Uw zoekacties: De Olijftak, 1872; p. 265

De Olijftak ( Regionaal Archief Rivierenland )

beacon
1  records
 
 
DOT_1872 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1872; p. 265
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
265
Datum:
1872
Jaargang:
1872
Is onderdeel van:
^ Zt.y£ff#&ffM<4r/ILfC .,'
8KlI»LQ8Tft.KSRB W I I TC B L A O VOOR ALL
TAHB
Alle stukken en brieven , de Redactie betreffende franco aan de Uitgevers : Gebr . Belinfantb , te ' s Gravenhage .
Agenten : voor Duitschland , Haasenstein en Vogel , te Hamburg .
Abonnementsprijs per kwartaal : een gulden .
Verschijnt eiken Zondag .
TWEEDE JMRG\NG . — ^ 2 34 - — 18 AUGUSTUS 1872 .
Bureel : Tweede Wagenstraat , 100 . ' S GRAVENHAGE .
Franco per post in alle deden des " Rijks , bij toezending vooraf van een postwissel a ƒ 1 . — of 20 postzegels a vijf cents .
Advertentién : Prijs per regel 15 ets . — Abonnement 250 reg . 12 % et .; — 500 reg . 10 et .; — 1000 reg . 7 Vb et .
EEN SCHOOLMEESTER
DER | i
ZEVENTIENDE EEUW .
( Historisch - romantische schets .)
— c^-d^o «- s ^-
IERÜE nagenoeg
de gansche Neder-landsche ( Neder-landsche ) bevolking met haar koning , den telg uit het stamhuis , waaruit ' de groote Zwijger voortkwam , het eerste morgenrood der staatkundige en godsdienstige vrijheid , dat voor 300 jaren , door de verovering van den Briel door de Watergeuzen , aan de kimmen verrees ; werd de herdenking der afwer-ping ( afwerping ) van het Spaansche juk door zoo menige stad in 1572 , zij het dan op eene kleinere schaal herdacht ; niet minder gewichtig is het jaar 187-2 ook in een ander opzicht . Nederland kan daarin feest vieren , ter herinnering hoe twee eeuwen ge-leden ( geleden ) eene andere verlossing , bijna niet minder , ja , wij zouden zeggen , even groot en gewichtig , werd aangebracht .
Wanneer men een goed bezeten heeft , wanneer men in het genot van zegeningen heeft gedeeld , dan valt het nog smartelijker en pijnlijker , die te moeten missen , dan als men niet weet , wat zij zijn , omdat men ze niet genoten heeft . Zoo was het jaar 1672 in vergelijking van 1572 . Na een tachtigjarigen strijd tegen het machtige
Spanje was de Nederlandsche republiek in do statenlij van Europa als een aan-zienlijke ( aanzienlijke ) staat te voorschijn getreden . Staat-kundige ( Staatkundige ) en godsdienstige vrijheid hadden alhier haar zetel gevestigd . Koophandel en scheepvaart brachten overvloed en rijk-dom ( rijkdom ) aan . In de politieke aangelegenheden van ons werelddeel niet alleen , maar in die van de verst afgelegene gewesten zelfs , had de Nederlandsche republiek , met En-geland ( Engeland ) tot de eerste en grootste zeemo-gendheden ( zeemogendheden ) gerekend , eene stem , die meestal beslissend was . Dit alles dreigde in 1672 ver-nietigd ( vernietigd ) te zullen worden . Donkere wolken hadden zich aan den horizont over ons vaderland samengepakt , die dreigden door vreeselij ke stormen alles te vernielen , wat met Gods hulp het voorgeslacht had ge-sticht ( gesticht ) . Geen enkele lichtstraal vertoonde zich voor het angstig zoekend oog .
Nederland was na den vrede van Munster omringd door staten , die óf jaloersch op den bloeienden toestand van onzen handel en onze scheepvaart waren , óf mokkende over ware of vermeende verongelijkingen van onze zijde . Tweemalen hadden wij met roem tegen Engeland op zee gestreden en de machtige vloten van dit land de heer-schappij ( heerschappij ) op de wateren en in de andere werelddeelen betwist . Engeland haatte ons en al had het ook in 1668 den grooten Nederlandschen staatsman Johan de Witt mogen gelukken , den zedeloozen en door Fransch goud omgekochten koning Karelll ,
met het evenzeer op ons naijverige Zweden tot eene Triple-Alliantie ( TripleAlliantie ) tegen den heersch-zuchtigen ( heerschzuchtigen ) koning Lodewijk XIV te ver-eenigen ( vereenigen ) , slechts weinig was er noodig , dit meesterstuk van staatkunde , de Triple-Alliantie ( TripleAlliantie ) , te doen verbreken . Frankrijk was ontevreden , toen wij in 1648 het gesloten of - en defensief verbond verbraken en af-zonderlijk ( afzonderlijk ) met Spanje vrede sloten . De trotsche Lodewijk XIV , die altijd er op uit was , wederrechtelijk de grenzen van Frankrijk uit te breiden , en vooral het oog op de Zuidelijke Nederlanden gevestigd had , werd hierin door het drievoudig ver-bond ( verbond ) tegengewerkt . Johan de Witt wilde Frankrijk wel tot vriend , omdat hij Enge-land ( Engeland ) voor onzen handel , vooral voor Hol-land ( Holland ) , vreesde , maar niet tot buurman . Liever wilde hij in de Zuidelijke Neder-landen ( Nederlanden ) een voormuur tegen Frankrijk zien blijven bestaan . Het verzwakte Spanje toch had men niet te vreezen . Door deze staat-kundige ( staatkundige ) handelwijs had hij zich den haat van Frankrijk op den hals gehaald . De koning van Zweden , aan den overmoedi-gen ( overmoedigen ) rijksraad ondergeschikt , moest en kon met Frankrijk heulen , omdat ook onze han-del ( handel ) een doorn in het oog was voor dien van zijn land . Tengevolge van den Muns-terschen ( Munsterschen ) vrede waren de keurvorst van Keulen en de bisschop van Munster , om voor hen nadeelige bepalingen omtrent eenige grensplaatsen , gebeten op onze republiek . Lodewijk XIV werkte door goud
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
Organisatie: Regionaal Archief Rivierenland
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd