij daarbij bepaald be-hoeven ( behoeven ) stil te staan , maar ' t verdiende door de Duitschers te worden nagevolgd .
" Deze toelichtende opmerkingen kunnen wel-licht ( wellicht ) menigen Duitscher uitlokken de Jlolland-sche ( Jlolland-sche ) taal meer van nabij te leeren kennen en te beoefenen ; ' t Hollandsch is een nog niet genoeg-zaam ( genoegzaam ) gewaardeerd middel van Beschaving ; het is de taal der vrije gedachte , die zich ' t eerst bij de Nederlanders tot daad verhief en door alle beschaafde volken als het morgenrood van een nieuwen tijd werd begroet ! //
Ci^^ar^Jb^i "
l I . l K II Ij Kï .
scheepsbouw in china . — Te Shanghai is een stoomfregat van 2700 ton te water gelaten , het grootste vaartuig , dat nog in Ghina ge-bouwd ( gebouwd ) is . Het heeft machines van 400 paardekracht en voert 26 veertig-en 2 negentigponders . Met uit-zondering ( uitzondering ) van vier vreemdelingen , een scheeps-bouwmeester ( scheepsbouwmeester ) , een ingenieur , een teekenaar en een mecster-fimni ( mecster-fimni ) ; ::.:. v '., •> ' t Z c '-=: 1 . j -";■'- '■■+. door Chineezen vervaardigd .
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
Organisatie: Regionaal Archief Rivierenland
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd